28 พ.ย. 2019 เวลา 11:30 • สุขภาพ
==ส่องอนาคตประเทศไทย ผ่านสังคมสูงวัยของญี่ปุ่น
...Japan's population implosion - the 50 million shock by Yoichi Funabashi==
ขออนุญาตเเชร์บทความที่น่าสนใจ ให้เพื่อนผู้อ่านลองวิเคราะห์ดูค่ะ
ต้นฉบับมาจาก เพจ คุณ Pornchanok Puangsuk
หนังสือแปลจากภาษาญี่ปุ่นเล่มนี้ได้ e book มาจากท่านพี่ที่ใจดี เนื่องจากสู้ราคาแบบกระดาษไม่ไหว 2500-3800 บาท แล้วแต่ร้าน..กราบขอบพระคุณมา ณ. ที่นี้ค่ะ คงเป็นเล่มที่เราอ่านเร็วที่สุดแล้วเพราะความอยากรู้ ได้เเรงบันดาลใจมาจากหนังสือญี่ปุ่นเรื่อง Rou go ha san Choo ju to i u akumu โรโกะฮะซัง โชจุ โตะ ยู อะคุมุ แปลว่า ล้มละลายเมื่อยามชรา เมื่ออายุยืนเป็นเรื่องฝันร้าย (ขอบคุณคุณทิพย์ Pornthip Lert สำหรับคำอ่านเเละคำแปลค่ะ)
เข้าเรื่องดีกว่า ระหว่างรอคนแปลเล่มญี่ปุ่นที่ว่า
ทีมงานคนทำหนังสือเป็น Rebuild Japan initiative Foundation (RJIF) เข้าไปช่วยหมู่บ้านที่ Fukushima ตอนเกิดแผ่นดินไหวปี 2011 (ที่มีปัญหาเรื่องโรงไฟฟ้านิวเคลียร์รั่ว) แล้วสังเกตเห็นปัญหาประชากรสูงอายุเยอะมาก เลยทำการศึกษาขยายผลจาก Fukushima model เค้าพบว่าถ้าอัตราการเกิดของญี่ปุ่นยังเป็นแบบนี้ จำนวนประชากรทั้งหมดในประเทศจะเหลือเพียง 50 ล้านคน เหมือนกันช่วง 100 ปีที่ผ่านมา และจะมีคนแก่อยู่ 40% ในกลุ่มคน 50 ล้านคนนั้น อัตราการเกิดของคนญี่ปุ่นลดลงอย่างรวดเร็วตั้งเเต่ 1970
มันเริ่มมี “new norm" หลายอย่างนับจากยุค baby boomer คนเริ่มเเต่งงานช้าลง แต่งแล้วไม่มีลูก กลายเป็นคนเริ่มไม่แต่งงาน ที่จริง Abe เริ่มมีนโยบายด้านประชากรมาตั้งเเต่ปี 2014 แต่ดูเหมือนยังจะไม่ได้ผลเท่าที่ควร แล้วมันเกิดอะไรบ้างในสังคมผู้สูงวัย นอกจากเรื่องสวัสดิการสังคม การดูแลคนแก่ health care ... ที่เรา(คนไทย)ไม่ค่อยได้ยินกัน
มันจะมี 4 negative chain reactions ปฏิกิริยาลูกโซ่ในด้านลบ 4 ด้าน
1) เศรษฐกิจไม่โต หนี้สาธารณะท่วม หาทางลดไม่ได้ เพราะญี่ปุ่นมีอัตราการแก่ตัวรวดเร็วกว่าอัตราการเติบโตของเศรษฐกิจ จะเกิด chronic economic stagnation
มีการอ้างถึงหนังสือ The Capital in 21st century ของ Thomas Piketty (มีแปลไทย เล่มอย่างหนา 3 นิ้ว อ่านไปหลับไป) บอกว่าอังกฤษใช้เวลาลดหนี้สาธารณะเกือบศตวรรษ ..จากหนี้ 200% ของ GDP ช่วงสงครามของนโปเลียนปลายศตวรรษที่ 18 มาเหลือหนี้ 30%ของ GDP ต้นศตวรรษที่ 19
