"มหาสงครามแห่งเอเซียบูรพา ในศตวรรษที่ 13"
ครั้งเมื่อจักรวรรดิมองโกลบุกอาณาจักรในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ ก็เลยทำให้ขั้วอำนาจเปลี่ยนไป
ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้สุโขทัย และล้านนาเติบใหญ่
พุกาม, พม่า- -บาหลี, อินโดนิเซีย--ฮอยอัน, เวียดนาม--ทุ่งหญ้า, มองโกเลีย
เมื่อพูดถึงสงครามเอเซียบูรพา คนส่วนจะนึกถึงช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่กองทัพของจักรวรรดิญี่ปุ่นเข้าครอบครองแผ่นดินและประเทศต่างๆ ในเอเซีย
ซึ่งตอนนั้นประเทศส่วนใหญ่ในเอเซีย ยกเว้นจีนกับไทย ได้เป็นเมืองขึ้นของชาติตะวันตกเกือบทั้งหมด ดังนั้นสงครามครั้งนั้นก็เป็นเสมือนสงครามระหว่างญี่ปุ่น จีน และชาติตะวันตกนั่นเอง...
ภาพจากกูเกิล
บทความนี้ผมจะเล่าถึงเรื่องราวของ "มหาสงครามเอเซียบูรพา" ในสมัยศตวรรษที่ 13 ซึ่งเป็นสงครามขนาดใหญ่ในเอเซียที่ทำให้หน้าประวัติศาสตร์ของเอเซีย ได้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ครับ...
"เจงกิสข่าน" บุรุษที่รวบรวมเผ่าเร่ร่อนในทุ่งหญ้าทางตอนใต้ของไซบีเรียได้จนเป็นปึกแผ่น และสร้างอาณาจักรมองโกลขึ้นมาในช่วงปลายศตวรรษที่ 12
ซึ่งในช่วงนั้นอาณาจักรในเอเซียตะวันออกมีมากมายเลยทีเดียว โดยพี่ใหญ่ก็คงหนีไม่พ้นอาณาจักรจีนสมัยราชวงศ์ซ่ง (Song Dynasty) นั่นเอง
และอาณาจักรทางเหนืออื่นๆที่สำคัญ ก็มี อาณาจักรกิม (Jin) อาณาจักรซีเซียะ (Xixia) ของพวก Tanguts (ทิเบตกลุ่มหนึ่ง) อาณาจักรโครูยอ (Goryoyo) ของเกาหลี อาณาจักรคามาคูระ (Kamakura) ของญี่ปุ่น และอาณาคาราคิไต (Qarakhitai) ของกลุ่มคนพูดภาษาเติร์กและเปอร์เซีย....
ในส่วนอาณาจักรทางใต้ที่สำคัญ ก็มี อาณาจักรพุกาม อาณาจักรต้าลี่ อาณาจักรขอม อาณาจักรไตเวียต อาณาจักรละโว้ อาณาจักรจามปา อาณาจักรหริภุญชัย และมีรัฐเมืองอิสระเล็กๆ ของกลุ่มคนพูดไท-กะได อย่าง หิรัญเงินยางเชียงเเสน และ หอคำเชียงรุ่ง..
อาณาจักรในเอเซียช่วงปลายศตวรรษที่ 12
และแล้วอาณาจักรมองโกลของเจงกิสข่านก็ได้เติบใหญ่ และเริ่มยึดอาณาจักรต่างๆทางเหนืออย่างอาณาจักรกิม อาณาจักรซีเซีย ทิเบต อาณาจักรคาราคิไต และอาณาจักรเล็กๆ ในเอเซียกลาง จนกลายมาเป็น "จักรวรรดิมองโกล" ในที่สุด..
แผ่นดินจักรววรรดิมองโกล ปีที่เจงกิสข่าน (Genghis Khan) ตาย ภาพจากกูเกิล
ครั้นเมื่อเจงกิสข่านเสียชีวิตในปี 1227 จักรวรรดิก็ได้ขยายครอบคลุมดินแดนทางตอนเหนือของจีนปัจจุบัน และเอเซียกลางทั้งหมด
แต่เจงกิสข่านยังไม่สามารถยึดอาณาจักรจีนได้สำเร็จ และยังลงมาไม่ถึงอาณาจักรในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ จากนั้นมหาข่านคนต่อๆ มาก็ยังคงขยายดินเเดนได้อีกแต่เน้นไปทางตะวันตก..
จนกระทั่งถึงมหาข่านคนที่ 4 มี่ชื่อ "มองเคอข่าน" (Mongke Khan) ก็ขยายดินแดนครอบคลุม ถึงรัสเซีย ยุโรปตะวันออก รวมถึงสามารถยึดอาณาจักรใหญ่ๆ อย่างอาณาจักรเปอร์เซีย และอาณาจักรแอบบาซิดคาลิฟะท์ (Abbasid Calipahte) ของชาวอาหรับได้สำเร็จ
แต่ก็ยังยึดจีนไม่สำเร็จและยังไม่ได้ลงมาทางใต้เช่นเดิม...
