6 ธ.ค. 2019 เวลา 10:23 • สุขภาพ
#เกล็ดนาคราช ชื่อนี้คงพอคุ้นๆ
กันอยู่บ้างนะครับ
มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า กีบม้าลม กีบมะรุม เกล็ดนาคราช เบี้ยไม้ เถานาคราช เถาเกล็ดนาคราช เครืองูเก็ดนาคราช มือเปรา เป็นต้น
ลักษณะของเกล็ดนาคราช
ต้นเกล็ดนาคราช จัดเป็นพรรณไม้เลื้อยที่ชอบเกาะไต่ไปตามต้นไม้อื่น ตามกลีบหิน หรือบนไหล่เขา
ลักษณะคล้ายกับงูเหลือม และจะมีเกล็ดเล็ก ๆ ลายตลอดเถา เป็นสีด่าง ๆ เหลืองขาว ลำต้นมีลักษณะเล็กเรียว
ลำต้นเป็นข้อและจะมีรากงอกออกมา รากมีลักษณะเป็นฝอยเล็ก ๆ ชอบเกาะตามหิน ทุกส่วนมีน้ำยางสีขาว
ลุงเคยเจอหนหนึ่ง สมัยขึ้นเขาอยู่เพชรบูรณ์
แต่คนในพื้นที่ เขาเรียกเครือเกล็ดงู
ดูๆแล้ว ก็สามารถเรียกได้หลายชื่อเลยที่เดียว
เพราะรูปลักษณ์ก็ออกได้หลายทางเลย
ใบเกล็ดนาคราช ใบจะแตกแยกออกมาตามเถา เป็นตอน ๆ ลักษณะของใบคล้ายใบสาเก กระแตไต่ไม้
หรือช้องนางสีดา ใบเป็นใบเดี่ยว ใบจะออกเรียงตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ บริเวณข้อของลำต้น ลักษณะของใบเป็นรูปโล่คล้ายกระทะคว่ำ ปลายใบเว้าตื้น ๆ
โคนใบตัด ใบมีขนาดกว้างประมาณ ๑-๓ เซนติเมตร และยาวประมาณ
๑.๕-๔ เซนติเมตร
ดอกเกล็ดนาคราช ออกดอกเป็นช่อกระจะขนาดเล็ก โดยจะออกตามซอกใบ ก้านช่อดอกยาวได้ถึง ๔ เซนติเมตร
ปลายก้านมักแยกเป็นแกนช่อดอก ๒-๔ แกน ดอกย่อยมีขนาดเล็ก จะออกบริเวณปลายสุดของแกนครั้งละประมาณ ๑-๕ ดอก ดอกจะออกที่ปลายแกนช่อดอกเดิมได้หลายครั้ง
#สรรพคุณของเกล็ดนาคราช
ตำรายาไทยจะใช้ทั้งต้นเป็นยาถอนพิษไข้ พิษไข้กาฬ พิษตานซาง (ทั้งต้น)
ตำรายาพื้นบ้านอีสานจะใช้เกล็ดนาคราชทั้งเป็นยาเย็น นำมาแช่กับน้ำอาบเป็นยาแก้ไข้ (ทั้งต้น)
ใบสดนำมาตำให้ละเอียด ใช้เป็นยาพอกบริเวณที่เป็นแผลพุพองทั่วไป
เถานำมาใช้ฝนกับเหล้าใช้ทารักษาพิษแมงป่อง พิษตะขาบ พิษจากอสรพิษขบกัด และพิษจากแมลงสัตว์กัดต่อย ใช้เป็นยาเย็นและถอนพิษได้ดี (เถา, ทั้งต้น)
ลำต้น เถา หรือทั้งต้นใช้เป็นยาแก้อักเสบและปวดบวม (ทั้งต้น)
ตำรายาพื้นบ้านล้านนาจะใช้น้ำคั้นจากใบเป็นยาทาแก้กลากเกลื้อน
เถานำมาหั่นเป็นชิ้นเล็ก ๆ แล้วนำไปคั่วไฟให้เหลือง ใช้ดองกับเหล้ากินรักษาอาการปวดเอวและสันหลังอันเนื่องมาจากเลือดระดูไม่ปกติ และเป็นยาขับเลือดระดูของสตรี
เอกสารอ้างอิง :
หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “เถาเกล็ดนาคราช”. หน้า 340-341.
หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “เกล็ดนาคราช”. หน้า 74.
ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ เข้าถึงได้จาก : www.phargarden.com.
[13 ธ.ค. 2014].
ข้อมูลพรรณไม้, สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. “เกล็ดนาคราช”.
อ้างอิงใน : หนังสืออนุกรมวิธานพืช อักษร ก. (ราชบัณฑิตยสถาน). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : www.rspg.or.th/plants_data/. [13 ธ.ค. 2014].
ภาพประกอบ : www.flickr.com (by Jardin Boricua, Tony Rodd, thammavong viengsamone), Radek Sejkora
เว็บไซต์เมดไทย (Medthai)
พืชผักสมันไพร by ลุงวิน
๖/๑๒/๒๕๖๒
โฆษณา