4 เม.ย. 2020 เวลา 03:07 • ความคิดเห็น
ชีวิตในจีน: ชีวิตคนจีนในวันเช็งเม้ง ที่หลายคนอาจไม่เคยทราบมาก่อน และวันนี้ คนจีนไม่ใช่แค่ไหว้บรรพบุรุษ
วันนี้ 4เมษายน 2563 ตรงกับวันเช็งเม้ง
ในฐานะที่อ้ายจงใช้ชีวิตในจีนมาก็นานพอสมควร ราวๆ8ปี ทำให้ได้มีโอกาสซึมซับวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคนจีน ทั้งสมัยใหม่และสมัยเก่าที่คนจีนจำนวนไม่น้อยยังคงอนุรักษ์ไว้
อย่างวันเช็งเม้ง อ้ายจงเชื่อว่าคนไทยทุกคนล้วนรู้จักวันนี้ เพราะไทยเราก็มีคนไทยเชื้อสายจีน ทั้งลูกครึ่ง ลูกเสี้ยว เยอะมาก พอถึงวันเช็งเม้ง สิ่งที่ทุกคนรับรู้ก็คือ ไหว้บรรพบุรุษ รำลึกถึงบรรพบุรุษ ญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว และก็ยังเป็นหนึ่งในวันที่ครอบครัวจะกลับมารวมตัวกัน
แทบ100% เราจะรับรู้แค่นั้น กล่าวคือ ในความคิดของเรา เราคิดว่า วันเช็งเม้ง เป็นแค่วันไหว้และรำลึกถึงบรรพบุรุษ
แต่ในประเทศจีน ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มีอะไรมากกว่าแค่ไหว้บรรพบุรุษและการรวมตัวกันของคนในครอบครัว
อ้ายจงขอเล่าจากประสบการณ์ของอ้ายจงและที่ได้ศึกษามานะครับ ประมาณนี้
1. เช็งเม้งในภาษาจีนกลางเรียกว่า 清明节 (อ่านว่า ชิงหมิงเจี๋ย) ถือเป็นช่วงที่มีอากาศดีที่สุดในจีน ตามคำว่า清明 ที่แปลว่า clear and bright แจ่มใส นั่นเอง
1
ความจริงแล้วคำว่า ชิงหมิง หรือเช็งเม้ง (ตามสำเนียงแต้จิ๋ว ที่คนไทยคุ้นเคย) เป็นชื่อของ 1ใน 24 ปักษ์ หรือฤดูลักษณ์ (Solar term) ตามปฏิทินจีน ที่จะมีการเปลี่ยนสภาพอากาศตลอดปี ซึ่ง ปักษ์ชิงหมิง ถือเแนปักษ์ที่5ของปี ตั้งแต่เริ่มปีใหม่จีน-ตรุษจีนเป็นต้นมา โดยอยู่ในฤดูใบไม้ผลิ
ภาพนี้สื่อถึงเช็งเม้งในจีนได้เป็นอย่างดี วันอากาศดี อาจมีฝนตกปรอยๆ นอกจากจะไหว้บรรพบุรุษแล้ว ทุกคนพากันออกไปรับอากาศบริสุทธิ์อีกด้วย / ภาพจาก Weibo: 如影之随心随形
ชิงหมิงเจี๋ย หรือวันเช็งเม้ง จึงเป็นช่วงเริ่มต้นใบไม้ผลิ อากาศแจ่มใส มีฝนตกปรอยๆพอให้ชุ่มชื้น ช่วงเทศกาลนี้จึงถือเป็นช่วงที่อากาศดีมาก
คนจีน นิยมพากันไปออกไปเที่ยว ไปสูดอากาศบริสุทธิ์ ผ่อนคลายกับอากาศดีดี
ที่ประเทศจีน เช็งเม้ง หรือชิงหมิงเจี๋ย ถือเป็นวันหยุดราชการ ทุกคนจะหยุดหมด ประมาณ 3วัน
2. ดูดอกซากุระบาน -ดูดอกไม้ชนิดต่างๆบานสะพรั่ง เป็นหนึ่งในกิจกรรมยอดนิยมของคนจีนในวันเช็งเม้ง
3. คนจีนนิยมกินขนมชนิดหนึ่ง หรืออย่างน้อยต้องซื้อเพื่อมอบให้คนในครอบครัว เพื่อนฝูง คนที่สนิทสนม และรวมถึงนำมาไหว้บรรพบุรุษ
ถือเป็นขนมคู่วันเช็งเม้ง ขนมชนิดนั้นเรียกว่า 青团 ชิงถวน
เป็นขนมที่มีลักษณะเป็นลูกกลมๆสีเขียวหยก ทำจากแป้งข้าวเหนียว ข้างในมีไส้หวาน ทำจากถั่วแดงหรือถั่วดำ แต่ในปัจจุบันมีพัฒนาไส้ให้หลากหลายรสชาติ เช่น ไส้หมูหยอง, ไส้ไข่เค็ม