จักรวรรดิมองโกลช่วงปี 1259 และเป็นปีที่ Mongke Khan เสียชีวิต
ทั้งนี้ก็อาจเป็นเพราะชาวมองโกลถนัดการรบที่ราบ ทุ่งหญ้า ขุนเขา และทะเลทราย มากกว่าป่าดงดิบ หรือ เพราะมีอาณาจักรจีนขวางอยู่ ก็ไม่ทราบได้
ครั้นเมื่อข่าน Mongke ตายลงอำนาจก็ตกมาถึงยุคกุบไลข่าน (Kublai Khan)...
Kublai Khan จาก wilipedia
กุบไลข่านนี่เองที่มีนโยบายยึดดินแดนทางใต้ของเอเซียและที่สำคัญ "เขาต้องการยึดจีนให้สำเร็จ"
นอกจากนี้จุดประสงค์หลักของการโจมตีดินแดนทางใต้ของกุบไลข่านก็เพราะต้องการได้ทรัพยากร สมบัติต่างๆ มาให้ราชสำนักมองโกล มากกว่าได้ดินแดนมาจริงๆๆ
สิ่งที่กุบไลข่านได้ทำทันทีก็คือได้ลงมายึด "อาณาจักรต้าลี่" และก็ยึดได้สำเร็จ
นี่ก็เป็นการลงมาถึงอาณาจักรทางใต้ของเอเซียเป็นครั้งเเรก....ของจักรวรรดิมองโกล
ต้าลี่ในปัจจุบัน
จากนั้นจักรววรดิมองโกลของกุบไลข่านก็มุ่งมั่นต่อไปที่ยึดอาณาจักรจีนซ่งให้ได้ และพยายามเข้าโจมตีขนาบจากเหนือและใต้ เพื่อบีบอาณาจักรจีนซ่งให้ยอมแพ้....
เพราะอาณาจักรจีนได้ย้ายเมืองหลวงจากไคฟง ลงมา นานกิง และในช่วงท้ายของราชวงศ์ซ่งนั้นเมืองหลวงก็อยู่ที่ หางโจว (Hangzhou)
แต่การบุกทางด้านใต้เข้าจีนนั้นต้องผ่านอาณาจักรไตเวียตของชาวญวนและนั่นก็ทำให้มองโกลต้องเข้าโจมตีอาณาจักรไตเวียตในที่สุด..
มองโกล ปะทะชาวไตเวียต จาก wikipedia
ซึ่งก็ตรงกับราชวงศ์ Tran และการรบครั้งนี้ก็ทำให้เมืองหลวง "Thang Long" หรือฮานอยในปัจจุบัน ก็ถูกทหารมองโกลถล่มจนย่อยยับเลย...
ต่อมาความสัมพันธ์อาณาจักรไตเวียตกับมองโกล จะมีทั้งช่วงที่เเข็งขืนและช่วงที่ยอมส่งบรรณาการให้ราชสำนักมองโกล..
จากบันทึกก็พบว่า อาณาจักรไตเวียตก็โดนมองโกลโจมตีหนักๆ อีกอย่างน้อยถึง 3 ครั้งในเวลาต่อมา...
ซาปา และฮานอยในปัจจุบัน
อาณาจักรในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ ปี1278 จาก กูเกิล
ท้ายสุดในช่วงปี 1279 อาณาจักรจีนซ่งก็ถูกยึดโดยจักรววรดิมองโกล... แผ่นดินของชาวจีนทั้งหมดก็อยู่ใต้จักรวรรดิมองโกลและถูกเรียกว่า "ราชวงศ์หยวน (Yuan Dynasty)
แต่จักรวรรดิมองโมลเองก็เกิดปัญหาการเเย่งชิงอำนาจกันขึ้นมาเองระหว่างญาติ... ทำให้จักรวรรดิถูกแบ่งเป็น 4 อาณาจักรย่อยดังนี้
- Kublai Khan ครองดินแดนอาณาจักรจีนเดิมบวก กับดินแดนทิเบต กิม ซีเซียะ เกาหลี และต้าลี่
- Chagatai Khan ครองเอเซียกลาง
- Holden Horde ครองรัสเซีย และยุโรปตะวันออก
- Ilkhan ครองเปอร์เซียและอาหรับ
จักรวรรดิมองโกลตอนเป็นปึกแผ่น และ ตอนแบ่งเป็น 4 อาณาจักร
อย่างไรก็ตามราชวงศ์หยวนของกุบไลข่าน ก็ยังคงมุ่งมั่นขยายดินแดนต่อ
หลังจากล้มเหลวในการบุกญี่ปุ่น ...
กุบไลข่านก็ได้ตัดสินใจเข้าโจมตี "อาณาจักรพุกาม" ในช่วงสมัย "พระเจ้านรสีหบดี (Narathihapate)"
พุกามปัจจุบัน
ต้องยอมรับว่าอาณาจักรพุกามนั้นแข็งแกร่งมากๆ เพราะมีการบันทึกว่ากองทหารม้าของมองโกล 15,000 คนที่มีอาวุธครบมือ ถึงกับตะลึงกับกองทัพพุกามที่มีทหาร 60,000 คน และช้างอีก 2,000 ตัว
สุดท้ายจักรวรรดิมองโกลก็ไม่สามารถยึดพุกามได้ แต่ก็ทำให้อาณาจักรพุกามอ่อนแอมากๆ...
