28 ต.ค. 2019 เวลา 09:12
พรหมวิหาร 4 ประกอบไปด้วย
เมตตา
กรุณา
มุทิตา
อุเบกขา
ใน พระไตรปิฎก เล่มที่ ๓๕ พระอภิธรรมปิฎก เล่มที่ ๒ วิภังคปกรณ์
กล่าวถึง "เมตตา " ดังนี้
...เมตตา เป็นไฉน การรักใคร่ กิริยาที่รักใคร่ ความรักใคร่ในสัตว์ทั้งหลาย เมตตาเจโต- *วิมุตติ อันใด นี้เรียกว่าเมตตา...
.... ภิกษุแผ่กรุณาจิตไปยังสัตว์ทั้งปวง เหมือนบุคคลเห็นบุคคลคนหนึ่งผู้ตก ทุกข์ได้ยากแล้ว พึงสงสาร ฉะนั้น [๗๔๕] ในบทเหล่านั้น กรุณา เป็นไฉน การสงสาร กิริยาที่สงสาร ความสงสารในสัตว์ทั้งหลาย กรุณาเจโต- *วิมุตติ อันใด นี้เรียกว่า กรุณา...
....มุทิตา เป็นไฉน การพลอยยินดี กิริยาที่พลอยยินดี ความพลอยยินดีในสัตว์ทั้งหลาย มุทิตาเจโตวิมุตติ อันใด นี้เรียกว่า มุทิตา.
....อุเบกขา เป็นไฉน การวางเฉย กิริยาที่วางเฉย ความวางเฉยในสัตว์ทั้งหลาย อุเบกขาเจโต- *วิมุตติ อันใด นี้เรียกว่า อุเบกขา....
ในสังคมมนุษย์ที่อยู่ร่วมกันเป็นสังคมชุมชน หลักธรรมพรหมวิหาร 4 เป็นหลักธรรมที่ทำให้สังคมชุมชนมีความสุข
นักปราชญ์หลายท่านกล่าวเช่นนั้น
ผู้เขียนเข้าใจว่า สังคมชุมชนในอดีตที่เป็นปรกติสุข เป็นเพราะการอยู่ร่วมกันในสังคมชุมชนที่ใหญ่ ที่ประกอบไปด้วยลำดับชั้น ปู่ ย่า ตา ยาย .....พ่อ แม่ น้า อา ...ลูก หลาน เหลน
สังคมชุมชนสมัยนั้นเป็นสังคมเกษตรกรรม เมื่อครอบครัวหลาย ๆครอบครัวมาอยู่ร่วมกัน หลักธรรมพรหมวิหาร 4 จึงมีความจำเป็นที่นำมาเป็นเกณฑ์ เป็นกฏ ข้อบังคับ
ในปัจจุบัน สังคมชุมชนเปลี่ยนไป เป็นสังคมที่เจริญด้วยเทคโนโลยี่
หลักพรหมวิหาร 4 ถูกนำมาใช้ได้บ้าง บางหลักธรรมดูจะเบาบางในสังคมปัจจุบันจนน่าใจหาย
หลักมุทิตาธรรมเป็นหลักธรรมที่ยินดีเมื่อผู้ที่เรารักมีความสุข ความสำเร็จ
ในแถบที่ผู้เขียนอาศัยอยู่ มีครอบครัวหนึ่ง ที่เลี้ยงและตามใจลูกชายคนเล็ก ปัจจุบันลูกชายคนเล็กมีครอบครัว ไม่ยอมประกอบอาชีพใด ๆ เสพติดยากับภรรยา จากผู้ที่มีหน้าตาหล่อเหลา ภรรยาที่หน้าตาสวยงาม กลับกลายเป็นบุคคลที่ทรุดโทรม และชอบไปไถ่ ขอเงินจากชาวบ้านที่หาเช้ากินค่ำ
ชาวบ้านทั้งหลายเบื่อหน่าย ไม่มีผู้ใดกล้าตักเตือน ทุกคนวางอุเบกขา คือวางเฉยกับการครั้งนี้หลายคนกล่าวว่ามันเป็นไปตามกฏแห่งกรรม เมื่อตักเตือนกันไม่ได้ก็ต้องเฉยเสียจะดีกว่า
หากย้อนไป....ในความเชื่อเรื่องกฏแห่งกรรม ลูกชายคนเล็กและภรรยาได้ประกอบกรรมอาจเป็นไปได้ว่าเคยเลี้ยงสัตว์และนำยาที่มีสารเสพติดใส่ให้สัตว์กิน อีกทั้งขาดกัลยาณมิตรในการชี้แนะในเรื่องศีล ห้า ทำให้ชาตินี้ต้องสารเสพติด
กับอีกครอบครัวหนึ่ง พ่อเป็นช่างรับเหมาซ่อมบ้าน ลูกชายติดยา วันหนึ่ง พ่อให้ไปช่วยงาน
ต้องปีนขึ้นหลังคาบ้านท่ามกลางอากาศที่ร้อนพอสมควร
หลังงานเสร็จ ลูกชายหายจากการเสพติดยา เข้าใจถึงความรักของพ่อที่มีต่อตนเอง เริ่มของานของพ่อมาทำเองบ้าง กาลเวลาผ่านไป เป็นช่างรับเหมาเอง
เรื่องนี้ ตามความเข้าใจในเรื่องกฏแห่งกรรม ลูกชายอาจจะมีกรรมที่ไปเอายาไปเบื่อปลาและเลี้ยงสัตว์ที่เจือจางด้วยสารเสพติด และเป็นไปได้ที่อาจจะทำบุญ รวมทั้งรักษาศีลห้าวิบากกรรมจึงเบาบางห่างหายจากการเสพยาจนกลายเป็นผู้รับเหมาก่อสร้างเจริญก้าวหน้า
ทางครอบครัวมีมุทิตาจิต ยินดีกับความเจริญก้าวหน้าไม่พากันเล่าขานเรื่องในอดีตที่ผิดพลาดไป
เรื่องพรหมวิหาร 4 เป็นกฏเกณฑ์ที่น่าสนใจที่จะพัฒนาสังคมยุคใหม่ นอกเหนือจากพรหมวิหาร 4 แล้ว หลักธรรมอนุปุพพิกถา 5 ในเบื้องต้นก็มีความสำคัญเช่นกัน
ขอเขียนไว้เพียงนี้
โฆษณา