30 ต.ค. 2019 เวลา 15:41
กฐิน ....ตามศัพท์แปลว่าไม้สะดึง คือไม้แบบสำหรับขึงเพื่อตัดเย็บจีวร
Cr.ภาพจากwww.webkal.org
ในทางพระวินัยใช้เป็นชื่อในการสังฆกรรมอย่างหนึ่งที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตแก่สงฆ์ผู้จำพรรษาแล้ว เพื่อแสดงออกถึงความสามัคคีของภิกษุที่ได้จำพรรษาอยู่ร่วมกัน
โดยให้พระภิกษุสงฆ์พร้อมใจกันยกผ้าผืนหนึ่งที่เกิดขึ้นกับสงฆ์ ให้แก่พระภิกษุรูปใดรูปหนึ่งที่เป็นผู้ที่มีคุณสมบัติพอสมควรและภิกษุรูปนั้นนำผ้าที่มอบให้ ไปทำจีวร (จะทำเป็นผ้าอันตรวาสกหรืออุตตราสงฆ์ หรือสังฆาฏิก็ได้ โดยภิกษุทั้งหมดต้องช่วยกันทำ)
ครั้นทำเสร็จแล้ว ภิกษุรูปนั้นแจ้งในที่ประชุมสงฆ์ซึ่งได้มอบผ้านั้นให้เพื่ออนุโมทนา
ผ้าที่สงฆ์มอบให้แก่ภิกษุรูปหนึ่งเรียกว่า ผ้ากฐิน (กฐินทุสสะ)
สงฆ์ผู้ที่ประกอบกฐินกรรมต้องมีจำนวนภิกษุอย่างน้อย 5 รูป
Cr. ภาพจากwww. Kalyanamitra.org
ระยะเวลาที่ประกอบกฐินกรรมมีระยะเวลา 1 เดือนต่อจากการสิ้นสุดการจำพรรษา เรียกว่าเขตกฐิน ตั้งแต่ วันแรม 1 ค่ำเดือน 11 ถึง ขึ้น 15 ค่ำเดือน 12
ครั้งหนึ่ง ผู้เขียนไปร่วมงานจุลกฐินที่เชียงแสน ชาวบ้านปลูกฝ้ายวันเข้าพรรษาและเก็บฝ้ายวันออกพรรษาเพื่อที่จะนำมาถักทอเป็นผ้ากฐิน
Cr.ภาพ Arayadusit
เริ่มต้นด้วยการเก็บฝ้าย และเข้าสู่กรรมวิธีต่าง ๆ ด้วยความร่วมมือร่วมใจจากชาวบ้านในพื้นที่ ที่จะทำให้ดอกฝ้ายกลายเป็นผืนผ้า
Cr. ภาพArayadusit
เริ่มจากการเอาเมล็ดฝ้ายออกจากดอกฝ้าย
Cr.ภาพ Arayadusit
ปั่นจนดอกฝ้ายกลายเป็นด้าย
Cr.ภาพ Arayadusit
ถักทอจนกลายเป็นผืนผ้า นำมาย้อม เย็บ ตากแห้งด้วยถ่าน และรีดผืนผ้านั้นจนเรียบ
นำผ้าที่ถักทอด้วยสายใยแห่งความรักความเคารพศรัทธาขึ้นวางบนพาน
อัญเชิญผ้าไตรจีวรขึ้นสู่เทวรถ แห่แหนประพรมด้วยน้ำอบ น้ำหอม โปรยปรายกลีบดอกไม้ด้วยความรักความศรัทธาในพระรัตนตรัย
Cr.ภาพ Arayadusit
ผ้าไตรจีวรหรือผ้ากฐิน ที่วางในเทวรถในแต่ละปี
Cr ภาพ Arayadusit
เป็นประเพณีของชาวพุทธล้านนาที่นำดอกไม้ ของหอมต่าง ๆ มาประพรมและโปรยกลีบดอกไม้ ในขันแก้วใบใหญ่ บรรจุไปด้วยกลบดอกไม้ ข้าวสาร ข้าวตอก มีนัยยะถึงความอุดมสมบูรณ์ ร่ำรวยและมีสติปัญญาที่เฉลียวฉลาด
Cr.ภาพArayadusit
...จากดอกฝ้ายเล็ก ๆหลายดอก หล่อหลอมจนกลายเป็นผืนผ้า เช่นเดียวกับชาวพุทธที่รักและศรัทธาในพระรัตนตรัย หล่อหลอมรวมใจเป็นหนึ่งเดียวกัน....
Cr.ภาพ Arayadusit
หลักธรรมะที่ได้จากจุลกฐิน
- บุญกริยาวัตถุ 10 ประการ ได้โอกาสในการทำทาน อันเป็นสิ่งที่ขจัดความตระหนี่ออกไปจากใจ รักษาศีลห้า รักษาใจให้สงบ มีความอ่อนน้อมถ่มตน สละแรงกายแรงใจเพื่อส่วนรวม เปิดโอกาสให้มีการทำบุญร่วมกัน มีความยินดีในการที่ผู้อื่นได้เข้ามามีส่วนร่วมในการทอผ้า ได้โอกาสในการฟังธรรมเพื่อขัดเกลาจิตใจและนำธรรมะไปบอกกล่าวเพื่อให้ผู้อื่นได้มีโอกาสปรับปรุงแก้ไข และมีสัมมาทิฐิ
หลักธรรมะที่ชัดเจนอีกประการหนึ่งคือความสามัคคี รักใคร่ ปรองดองที่เกิดขึ้นในหมู่คณะ สังคม ชุมชน บ้าน วัด โดยที่พระภิกษุสำรวม กาย วาจา ใจ ประพฤติ ปฏิบัติให้ถูกต้องตามพระธรรมวินัย ทำให้ฆราวาสเกิดความเคารพ ศรัทธา
กระบวนการปั่นฝ้าย ถักทอ จุลกฐิน เป็นจารีต ประเพณีชาวพุทธ เป็นการสืบสานอายุพระพุทธศาสนาให้กับเยาวชนรุ่นต่อไป
Cr.Arayadusit
พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์
พระพรหมคุณาภรณ์(ป.อ.ปยุตโต)
พระธรรมปิฎก (ประยุทธ ปยุตโต)
สถานที่:วัดพระธาตุผาเงา อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย
โฆษณา