ส่วนฝรั่งเศสเคยล้มละลายจากการปฏิวัติฝรั่งเศส ก่อหนี้สาธารณะถึง 70-80%ของ GDP กว่าจะลดได้ก้อช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 1ไปแล้ว
2) จะไป disrupt infrastructure ต่างๆในชีวิตประจำวัน คนแก่มากๆ จะเกิดการไปอยู่ในหมู่บ้านแบบกระจัดกระจาย ทำให้การสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกอย่างกระจัดกระจายมันไม่คุ้ม (คนใช้น้อย สร้างไม่ทั่วถึง) เช่นไฟฟ้า ประปา โรงเรียน ถนน โรงพยาบาล shopping mall supermarket นู่น นี่ นั่น
3) ช่องว่างระหว่างวัยเพิ่ม เกิดปัญหา วัยทำงานน้อย แต่จ่ายเงินเข้าประกันสังคมเอาไปเลี้ยงคนแก่ตอนนี้ แต่พอวัยทำงานแก่ตัว อาจจะไม่มีสวัสดิการเลี้ยงเค้าได้ เกิดความไม่ยุติธรรม และในระบบประชาธิปไตยจะเป็น silver democracy คือการ mix จะหนักไปทางคนสูงอายุเยอะกว่ามาก
4) อำนาจของประเทศ และบทบาทในเวทีโลกลดลง ไม่มี commitment ที่จะสร้างอนาคต
***
ญี่ปุนพยายามดึงคนต่างชาติเข้าประเทศ ก้อมีคำถามว่าจะเป็นประโยชน์หรือเพิ่มต้นทุนให้ญี่ปุ่นกันแน่?
เค้าดึงแรงงานต่างชาติเข้ามาเพื่อรักษาระดับ national income per capita รายได้ต่อหัวของประเทศ ซึ่งมันอาจจะดีกับบริษัทที่ขาดแรงงาน แต่ว่ามันจะไม่ยุติํธรรมด้านสังคม วัฒนธรรม ที่มันจะเปลี่ยนไป ต่างชาติเข้ามาผสม รักษาประเพณีไว้ไม่ได้ มีปัญหาความปลอดภัยในระยะยาว (คิดไปถึงยุโรปที่รับพวกผู้อพยพเยอะแยะ เเล้วมาขโมยของนักท่องเที่ยว)
***
รายละเอียดว่า ญี่ปุ่นในสังคมสูงวัยคืออ่านบทที่ 2-3-4 คร่าวตามนี้ และเราจะจบที่ตรงนี้ว่าปัจจุบันญี่ปุ่นเจออะไรค่ะ ใครสนใจตามไปอ่านต่อได้ในหนังสือค่ะ
พบว่าพวกกิจกรรมและธุรกิจกับ life style มันลดลงไปเลย โรงหนัง, community mall, retails ,อาหาร เครื่องดื่ม ไม่น่าเชื่อว่ารวมไปถึงโรงพยาบาลด้วย, การจ้างงานของธุรกิจภาคบริการในส่วนภูมิภาคหายไปกว่า 60%, บ้านร้าง ว่างเปล่าเพิ่มขึ้นมากมาย บางเมืองเป็นเมืองร้างที่ไม่มีชีวิตชีวา คนตายในบ้านอย่างเดียวดาย ไม่มีใครรู้ ไม่เว้นแม้กระทั่งเมืองหลวง โตเกียวที่ประชากรจะลดลงในอนาคตเช่นกัน
Home is where you make it, but I'm not sure if I can keep living here.
