18 เม.ย. 2020 เวลา 02:09 • ประวัติศาสตร์
แผ่นดินไทยแตกเป็น 5 ก๊ก ตอนที่ 3
ว่าด้วยการปราบเจ้าพิมาย
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ปี พ.ศ. 2311 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช นำทัพขึ้นเหนือหวังปราบกองกำลังของเจ้าพิษณุโลก แต่ต้องกระสุนปืน จึงต้องนำทัพกลับกรุงธนบุรี
ช่วงเวลานั้นทางฝ่ายอังวะมีศึกติดพันกับแผ่นดินจีน ทำให้พม่าไม่มาทำศึกกับแผ่นดินไทย ทำให้ทางไทยไม่ต้องกังวลทางฝ่ายพม่า
ก๊กพิษณุโลก หลังจากเสียเจ้าพิษณุโลก หลังจากนั่งบังลังค์เพียง 7 วัน พระอินทราชาน้องชาย ไม่เข้มแข็งในการศึกและไม่เป็นที่นิยม กองกำลังเจ้าพระฝางเห็นเป็นโอกาส นำทัพเมืองสวางคบุรีมารบ
ช่วงเวลานั้นทำให้ทางกรุงธนบุรี เห็นเป็นโอกาสเหมาะที่จะยกทัพไปตีทางนครราชสีมาในปีนั้น
กล่าวถึง กองกำลังของเจ้าพิมาย กรมหมื่นเทพพิพิธ เป็นพระเจ้าลูกเธอในพระบรมโกษฐ ออกผนวชในสมัยแผ่นดินพระเจ้าเอกทัศ
ช่วงก่อนเสียกรุง กรมหมื่นเทพพิพิธ เคยชักชวนผู้คนในหัวเมืองตะวันออก หวังเข้ามาช่วยกรุงศรีอยุธยา แต่ทัพหน้าที่ยกเข้ามาช่วย โดนทัพพม่าตีแตก กรมหมื่นเทพพิพิธจึนหนีไปทางเมืองนครราชสีมา แล้วลวงพระยานครราชสีมาฆ่าเสีย แล้วนั่งเมืองแทนหวังตั้งตัวเป็นใหญ่
หลวงแพ่ง น้องพระยานครราชสีมา ชักชวนพระพิมายนำทัพเมืองพิมาย เข้าตีคืนเมืองนครราชสีมาได้ แรกหลวงแพ่งจะประหารกรมหมื่นเทพพิพิธ แต่พระพิมายเห็นว่าเป็นเชื้อพระวงศ์ จึงนำไปคุมไว้ที่เมืองพิมาย จากนั้นหลวงแพ่งก็นั่งเมืองนครราชสีมา
1
ครั้นเมื่อเสียกรุงฯ ข่าวว่าอังวะกวาดต้อนเจ้านายพระราชวงศ์ไปหมด พระพิมายจึงใช้วิธีเดียวกับโจโฉที่อุ้มชูฮ่องเต้ พระพิมายจึงยกกรมหมื่นเทพพิพิธขึ้นเป็นใหญ่ แล้วพระพิมายได้ตำแหน่งเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ เป็นผู้สำเร็จราชการ ส่วนหลวงแพ่งที่ครองเมืองนครราชสีมาก็คิดจะเป็นใหญ่เช่นกัน แต่ฝ่ายพระพิมายรู้ จึงลวงหลวงแพ่งสังหาร และยึดครองเขตแดนเมืองนครราชสีมาทั้งหมดทั้งสิ้น จึงเป็นกองกำลังที่เข้าช่วงชิงแผ่นดิน มีอาณาเขตตั้งแต่แขวงหัวเมืองตะวันออกเฉียงเหนือ ไปจนถึงแดนกรุงศรีสัตนาคนหุตและกรุงกัมพูชาธิบดี ฝ่ายใต้ลงมาถึงเมืองสระบุรีตลอดลำน้ำแควป่าสัก
ฝ่ายกรุงธนบุรี จัดแต่งทัพเป็น 2 ทัพ ทัพแรกให้ พระมหามนตรีและพระราชรินทร์ คุมกองทัพไปทางหนึ่ง พระเจ้ากรุงธนบุรี ยกทัพหลวงไปอีกทางหนึ่ง
เมื่อกองทัพธนบุรีเดินทัพถึงเมืองนครราชสีมาพบว่า ไม่มีกำลังของเจ้าพิมายตั้งรักษาเมืองนครราชสีมา
ฝ่ายเมืองพิมาย รู้ว่าทัพกรุงธนบุรียกมา 2 ทาง
เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ จึงจัดทัพ 2 ทัพ
ทัพหนึ่ง เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ พระมหามนตรีบุตรชายคนโต และมองย่าทหารพม่าของสุกี้ที่หนีไปอยู่ด้วย คั้งทัพอยู่ที่ด่านจอหอ เหนือเมืองนครราชสีมา
อีกทัพหนึ่ง พระยาวรวงศาธิราช บุตรชายคนเล็กของเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ เป็นคนเข้มแข็งในงานสงคราม ตั้งค่ายสกัดที่ด่านกะโทก ข้างใต้เมืองนครราชสีมา
ทัพพระเจ้ากรุงธนบุรี ยกทัพไปถึงด่านจอหอ พบทัพเมืองพิมายตั้งสกัด มีรับสั่งให้เข้าตี จะด้วยกำลังหรือชั้นเชิงการรบของทัพธนบุรี จึงสามารถรบชนะโดยง่าย จับตัวเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ พระมหามนตรีและมองย่าพม่า ดำรัสให้ประหารชีวิตทั้งสาม
ทัพของพระมหามนตรีและพระราชรินทร์ เข้าตีทัพพิมายที่ด่านกะโทก พระยาวรวงศาธิราช รบพุ่งเข้มแข็ง ทัพธนบุรีต้องรบกันอยู่หลายวัน จึงสามารถตีค่ายแตกได้ พระยาวรวงศาธิราชหนีไปทางเมืองเสียมราฐ
ฝ่ายเจ้าพิมายรู้ว่ากองทัพธนบุรีตีด่านทั้งสองได้ ก็พาครอบครัวหนี หมายจะไปอาศัยเจ้ากรุงศรีสัตนาคนหุต เมืองเวียงจันทร์ แต่ขุนชนะกรมการเมืองนครราชสีมา ตามจับมาถวายสมเด็จพระเจ้าตากสิน
พระเจ้ากรุงธนบุรีจึงตั้งขุนชนะเป็นเจ้าพระยานครราชสีมา แล้วเลิกทัพกลับพระนคร
เดิมทีสมเด็จพระเจ้าตากสินจะไว้ชีวิตกรมหมื่นเทพพิพิธ แต่ด้วยอาการกระด้างกระเดือก จึงรับสั่งให้สำเร็จโทษเสีย
เป็นอันว่ากรุงธนบุรี สามารถผนวกดินแดนฝั่งตะวันออกโดยสมบูรณ์เหมือนสมัยกรุงเก่า
อ้างอิง พระนิพนธ์ สมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพ พงศาวดาร ไทยรบพม่า
ขอขอบคุณที่ติดตามอ่านมาถึงตรงนี้กัน
กดไลค์กดแชร์กดติดตามกันนะครับ เพื่อไมาพลาดตอนต่อไป

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา