9 พ.ย. 2019 เวลา 11:33 • ความคิดเห็น
วิชาเรื่องสั้น 101 แบบมือสมัครเล่น : 1
บทความนี้เป็นมูลเหตุมาจากคำแนะนำของ แอดป้ากู๊ด แห่งเพจ Good stories ที่อยากแลกเปลี่ยนแนวทางและขั้นตอน หลักการ ในการเขียนเรื่องสั้นของแอด ซึ่งต้องออกตัวไว้ก่อนเลยว่าผมไม่ใช่มืออาชีพ เพราะมืออาชีพจริง ๆ มีเยอะ และมีอยู่จริง ทั้งสายเขียนเพื่อเอาค่าเรื่องเป็นกิจลักษณะ หรือสายเขียนส่งประกวด ทุกเวทีที่มีโอกาส หรือเรียกว่าสายล่ารางวัล
ส่วนตัวแอดเอง คงเรียกว่าสายเขียนเอามันส์ อ่านฟรี สนุกหรือไม่ ห้ามด่ากัน เป็นอันตกลงตามนี้ โอเคร๊ (เสียงสูงปรี๊ด)
เข้าเรื่องกันเลยดีกว่า น้ำท่วมทุ่งไปมากแล้ว
เรื่องเทคนิคที่จะเล่าสู่กันฟัง เป็นความคิดเห็นส่วนตัว ไม่ได้มีตำราอ้างอิงอะไร ไม่ได้เรียนทางอักษรศาสตร์ใด ๆ มา ดังนั้น ที่เล่าให้ฟังคือความมโนล้วน ๆ ไม่มีวิชาการปน ใครอ่านถึงตรงนี้จะเขวี้ยงมือถือทิ้งเพราะความรำคาญก็ไม่ว่ากัน แต่ขอเอาให้พังไปเลย จะได้มีข้ออ้างซื้อใหม่ เพราะไหน ๆ จะเขวี้ยงทั้งทีแล้ว
เรื่องพื้นฐาน อย่างการเขียนและสะกดให้ถูกต้อง คงไม่ต้องเน้น เป็นมาตรฐานต้องทำ การแบ่งย่อหน้า เว้นช่องไฟ เป็นประสบการณ์ที่ต้องฝึกฝน ลองอ่านด้วยตนเองแล้วดูความลื่นไหลของการอ่าน วิธีง่าย ๆ คืออ่านซ้ำอีกหลาย ๆ ครั้งแล้วค่อยปรับเอา และเรื่องพื้นฐานการเขียนอื่น ๆ อีกมากมายจาระไนไม่จบ จะขอข้ามไปทั้งหมด คัดเอาแต่หลัก ๆ คงพอเป็นประโยชน์บ้าง ไม่มากก็น้อยสำหรับงานเขียนเกือบทุกประเภท
ไปเริ่มกันเสียทีเถอะ เหนื่อยจัง!
1. แกนเรื่อง
นี่คือหลุมดำที่จะดูดเอาทุกสิ่งของคนอ่านเอาไว้ ต่อให้เขียนด้วยภาษาที่สวยหรูราวกับเครื่องเคลือบเบญจรงค์ไว้จิบชายามบ่ายแบบผู้ดีอังกฤษ แต่น้ำชาและขนมไร้ซึ่งความหอมละมุนที่กระตุ้นถึงสมอง มันก็ไม่เป็นที่จดจำ
ดังนั้นแก่นแกนของเรื่องจึงสำคัญมาก ขอให้ยึดให้มั่นตั้งแต่แรกว่าเราจะเขียนเกี่ยวกับอะไร หรือเรียกอีกอย่างว่า พล็อต จะต้องมีหลักชัดเจน ส่วนจะมีพล็อตย่อย ซ้อนกันอีกกี่ชั้นก็เป็นเรื่องของจินตนาการและเทคนิคที่ต้องฝึกฝนกันต่อไป
พล็อตหลักจะต้องแน่นและชัดเจน คนอ่านจึงจะยึดตามไปได้จากต้นจนจบเรื่อง
เช่น ตั้งใจเขียนเรื่องคนอกหักและเสียใจ แต่เขียน ๆ ไป กลายเป็นเรื่องความรันทดของชีวิต หรือไปไกลถึงเรื่องเทคโนโลยีอวกาศ ก็ดูจะเกี่ยวข้องกันยากเหลือเกิน สุดท้ายคนอ่านอาจจะสับสนว่ากำลังอ่านเรื่องอะไรกันแน่
พล็อต ในโลกนี้เชื่อว่าถูกใช้ไปเกลี้ยงแล้ว ไม่มีพล็อตไหนที่ไม่เคยถูกเขียน เขาว่ากันอย่างนั้น ไม่เชื่อก็คงต้องเชื่อ ไม่เช่นนั้น ละครไทยคงไม่น้ำเน่าจำเจ และเดาเนื้อหาได้ง่าย ๆ จนบางทีก็น่าเบื่อ
