1 ก.พ. 2020 เวลา 04:02 • ประวัติศาสตร์
เมื่อท้าวเธอ หลุดไปที่บางกอก..
ก่อนปีใหม่ หลายคนได้ไปดูพระราชวังเดิมของพระเจ้ากรุงธน จะเห็นว่าตรงหน้าแม่น้ำ มีป้อมที่เรียกว่าป้อมวิชัยประสิทธิ์
ใครเคยเห็นแผนที่เก่าๆ ที่ฝรั่งเขียนไว้ จะรู้ว่าที่ฝั่งตรงข้ามบริเวณโรงเรียนราชินี เคยมีอยู่อีกป้อมที่ใหญ่โตมาก มีผังเป็นรูปดาว 5 แฉก
ป้อมทั้งสองฝั่งนี้ สร้างในสมัยพระนารายณ์ เรียกรวมๆ กันในเวลานั้นว่าป้อมธนบุรี ผู้กำกับการสร้างคือฟอลคอนหรือเจ้าพระยาวิชาเยนทร์ แต่ตัวท่านอยู่ที่ลพบุรีและอยุธยาเสียมาก คนที่ดูแลการสร้างจริงๆ น่าจะเป็นบาทหลวงตาชาร์ด เลยทำให้รู้ว่าฝรั่งนี่เก่งนะ พระก็เป็นช่างได้ด้วย พอป้อมสร้างเสร็จ คนที่รักษาป้อมเป็นแม่ทัพฝรั่งเศสที่พระนารายณ์ทรงแต่งตั้ง ชื่อเดส์ฟาร์จ
ก่อนพระนารายณ์สวรรคต ใครดูบุพเพสันนิวาส (ไม่น่าถาม ดูทั้งเมือง) คงจำได้ว่า เจ้าพระยาวิชาเยนทร์กับพระเพทราชาชิงเหลี่ยมกันเพื่อยึดอำนาจ โดยฝ่ายเจ้าพระยาวิชาเยนทร์ตกลงกับเดส์ฟาร์จให้ยกพลขึ้นไปช่วยที่ลพบุรี แต่เดส์ฟาร์จลังเลไม่มาตามนัด หรือไอทีไม่ดี อย่างไหนอย่างหนึ่ง เจ้าพระยาวิชาเยนทร์เลยโดนพระเพทราชาเข้าชาร์จก่อนพระนารายณ์จะสวรรคตเสียอีก แล้วถูกล็อกตัวจับไปประหารเสียก่อน
ฝ่ายเดส์ฟาร์จมองว่าพระเพทราชาใช้กำลังกับคนต่างชาติและเป็นฝ่ายกบฏ เลยแข็งขืนเข้ายึดป้อมธนบุรีฝั่งตะวันออก ก็คือตรงโรงเรียนราชินี(คนละฝั่งกับป้อมวิชัยประสิทธิ์) แล้วระดมยิงใส่ทหารพระเพทราชาที่ลงไปคุมเชิง แต่สุดท้ายทหารฝรั่งเศสหมดเสบียง เลยต้องยอมแลกเงื่อนไขกับพระเพทราชาว่า ถ้าหากยอมออกไปจากสยาม จะได้ตัวประกันคือลูกชาย 2 คน กับบาทหลวงจำนวนหนึ่งที่ถูกจับเป็นตัวประกันคืน เดส์ฟาร์จยอม
ในการเจรจายื้อกันของสองฝ่ายมีรายละเอียดมาก โดยเฉพาะที่สนุกคือตอนเค้นหาสมบัติของฟอลคอน และการหนีลงมาบางกอกของมารี กีร์มา หรือท้าวทองกีบม้าภรรยาฟอลคอน มีการต่อรองเพื่อขอตัวนางกลับไปฝรั่งเศสของเดส์ฟาร์จ แต่สุดท้ายพอชั่งน้ำหนักแล้ว เดส์ฟาร์จเลือกจะทิ้งนางไว้ในอยุธยา โดยคืนกลับไปให้พระเพทราชาเพื่อตัดปัญหา ใครสนใจซีนนี้ลองหาอ่านในศิลปวัฒนธรรม
พอทหารฝรั่งเศสออกไป พระเพทราชาสั่งให้รื้อป้อมฝั่งตะวันออกทันที กลัวฝรั่งเศสจะหวนกลับมา เพราะถ้ากลับมาอีก คราวนี้อยุธยาลำบากแน่ ด้วยความพร้อมที่มากกว่าเดิม แถมอาวุธก็ผิดกันมาก
วันนี้เลยได้เห็นแต่ป้อมวิชัยประสิทธิ์ นี่ถ้าป้อมฝั่งโน้นยังอยู่ เราคงได้เห็นความอลังการของมัน มีคนบอกว่ามันใหญ่กว่าป้อมวิชัยประสิทธิ์สัก 40 เท่า
ค่อยๆ ศึกษาผังโบราณ แล้วกลับไปสร้างป้อม รำลึกความหลังกันดีมะ แหะๆ..
เรื่องและภาพโดย คุณสมพงษ์ งามแสงรัตน์
โฆษณา