26 เม.ย. 2020 เวลา 05:34 • ปรัชญา
Mob Psycho 100 and Vita Activa
ม็อบ เด็กชายมัธยมต้นที่มีพลังจิตแรงกล้า แต่เขาอยู่ภายใต้คำพูดของอาจารย์เรเกน อาราตะกะ นักต้มตุ๋นที่เปิดสำนักไล่ผีปลอมๆ เป็นแนวทางปฏิบัติในชีวิต
"ห้ามใช้พลังในที่สาธารณะ"
"ห้ามใช้พลังจิตทำร้ายมนุษย์ด้วยกัน"
"เราไม่ควรรับเงิน ถ้ายังไม่ได้ทำงานที่สมควรได้รับ"
"ม็อบ นายมาที่สำนัก มีงานด่วน!"
ฮันนาห์ อาเรนท์ นักปรัชญาการเมืองคนสำคัญแห่งศตวรรษที่ 20 ที่ได้เปลี่ยนมุมมองปรัชญาที่พูดถึงความคิดที่มีต่อโลก เป็นการกระทำที่มีต่อโลก เธอได้เขียนหนังสือชื่อดังอยู่สามเล่ม The Origins of Totalitarianism (1951), The Human Condition (1958), และ On Revolution (1963)
มนุษย์นั้นมีการกระทำอยู่สามสิ่ง Labour Work และ Action
Labor คือการกระทำเพื่อการดำรงอยู่ของมนุษย์ เป็นการกระทำซ้ำๆที่มีไว้เพื่อผลทางชีววิทยา เช่น มนุษย์ต้องหาอาหาร ทำอาหาร กินอาหาร มีเซ็กซ์
Work เป็นการกระทำเพื่อสร้างสิ่งจีรังต่างๆเพื่อตอบสนองเป้าหมาย เช่น การสร้างขวานเพื่อตัดต้นไม้ เตียงเพื่อนอน
และสิ่งที่สำคัญที่สุดของการเป็นมนุษย์ คือ Action การกระทำหรือคำพูดที่ทำโดยคาดเดาผลลัพท์ไม่ได้ ต้องประกอบไปด้วย Freedom และ Plurality
ทั้งสองอย่างนี้ต้องเกิดขึ้นพร้อมกัน เหมือน ออกซิเจนและเชื้อเพลิงเพื่อก่อให้เกิดไฟ
Freedom ไม่ใช่ว่ามีทางเลือกในการกระทำ แต่คือการริเริ่มสิ่งใหม่ สิ่งที่ไม่คาดฝัน
ม็อบนั้นไร้อารมณ์และจินตนาการเมื่ออยู่ภายใต้อาจารย์เรเกน เขาไม่สามารถใช้พลังที่มีอยู่อย่างเต็มเปี่ยมได้เต็มร้อย
เวลาผ่านไป เขาได้พบเพื่อน ทั้งแก๊งชมรมโทรจิต และแก๊งชมรมเพาะกาย จาก Labour สู่ Work เขาเริ่มมีเป้าหมาย "เพาะกล้ามเพื่อจีบสาว!"
ระหว่างเนื้อเรื่องดำเนินไป เขาได้พบผู้คน ทั้งคนที่รักเขาและเกลียดเขา ม็อบต้องต่อสู้กับผู้มีพลังจิตและผีต่างๆมากมาย ด้วยความที่เป็นคนจิตใจดีของม็อบ ถึงแม้เขาจะเข้าสังคมไม่เก่ง เขาเริ่มสร้างความสัมพันธ์กับผู้คนมากขึ้นเรื่อยๆ
เขาได้เรียนรู้ Plurality ที่ประกอบไปด้วย Equality หรือความเสมอภาค คนอื่นๆนอกจากเขาเป็นคนเหมือนกัน ถึงแม้เขาจะมีพลังจิต เขาก็ยังเป็นคนที่อยู่ในสังคม
"เราเป็นคนเหมือนกัน ไม่ได้แตกต่างกัน ทั้งคนวิ่งเร็ว คนร้องเพลงเพราะ คนเรียนเก่ง คนตลก และคนมีพลังจิต จงเชื่อมั่นในตัวเอง" อาจารย์เรเกนสอนม็อบมาโดยตลอด
นอกจากนี้เขายังได้เรียนรู้ถึง Uniqueness ที่เป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบของ Plurality ไม่มีคนบนโลกที่เหมือนกัน บางคนมีร่างกายแข็งแรงอย่างพวกกล้ามใหญ่ น้องชายม็อบอย่างริตสึที่เรียนเก่ง หล่อ เป็นรองประธานสภานักเรียน โอนิกะวะระที่เป็นขาโจ๋ของโรงเรียน
ริตสึน้องชายของม็อบที่อยู่ในฐานของกลุ่มกรงเล็บที่ 7 กับเพื่อนผู้มีพลังจิตที่มีความสามารถแตกต่างกัน ทุกคนต่างมีปฏิสัมพันธ์กัน ใช้ความสามารถที่แตกต่างจนเกินผลลัพท์ที่คาดเดาไม่ได้
โกและทาเคชิเปิดประตูห้องขัง ริทสึจัดการกับผู้คุม
ไดชิและไคโตะสื่อสารกันเพื่อให้เพื่อนรู้
เรใช้ตาทิพย์มองหาที่ๆไคโตะถูกจับตัวไป
เมื่อมีทั้ง Freedom และ Plurality ม็อบก็ได้สร้าง Action การริเริ่มสิ่งใหม่ของม็อบมาจากทั้งการกระทำและคำพูด ม็อบกลั่นกรองจากประสบการณ์และการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้คนพูดสิ่งที่เขาคิด ส่งผลให้ศัตรูที่คิดทำร้ายเขาเปลี่ยนแปลงเป็นคนใหม่
ม็อบมีแฟน แฟนของเขาไม่ได้เข้าหาม็อบด้วยความจริงใจ เธอแค่ทำตามคำท้าของเพื่อนให้มาคบกับม็อบ เธอเขียนนิยายเรื่องหนึ่ง ม็อบไม่รู้ว่าควรตอบสนองยังไงกับนิยายของเธอ ทำให้เธอเฉลยว่าเธอไม่ได้จริงใจกับเขา
ต่อมาเพื่อนของเธอได้เห็นนิยายที่เธอแต่งและได้ฉีกทิ้งทั้งเล่ม เธอก็ได้แค่จำนนเพื่อต้องการอยู่ในแก๊งต่อไป
ม็อบเข้าไปคุยกับเธอว่า "เขาจะมีความรู้สึกมากขึ้น ส่วนเธอก็ควรเก็บสิ่งที่เธอคิดว่าสำคัญไว้ให้ดี"
ม็อบได้สร้างสิ่งใหม่ขึ้นมาบนโลกนี้ ม็อบใช้คำพูด และกระทำตามคำพูดนั้น
คำพูดต้องมีการกระทำ
กระทำแล้วต้องมีคำพูด
Action ที่สร้างสิ่งใหม่ที่คาดการณ์ผลลัพท์ไม่ได้ (Freedom) และเกิดร่วมกันจากมนุษย์ในสังคม (Plurality) เป็นการกระทำและผลการกระทำที่ร้อยรัดกันและนำไปสู่ผลลัพท์บางอย่างที่อาจดีหรือร้าย เมื่อคาดการณ์อนาคตได้ยาก จึงเกิด Forgiveness และ Promise หรือการให้อภัยและคำสัญญา ให้อภัยแก่การกระทำของตัวเองและผู้อื่น คำสัญญาที่เป็นหมุดหมายว่าเราจะกระทำสอดคล้องไปกับคำพูด
ม็อบได้อภัยแม้ศัตรูที่ร้ายกาจที่สุดที่พยายามฆ่าเขา และตัวเขารักษาสัญญาที่เคยทำเอาไว้อยู่หลายๆครั้ง
ม็อบได้กลายเป็นมนุษย์แล้ว
เราเป็นมนุษย์หรือยัง
การปฏิวัติอุตสาหกรรมได้ลดทอนความสำคัญของมนุษย์ลง งานที่ต้องทำซ้ำซากจำเจ ไม่เกิดความหมายและเป้าหมายสำหรับตัวเองและโลก มนุษย์ที่สามารถทำ Work และ Action กลับต้องทำงานที่เป็น Labour ที่ถ้าขาดเราไปก็แค่หาคนมาแทน เปรียบเหมือนเฟืองที่อยู่ในเครื่องจักร เราเป็นมนุษย์ที่อยู่ในระบบ
งานเก่าของอาจารย์เรเกนคือเซลส์ขายเครื่องกดน้ำ พนักงานที่กำลังคุยกับลูกค้าด้วยท่าทียิ้มแย้มและเป็นมิตร เรเกนเห็นโบรชัวร์อันหนึ่ง เขาได้ตั้งสำนักงานปรึกษาด้านวิญญาณจากโบรชัวร์อันนั้น