ตัวเอกอาภัพ ดิ้นรนจนได้ดี มีตัวร้ายเป็นแฟนเก่าของตัวเอกอีกคน สุดท้ายได้ครองรักกัน ตัวร้ายกลับใจเป็นคนดี ทุกคนแฮปปี้ อาจมีใครตายให้พอดูตื่นเต้นสักสองสามคน วนเวียนอยู่ประมาณนี้
ดังนั้นอย่ากลัวว่าแกนหลักของเรื่องเราจะไม่แหวกแนว ไม่แตกต่าง ไม่ล้ำยุค เพราะความจริง มันซ้ำ จำเจ และมีคนเคยใช้แล้วแน่นอน เพียงแค่เรายังไม่เคยได้อ่านเจอ ก็เท่านั้น
จึงไม่ต้องกังวลที่จะใช้พล็อตเดิม แต่สิ่งที่สำคัญคือเทคนิคในการเล่าเรื่องในเชิงลึกต่างหาก ที่จะทำให้เรื่องของเราแตกต่าง แม้ว่าหลักของเรื่องจะเป็นเรื่องผัวมีเมียน้อย เหมือนกันทุกเรื่องก็ตาม
เรื่องของพล็อตจึงไม่ต้องกังวลมากแค่เอาให้ชัด จับแกนกลางไว้ให้มั่น นำเรื่องจากต้นไปจบ ให้สื่อสารอย่างที่เราวางพล็อตไว้แต่แรก แล้วคนอ่านจะได้รับสารที่เราต้องการสื่ออย่างเข้าใจ เมื่อนั้นเรื่องที่เราเขียนจะเป็นเรื่องที่ดี คนอ่านจะมีอารมณ์ร่วมและได้รับสิ่งที่คนเขียนต้องการอย่างแท้จริง
ยกตัวอย่างเช่น
ผมอยากเขียนเรื่องแนว sci-fi ซึ่งจุดประสงค์หลักหรือพล็อตของเรื่องคือ การสื่อสารกับคนอ่านว่า อนาคตของโลกนั้นอยู่ในมือของมนุษย์เอง ไม่ได้เกี่ยวข้องกับปัจจัยอะไรอื่นทั้งสิ้น โลกจะรอดหรือจะพินาศ อยู่ที่เรากำลังทำอะไรในวันนี้ นี่คือสิ่งสำคัญ
จึงเป็นที่มาของเรื่องสั้น ที่ชื่อ HOPE
หลักของเรื่องคือ การกระทำของมนุษย์เป็นสิ่งกำหนดความเป็นไปของโลก
ส่วนเทคนิคการเล่าก็เป็นการเล่าจากมุมมองของคนในอนาคตที่เห็นความเปลี่ยนแปลงของโลกผ่านความทรงจำที่บันทึกไว้ในอดีต เห็นว่าจะเกิดอะไรขึ้น โลกจะเจออะไรหากเรามุ่งไปในทางใดทางหนึ่ง
และสุดท้ายก็ส่งสารบางอย่างถึงคนอ่าน เพื่อให้เกิดความรู้สึกว่าเรื่องราวเหล่านี้อาจเป็นอย่างจินตนาการในเรื่องก็เป็นได้
จะเห็นว่าแก่นหรือพล็อตนั้นมีนิดเดียว แต่การเล่าเรื่องที่เราต้องการสื่อนั่น เราสามารถจินตนาการได้มากมาย จะให้ล้ำเกินกว่าที่คนในยุคนี้จะคิดได้ก็ย่อมทำได้ ตราบที่สุดท้ายแล้วเรื่องที่เล่านั้นสื่อสารได้สมบูรณ์ตามที่เราวางไว้
บทสรุปสำหรับเรื่องแรก ๆ และสำคัญมากสำหรับการเขียนเรื่องสั้น ในความคิดของแอดเองก็คือ พล็อตหรือแกนเรื่องต้องชัดเจน จะหักมุม ไม่หักมุมก็เป็นเรื่องเทคนิคและความชอบส่วนตัวทั้งสิ้น
แต่คนอ่านต้องอ่านแล้วเข้าใจอย่างที่เราต้องการให้เป็น จึงจะนับว่างานเขียนชิ้นนี้เสร็จและทำหน้าที่ได้สมบูรณ์แล้ว
บทต่อไปจะเป็นเรื่องอะไร ต้องติดตามตอนต่อไปนะครับ หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับคนที่อยากเขียนเรื่องราวต่าง ๆ ก็น่าจะเอาไปปรับใช้ได้
สำหรับตอนแรก เรื่องของพล็อต ก็คงขอจบไว้เพียงเท่านี้ มีอะไรแลกเปลี่ยนเชิญที่คอมเม้นได้เลยจ้า วันนี้สวีดัด แล้วพบกันตอนหน้า จะจัดเป็นซีรี่ยส์ไว้ให้ในอนาคต ถ้าไม่หมดพลังไปก่อนนะ
โฆษณา