มองโกลเจอกองทัพพุกาม จากกูเกิล
ด้วยความอ่อนแอของพุกามนี้เองก็เลยทำให้หลายรัฐเล็กๆ อย่างเช่น รัฐอารากัน มอญ ไทลือ และไทใหญ่ ได้ประกาศตัวเป็นอิสระอีกครั้ง
นั่นก็ทำให้เกิดการเติบใหญ่และมีอำนาจมากขึ้นเหนือดินแดนพุกามเดิม ของอาณาจักรล้านนาในสมัยพ่อขุนเม็งราย
ซึ่งช่วงนั้นเมืองหลวงยังอยู่ที่เชียงแสน ก่อนจะย้ายไปเชียงใหม่ในเวลาต่อมา
เมืองเก่าเชียงเเสน
และในช่วงเวลาใกล้ๆ กันจักรวรรดิมองโกลก็เข้าโจมตี "อาณาจักรจามปา" และ "อาณาจักรขอม" จากด้านใต้
คล้ายๆกัน ก็คือกองทัพมองโกลไม่สามารถยึดจามปา และ ขอมได้สำเร็จ...
นครวัดปัจจุบัน
แต่ทั้งอาณาจักรขอม และจามปา ก็อ่อนแอมากถึงจะไม่ได้ถูกยึดก็ตาม และนั่นก็ทำให้อาณาจักรใหม่อย่างสุโขทัยเริ่มมีอำนาจเหนือดินแดนของอาณาจักรขอมเดิมมากขึ้น
รวมถึงสร้างอิทธิพลที่เหนือกว่า...ต่อราชสำนักของ "ขอม" ในสมัยพ่อขุนรามคำเเหง
สุโขทัยปัจจุบัน
พ่อขุนรามคำแหงใช้นโยบายต่างประเทศที่ต่างจากอาณาจักรอื่นในเอเซียอาคเนย์ โดยได้มีสนธิสัญญาไมตรีกับราชสำนักมองโกลแทน และมีการค้าขายกับราชสำนักมองโกลอย่างมากมายเลยทีเดียว
มาถึงในช่วงปี 1293 มองโกลได้ส่งกองทัพเรือไปถึงเกาะชวาเพื่อแสวงหาสมบัติ..
อาณาจักรชวาตะวันออกจาก wikipedia
กองทัพมองโกลเข้าไปวุ่นวายกับสงครามในชวาระหว่างรัฐเล็กๆ เป็นเวลาหลายเดือน ถึงจะได้ทองและสมบัติกลับมา
แต่สุดท้ายกองทัพมองว่าไม่คุ้มและตัดสินใจยกกองทัพเรือกลับแผ่นดินใหญ่..
Java and Bali
พอสรุปได้ว่าในช่วงตั้งแต่ปี 1259 เป็นต้นมา อาณาจักรในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ได้เปลี่ยนโฉมอย่างฉับพลันเพราะมองโกล
อาณาจักรต้าลี่ และ พุกาม ล่มสลาย ..... อาณาจักรขอม ไตเวียต และจามปาอ่อนแอมาก .... อาณาจักรเล็กๆ อย่างเช่น ล้านนา และสุโขทัย กลายมาเป็นมหาอำนาจแทน...
นั่นก็ทำให้กองทัพมองโกลตัดสินใจโจมตีล้านนา แต่ไม่สำเร็จ...และนั่นก็อาจเป็นเพราะช่วงบั้นปลายชีวิตของกุบไลข่าน ซึ่งก็อาจทำให้กองทหารไม่เข็มแข้งเหมือนเดิม....
ปี 1294 หลังจากกุบไลข่านเสียชีวิต ราชวงศ์หยวนก็อ่อนแอลงอย่างรวดเร็ว และล่มสลายในอีก 60 ปีต่อมา.....ครับ
HoiAn Bagan Mongolia Dali
สุดท้ายนี้ก็จะเห็นว่ากองทัพของจักรวรรดิมองโกลเข้ามาทำสงครามกับอาณาจักรในเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ร่วม 40 ปี และทำให้หน้าประวัติศาสตร์ ขั้วอำนาจ เปลี่ยนไปแบบพลิกฝ่ามือเลย...
จริงๆ แล้ว ก็ดูเหมือนว่าชนชาติเราอาจจะต้องขอบคุณกุบไลข่านนิดๆ นะครับ ที่ทำให้มหาอำนาจเก่าอย่างพุกาม และขอม อ่อนแอลง
ก็เลยทำให้อาณาจักรคนพูดไท-กะได ขึ้นมามีอำนาจแทน....ครับ🤣🤣🤣
ขอบคุณครับผมมม... กด ไลค์ด้วยนะครับ
#wornstory
Ref.
2003 – Genghis Khan & the Mongol Conquests 1190–1400. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-523-5
1980 – The Mongols. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-0-85045-372-0
Mongol strategy and the Battle of Leignitz 1241", MHM, Issue 3, November 2003.
- 90
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