เคยมีการสร้าง new town รองรับคนที่มีรายได้สูง แต่ปัจจุบันมีคนย้ายออกไปเยอะ และปล่อยบ้านร้าง, โรงเรียนเริ่มปิด เพราะไม่มีเด็กใหม่ๆเข้าไปเรียน, โรงเรียนบางแห่งถูกเปลี่ยนมาทำ day care, ทำโรงเรียนสอนจัดดอกไม้ ที่มีแต่คนแก่มาเรียน, ร้านค้าปลีกปิดตัวเยอะ, คนโดยสารรถไฟฟ้าน้อยลงมาก, แม้กระทั่งประชากรในโตเกียวกำลังจะลดลงในอนาคตเช่นกัน, บ้านหรืออพาร์ทเม้นท์ที่มีอายุเก่าๆจะเพิ่มขึ้น ไม่มีคนซ่อมแซม
ในปี 2040 คนญี่ปุ่นจะขับรถน้อยลงมากๆๆๆ
มันแย่ถึงขนาดมีการศึกษาจำนวนประชากรขั้นต่ำที่ต้องมีเพื่อใช้ตัดสินใจในการคงไว้ของสิ่งอำนวยความสะดวก ยกตัวอย่าง
ร้านหนังสือหรือร้านเครื่องเขียน
ต้องมีขั้นต่ำ 1500 คน ถึงจะมีโอกาส 50% ในการตั้งร้าน, และต้องมีประชากรขั้นต่ำ 2500 คน ถึงจะมีโอกาส 80% ในการตั้งร้าน
ดูหดหู่จัง😟
ภาพอธิบายจำนวนประชากรที่ต้องมี เพื่อเปิดดำเนินกิจการนั้นๆค่ะ
**แต่ญี่ปุ่นกำลังจะเป็นเจ้าภาพ โอลิมปิค 2020 นะ**
สิ่งนี้ถือเป็นข่าวดีที่พอจะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจของญี่ปุ่นได้บ้าง และมีหุ้นขึ้นบางส่วน แต่เพื่อที่จะหลีกเลี่ยงการเกิด financial crisis ที่ญี่ปุ่น.... เค้าไม่มีทางเลือก และคงต้องตัดงบประกันสังคม และเพิ่มอัตราภาษี (ซึ่งมันเลื่อนมาเรื่อยๆอยู่ตลอด)
ประเด็นเรื่องความเสี่ยงที่จะเกิดวิกฤตทางการเงินของญี่ปุ่น มันมีตัวเร่งคือการเพิ่มขึ้นของการให้ผลประโยชน์ทางประกันสังคมแก่ประชากรผู้ชราภาพ
กราฟหนี้สาธารณะของญี่ปุ่นตอนนี้พุ่งสูงขึ้นถึง 200%ของ GDP .. สูงกว่าช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 มาก (2019 ไทยมีหนี้สาธารณะต่อ GDP ที่ 42%) เพราะหลังจากช่วงสงคราม ประเทศมีการเก็บภาษีพิเศษเพื่อจ่ายชดเชยให้ผู้ที่สูญเสียจากสงคราม, เกิดเงินเฟ้ออย่างรวดเร็ว, จนต้องปรับอัตราแลกเปลี่ยนเงินสกุล Yen กันใหม่, ยกเลิกเงินฝากแบงก์, มีการสำรวจอสังหาฯเพื่อยึดทรัพย์กลับเข้าหลวง
กลับมาปัจจุบันเพราะอัตราการแก่ตัวสูงกว่าการเติบโตของประเทศอย่างมาก ทำให้รัฐแบกต้นทุนของผลประโยชน์ทางประกันสังคมสูงขึ้น...ว่ากันว่า .นี่อาจจะเป็นสาเหตุของวิกฤตการเงินของญี่ปุ่น
งบประกันสังคมของญี่ปุ่นเคยอยู่ที่ 84 trillion yen/ปีในปี 2003, เพิ่มมาเป็น 110 trillion yen/ปีในปี 2013 (10 ปีต่อมา), เเละตอนนี้คิดเป็นสัดส่วนสูงถึง 20% ของ GDP ของประเทศ...พระเจ้าช่วย!!
ว่ากันว่า คชจ ประกันสังคมเพิ่มขึ้นถึงปีละ 1 trillion yen ซึ่งแบกรับภาระจากกระเป๋าของรัฐ
น่ากลัวมาก แล้วจะหาเงินจากที่ไหนมาทัน เพราะเงินออมจากภาคครัวเรือนก้อลดลงทุกวัน (คนแก่ไม่มีรายได้ มีแต่รายจ่าย)
น่าสนใจในผลกระทบจากการเปลี่ยนเเปลงทางสังคมในปัจจุบัน ที่ญี่ปุ่นเป็นตัวอย่างนำร่องที่มองภาพได้ชัด เนื่องจากลักษณะสังคมใกล้เคียงกับประเทศไทย มากกว่าฝั่งตะวันตก
คงต้องหันมา ส่งเสริมสังคมสูงวัย Active Elder กันจริงจัง
ฝากเพจ ความรู้สุขภาพ สาระเกี่ยวกับการใช้ชีวิต ผู้สูงวัย ให้ติดตามกันนะคะ
Care-Free by Dr.M 😊
โฆษณา