ภาพจาก Weibo:北京大学,Weibo:可可的布朗尼
สำหรับสีเขียวของขนมชนิดนี้ ถ้าตามต้นตำรับเลย จะใช้สีเขียวที่คั้นจาก พืชสมุนไพรจีนชนิดหนึ่ง เรียกว่า 雀麦 เชวี่ยม่าย แต่ปัจจุบันก็มีการใช้ผงชาเขียว หรือจากพืชชนิดอื่นที่ให้สีเขียว มาใช้แทน
พืชสมุนไพรจีนชนิดหนึ่ง เรียกว่า 雀麦 เชวี่ยม่าย
ปีนี้จีนเจอกับวิกฤติ COVID-19 แม้ว่าสถานการณ์จะดีขึ้นมาก การใช้ชีวิตของผู้คนเข้าสู่ภาวะปกติเกือบ100%แล้ว แต่จากที่อ้ายจงดูในโลกออนไลน์จีน พบว่า หลายคนก็ยังเลือกอยู่บ้าน และสั่งขนมชิงถวน ผ่านทาง Delivery app แทน
ความจริงแล้ว ขนมชิงถวน เป็นขนมคู่เทศกาลเช็งเม้งที่นิยมกินทางใต้ของจีน แต่ตอนนี้ก็เริ่มอพร่หลายไปทั่วจีนแล้ว อย่างตอนอ้ายจงอยู่ที่ เมืองซีอาน มณฑลส่านซี ซึ่งถือเป็นโซนภาคเหนือของจีน (ตะวันตกเฉียงเหนือ) ก็มีคนนิยมซื้อชิงถวนกินกัน
4. จิบชาร้อนๆ ให้ชื่นใจ สุขภาพดีรับวันอากาศดีที่สุดแห่งปี โดยเฉพาะชาที่เก็บก่อนวันเช็งเม้ง
ภาพจาก Weibo:如影之随心随形
ชากับคนจีน เป็นสิ่งที่คู่กันมาอย่างยาวนาน การดื่มชารับอากาศบริสุทธิ์ จึงเป็นหนึ่งในกิจกรรมที่คนจีนนิยมในเช็งเม้ง
และรู้ไหมครับว่า ก่อนวันเช็งเม้ง มีคนกลุ่มหนึ่งที่ทำงานหนักมาก กลุ่มคนเหล่านั้นคือ เกษตรกรผู้ปลูกชา
ภาพจาก Weibo: GlobalTimes
คนจีนมีความเชื่อสืบต่อกันมาอย่างยาวนานว่า ชาที่เก็บก่อนเทศกาลชิงหมิง ถือเป็นชาชั้นยอด ขายได้ราคาดี
อ้ายจงเคยอ่านข่าวในจีน และเพื่อนคนจีนของอ้ายจงก็เคยเล่าให้ฟัง ราคาชาชั้นยอดที่เก็บเกี่ยวก่อนชิงหมิง มีราคาสูงถึง 2,400 หยวน ( ประมาณ 12,000 บาท) ต่อกิโลกรัมเลยทีเดียวนะครับ
1
5. เล่นว่าว
ในเมื่อวันนี้เป็นวันอากาศดี คนจีนเลยนิยมออกมาเล่นว่าว รับอากาศสดชื่นและที่สำคัญ ลม ยังเหมาะต่อการเล่นว่าวอีกด้วย
ภาพที่อ้ายจงถ่ายไว้เมื่อปี 2016 ออกไปเที่ยวในเมืองซีอานช่วงเช็งเม้ง
มีหลายคนอาจสงสัยว่า แล้วปัจจุบันคนจีนยังไหว้บรรพบุรุษในวันเช็งเม้งอยู่หรือไม่?
อ้ายจงขอตอบว่า ไหว้ครับ คนในครอบครัวจะพากันไปทำความสะอาดสุสานของบรรพบุรุษ ซึ่งอาจจะก่อนวันเช็งเม้ง แล้วก็นำดอกไม้ สิ่งต่างๆไปไหว้บรรพบุรุษ ซึ่งการเผากระดาษเงินกระดาษทองก็เป็นสิ่งที่คนจีนทำ แต่ตอนนี้ในจีนรณรงค์ให้อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม สุสานหลายที่จึงห้ามเผากระดาษเงินกระดาษทองแล้วครับ
สำหรับเหตุผลที่ว่า ทำไมถึงไหว้บรรพบุรุษในวันเช็งเม้ง
คือมีความเชื่อตั้งแต่จีนโบราณ ว่า วันเช็งเม้ง เป็นหนึ่งในวันที่โลกแห่งความตายกับโลกมนุษย์อยู่ใกล้กันมากที่สุด เช่นเดียวกับวันสารทจีน ผู้คนเลยไหว้บรรพบุรุษ เพราะเชื่อว่าวันนี้บรรพบุรุษของตนสามารถมารับของไหว้ได้
และทั้งหมดนี้ก็คือเรื่องราวของ วิถีชีวิตคนจีนในวันเช็งเม้งที่ทุกคนอาจไม่เคยทราบมาก่อนครับ
#อ้ายจง #เล่าเรื่องเมืองจีน #ชีวิตในจีน
โฆษณา