เขาลาออกจากงานเดิมเพราะเบื่อ และกำลังจะเลิกงานปรึกษาด้านวิญญาณเพราะรู้สึกเบื่อเหมือนเดิม แต่เขากลับเปลี่ยนใจเมื่อได้เจอม็อบในวัยประถม เด็กชายผู้มีพลังจิตที่เข้ามาปรึกษาเขาเรื่องการควบคุมพลัง เขาคิดแผนการใช้งานม็อบ พร้อมสัญญาว่าจะสอนเขาใช้พลัง ทั้งที่เขาเป็นคนที่ไม่มีพลังจิตเลย
ปรับงานอาจไม่ใช่ทางเลือกสำหรับหลายคน
มุมมองหนึ่ง ในทุกๆงานที่เราทำแม้จะน่าเบื่อ ซ้ำซาก จำเจขนาดไหน ก็ยังแฝง Work และ Action อยู่เสมอ ยกตัวอย่างเช่น Work อยู่ในงานที่ต้องทำตามเป้าหมายเพื่อให้บรรลุ และการถกเถียงในห้องประชุมเพื่อเอาชนะนั่นคือ Action มองหา Work และ Action ในงานของเราแล้ว เราจะมีความหมายและมีเป้าหมายที่เราต้องไปให้ถึง
วิทยาศาสตร์เป็นหนึ่งในการหลบเลี่ยง Labour และ Work เพราะต้องคิดสร้างการทดลองขึ้นมาเพื่อตอบคำถามให้สิ่งที่ไม่รู้ สร้างสรรค์สิ่งใหม่ขึ้นมาบนโลก ในขณะเดียวกันการทดลองต่างๆเกิดขึ้นจากเครื่องมือที่มาจาก Work และ Labour
ตอนท้ายของ season 2 แก๊งกรงเล็บกำลังจะทำตามแผนครองโลก ซูซูกิผู้นำของกรงเล็บที่มองว่าตัวเองเป็นจุดสูงสุดของโลกและไม่จำเป็นต้องมีปฏิสัมพันธ์กับใคร ทั้งผู้มีพลังจิตที่เขาใช้เป็นเครื่องมือ ที่สามารถปลดทิ้งและแต่งตั้งใหม่ได้เสมอ และคนธรรมดาที่ไม่มีพลังเหมือนกับขยะ
ผู้ก่อการวงในอย่างผู้มีพลังจิตชั้นสูง วงนอกออกมาอย่างพวกแผลเป็นที่กระจายไปตามฐานปฏิบัติการต่างๆ และพวกลูกกระจ๊อกที่ภักดีต่อหัวหน้ากรงเล็บ มองเป็นศาสดาที่อยู่เหนือกว่า การแต่งตั้งและสลายตำแหน่งสามารถทำได้อย่างรวดเร็ว นำมาสู่ Totalitarianism (เผด็จการเบ็ดเสร็จ) แบบเดียวกับพรรคนาซี
คนที่ไม่มีพลังจิตเป็นชาวยิว และกรงเล็บคือนาซีที่กำลังใช้ความกลัวเป็นเครื่องมือในการครอบงำและสร้างความชอบธรรมของผู้นำสูงสุดหนึ่งเดียวอย่างซูซูกิ
Action ทางการเมืองสัมพันธ์กับเผด็จการ แบบเดียวกับสภาในยุคกรีกโบราณที่ให้ผู้หญิงทำ Labour และ Work ขณะที่ผู้ชายอยู่ในสภาออก Action เช่น การถกเถียงเพื่อสร้างนโยบาย
อย่างพวกม็อบที่ take Action ได้อย่าง seriously โดยใช้ชีวิตของตัวเองเข้าเสี่ยงสู้กับซูซูกิจอมเผด็จการโดยยึดมั่นกับหลักการว่าไม่ควรทำร้ายผู้คน และผู้ที่มีพลังจิตนั้นไม่ต่างจากคนอื่นๆในสังคม
ถ้าผู้คนไม่ออก Political Action เช่น มีส่วนร่วมในการวิจารณ์ ถกเถียง เลือกตั้ง พูดคุยการเมือง หรือมีส่วนร่วมในการออกกฎหมาย เมื่อนั้นเผด็จการก็จะเข้ามาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
แด่บล็อกโคลี่ยักษ์ที่เกิดจาก Action ของม็อบที่ตัดสินใจดูดพลังจากจอมเผด็จการซูซูกิเพื่อช่วยเหลือผู้คนในเมืองเอาไว้ พลังทำให้เมล็ดบล็อกโคลี่เติบโตกลายเป็นวัตถุคงทนที่ถูกสร้างด้วยความบังเอิญแต่มันก็อาจมีเป้าประสงค์อะไรบางอย่าง

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา