3 ก.พ. 2020 เวลา 09:23 • สุขภาพ
โคโรนาไวรัสติดต่อจากทางเดินอาหารได้ จริงหรือไม่?
ถ้าจริง แม้คุณอาศัยอยู่ในห้องเพียงลำพัง เชื้อก็อาจแวะมาทักทายคุณได้ โดยคุณไม่ต้องออกจากห้องไปเจอใครทั้งสิ้น
เริ่มมีข้อสงสัยว่า อู่ฮั่นโคโรนาไวรัส (2019-nCoV) อาจจะติดต่อผ่านทางเดินอาหารได้ (fecal-oral route) นั่นคือถ้าคุณเอาอะไรที่ปนเปื้อนอุจจาระของผู้ป่วยเข้าปากก็อาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้
เช่น เข้าห้องน้ำสาธารณะแล้วล้างมือไม่สะอาด จับมือกับผู้ป่วยที่ล้างก้นแล้วไม่ล้างมือดี ๆ แมลงวันมาตอมอาหาร ฯลฯ
Fecal-oral route เครดิตภาพ:UNICEF Philippines and Luis Gatmaitan / 2014 / Gilbert F. Lavides ที่มา: https://www.flickr.com/photos/gtzecosan/17125224489/in/set-72157648282032913
พบว่าผู้ป่วยจากเชื้อ 2019-nCoV จำนวนหนึ่งมีอาการท้องเสียนำมาก่อน และสามารถตรวจพบสารพันธุกรรมของเชื้อนี้ได้ในอุจจาระ
ถ้าเชื่อว่าต้นกำเนิดของการระบาดนี้มาจากการเปิบพิสดารสัตว์ป่าที่มีเชื้อ ตำแหน่งแรกที่เชื้อจะเข้าไปในตัวผู้ป่วยก็น่าจะเป็นทางเดินอาหาร
นอกจากนี้เราทราบดีอยู่แล้วว่าเชื้อกลุ่มโคโรน่าไวรัสบางตัวสามารถเพิ่มจำนวนและติดต่อในทางเดินอาหารมนุษย์ได้ ยกตัวอย่างเช่น ไวรัสซาร์ส (SARS-CoV)
หวังว่าประวัติศาสตร์คงไม่ซ้ำรอย การระบาดของซาร์สในอพาร์ทเมนท์ อมอย การ์เด้น (Amoy Gardens) ที่ฮ่องกง ในปี 2003 ซึ่งมีผู้ติดเชื้อสูงถึง 329 คนและเสียชีวิตไป 33 คน
ซึ่งเกิดจากการที่อพาร์ทเมนท์นี้ไม่แยกท่อน้ำทิ้งจากชักโครกและท่อน้ำทิ้งจากพื้น (floor drain) ออกจากกัน เมื่อมีผู้ป่วยซึ่งมีเชื้อซาร์สในอุจจาระ กดชักโครกจะเกิดละอองฟุ้ง (toilet flume) ที่เต็มไปด้วยเชื้อซาร์สลอยอบอวลอยู่ในท่อระบายซึ่งเชื่อมกับท่อนำ้ทิ้งของห้องอื่น ๆ ในแนวดิ่ง
เมื่อผู้เคราะห์ร้ายที่อยู่ห้องข้างบนหรือข้างล่าง เข้าห้องน้ำ เปิดพัดลมดูดอากาศก็จะสูบเอาละอองเชื้อที่อยู่ในท่อน้ำทิ้งแนวดิ่งผ่าน floor drain บนพื้น ที่เชื่อมกับท่อน้ำทิ้งของชักโครก ขึ้นมารมตัวเองในห้องน้ำแคบ ๆ
ความซวยอยู่ที่ว่าชาวฮ่องกงนิยมทำความสะอาดโซนแห้งของห้องน้ำด้วยการถูพื้น ไม่นิยมฉีดน้ำล้าง ทำให้ตัวดักกลิ่น (water trap) แห้งจนไม่สามารถป้องกันกลิ่นหรือละอองในท่อน้ำทิ้งย้อนกลับมาในห้องได้
รายละเอียดเพิ่มเติมสามารถอ่านได้ในตอน "ชักโครกโรคกระจาย"
ตอนนี้ยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่า อู่ฮั่นโคโรนา ติดผ่านทางเดินอาหารได้จริง ๆ เท่าที่ผ่านมาเป็นการตรวจพบสารพันธุกรรมในอุจจาระ ซึ่งอาจเป็นเชื้อในเสมหะที่ถูกกลืนลงท้อง และถูกทำลายไปแล้ว เหลือแต่ซากให้ตรวจพบก็ได้
ถ้ามีการพบเชื้อตัวเป็น ๆ ติดต่อได้ ในอุจจาระเมื่อไหร่ค่อยวิตกจริตกันอีกที
เชื้อไวรัสในทางเดินอาหารหลายตัวสามารถติดและแพร่เชื้อผ่านอุจจาระได้โดยผู้ติดเชื้อไม่จำเป็นต้องมีอาการท้องเสียเสมอไป เช่น โปลิโอ, โรตา, โนโรไวรัส
นั่นจะทำให้การควบคุมหรือทำนายการสัมผัสเชื้อยุ่งยากขึ้นอีกขั้น
อย่างไรก็ตาม ถึงเชื้อจะติดผ่านทางเดินอาหารได้ หลักการสุขอนามัยเบื้องต้น กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ ก็ยังใช้ได้เสมอ
แต่ถ้ารู้สักหน่อยว่าระบบท่อน้ำทิ้งของห้องน้ำที่เราใช้เป็นแบบไหนก็ดี แยกท่อส้วมออกจากท่อน้ำทิ้งส่วนอื่นหรือเปล่า และหมั่นเติมน้ำใส่ floor drain ทุกสัปดาห์ในโซนแห้งของห้องน้ำ โดยเฉพาะถ้าเราไม่ได้ฉีดน้ำล้างพื้นห้องน้ำกันบ่อย ๆ เพื่อไม่ให้ water trap แห้ง
เชื้ออื่น ๆ ก็อาจแพร่มาทางนี้ได้เช่นกัน แม้จะไม่เคยมีรายงาน อาจเพราะไม่มีคนเอะใจ และมันพิสูจน์ยาก
การออกแบบหรือใช้งานห้องน้ำ ห้องส้วม ให้ถูกสุขลักษณะ อาจจะช่วยให้คุณอยู่รอดปลอดภัยได้
เอาละ! ห้องส้วมพร้อม กักตัวอยู่ห้องคนเดียว ไม่พบปะผู้คน หาเลี้ยงชีพด้วยการเขียน BlockDit สั่งอาหารเดลิเวอรี่ทุกมื้อ อย่าลืมพรมแอลกอฮอล์ใส่กล่องอาหารด้วย เจอกันปีหน้า เมื่อการระบาดสิ้นสุดครับ! (ล้อเล่น)
References:
โฆษณา