เทพปกรณัมกรีกกับบทเพลงแห่งความตาย
อ่านบทความทาง social media บางอันในช่วงที่ผ่านมา เกี่ยวกับโลโก้ของร้านกาแฟชื่อดังที่มีสาขาทั่วโลก โลโก้ของร้านกาแฟร้านที่ว่า มีรูปร่างน่าฉงน เธอดูคล้ายหญิงสาวใส่มงกุฏ ยืนยิ้มอย่างเชื้อเชิญอยู่ข้างแก้วที่คุณกำลังยกดื่ม
บางคนเรียกติดปากว่า "กาแฟนางเงือก"
แต่บางคนคิดว่ารูปร่างที่ปรากฏให้เราเห็นนั่นกลับไม่ใช่นางเงือก แต่เป็นภูติที่ชื่อว่า siren
"The Siren" by John William Waterhouse (circa 1900)
ดังนั้นเรามาทำความรู้จัก siren กันก่อน แล้วค่อยตัดสินใจว่า จริงๆ แล้วโลโก้ของกาแฟดังนั้นคืออะไรกันแน่ดีกว่า
ตำนานกรีกบางอันกล่าวว่า siren แต่เดิมคือเหล่าผู้ติดตามของเทพธิดานามว่า persephone ซึ่งในคราที่ persephone ถูก hades เจ้าแห่งโลกใต้พิภพลักพาตัวเธอไปนั้น เหล่า sirens ก็ได้รับพรจาก demeter มารดาของ persephone ให้มีปีกและบินได้ เพื่อออกตามหาและยับยั้งการลักพา persephone ให้จงได้ แต่ทว่าก็ไม่สำเร็จ ดังเหตุการณ์การลักพาตัว persephone ที่เคยกล่าวมาแล้ว
ซึ่งจากการที่เหล่า sirens นั่นไม่อาจทำการได้สำเร็จ เจ้าแม่ demeter จึงลงโทษพวกนางให้กลายร่างเป็นครึ่งคนครึ่งนกอยู่อย่างนั้น และพวกนางจึงต้องอาศัยอยู่บนเกาะแก่งต่างๆ อย่างอาดูร
บางตำนานก็ว่า พวกนางคือภูติที่เชี่ยวชาญการขับร้อง แต่ถูกชักชวนโดยเจ้าแม่ hera ให้เข้าร่วมการประลองร้องเพลงกับ เทพ muses ซึ่งเป็นเทพแห่งสรรพวิชาด้านดนตรี กวี และศาสตร์ต่างๆ
ไหนเลยภูติอย่าง sirens จะต่อกรได้ พวกนางพ่ายแพ้และอับอาย ถูกเด็ดปีกทั้งสองออก พวกนางจึงเร้นกายไปอยู่ตามเกาะร้างอย่างน่าเวทนา
ว่ากันว่าพวกนางจะถูกปลดปล่อยจากการจองจำเยี่ยงนี้ได้ ก็เมื่อมีมนุษย์ธรรมดาสามารถฟังเพลงของพวกนางแล้วรอดชีวิตไปได้ พวกนางจึงจะหลุดพ้นจากสภาพดังกล่าวและเป็นอิสระอีกครา
ซึ่งในตำนานของกรีกมีกล่าวถึง sirens อยู่ในหลายครั้งหลายครา
เช่นในครั้งการเดินทางของ jason ซึ่งต้องผ่านไปยังแถวเกาะที่ sirens อาศัยอยู่ ซึ่งก่อนเดินทาง jason ได้รับคำแนะนำจากอาจารย์ centaur ผู้ปราดเปรื่องนาม chiron ว่าเขาต้องพาเอา orpheus ผู้เชี่ยวชาญการเล่นพิณไปด้วย ซึ่งตำนานของ orpheus ก็เคยกล่าวไปก่อนหน้านี้แล้ว
ปกติเหล่าเรือที่ผ่านมาย่านน้ำนี้ หากลูกเรือเหล่านั้นได้ยินเสียงของ sirens ก็จะเห็นภาพหลอน ไม่อาจควบคุมสติได้ บ้างก็กระโจนลงตกทะเลตายไป บ้างก็สับสนจนเรือชนเข้ากับโขนหินโสโครกจนเรือจมลงและลูกเรือก็ถูกเหล่า sirens ล่อลวงไว้ จนพวกเขาสิ้นใจเพราะตกอยู่ในภวังค์และอดตาย
แต่เมื่อเรือของ jason เดินทางมาถึง เหล่า sirens เริ่มร้องเพลงอันโหยหวน jason รีบให้ orpheus เล่นพิณในทันที เสียงพิณของ orpheus แม้แต่ทะเลบ้าคลั่งยังต้องสงบนิ่งราวน้ำในบ่อขัง พายุจากเทพลมยังต้องหยุดพัด ประสาอะไรกับเสียงของ sirens
เสียงร้องของพวกนางจึงถูกเสียงพิณของ orpheus ลบล้างไปจนสิ้น และเรือของ jason ก็สามารถผ่านเกาะแห่งนั้นมาอย่างปลอดภัยจนได้
แต่ในกรณีของ odysseus นั้นต่างไป เขาอยากรู้ว่าที่แท้แล้ว sirens นั้นขับร้องอะไรกันแน่ เมื่อเขาและลูกเรือเดินทางมาถึงเกาะที่อยู่ของ sirens เขาจึงสั่งให้ลูกเรือทั้งหมดอุดหูไว้ด้วยขี้ผึ้ง ส่วนตัวเขาให้นำไปมัดตรึงไว้อย่างแน่นหนา พร้อมกำชับหนักแน่นว่าห้ามแก้เชืกปล่อยเขาเป็นเด็ดขาด
Ulysses And The Sirens by Léon Belly
พอเสียงร้องของ sirens ดังแว่วมา odysseus ก็เกิดภาพหลอน คลั่งจนเสียสติ เขาร้องให้ลูกเรือแก้มัดเขาในทันที แต่ลูกเรือเหล่านั้นก็ยังยึดคำสั่งเดิม จึงช่วยกนมัดเขาให้แน่นขึ้นกว่าเดิมอีก จนกระทั่งเรือล่องผ่านน่านน้ำนั่นมาได้ odysseus จึงกลับมามีสติอีกครั้ง
เหล่า sirens ที่ร้องเพลงกันอยู่ เมื่อคำสาปสูญสลาย พวกเธอก็พากันทิ้งตัวลงทะเลเบื้องหน้า และสลายตัวไปจนสิ้น เป็นจุดสุดท้ายของตำนานของบทเพลงมรณะของ sirens ที่จบชีวิตนักเดินเรือมากมายมาแต่เพียงเท่านี้เอย
WATERHOUSE - Ulises y las Sirenas (National Gallery of Victoria, Melbourne, 1891
บทสรุปของตำนาน ก็อาจยังไม่ชัดเจนว่า ตกลงโลโก้ของกาแฟดังนั้นจะเป็นเงือกสาว หรือเหล่า sirens ที่ทรงเสน่ห์ในเสียงร้องกันแน่
แต่ที่แน่ๆ คือกลิ่นกาแฟที่อบอวลยามถูกบดปั่น ที่ล่องลอยออกมา ช่างเชื้อเชิญเราให้แทบจะหลงเดินสิ้นสติเข้าไปแล้วควักเงินค่าข้าวเราสองมื้ออย่างไม่ลังเล
ดังนั้นส่วนตัวผมว่าโลโก้ที่ว่า คงเป็น sirens ภูติสาวที่ล่อลวงถูกคนให้ติดอยู่ในภวังค์ไม่ผิดแน่ๆ
ว่าแล้วก็ไปซื้อกาแฟข้างบ้านราคาย่อมเยาว์ดีกว่า เพราะ sirens ก็มิอาจล่อลวงเงินอันน้อยนิดในกระเป๋าตังค์ผมออกไปได้หรอก หึหึหึหึ
- 3
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
