🧐 ทำไมประวัติสุนทรภู่ถึงไม่สมบูรณ์ ขาดหายไปบางช่วง
26 มิ.ย. ครบรอบวันสุนทรภู่ เมื่อผมมีโอกาสได้เขียนเรื่องประวัติของท่าน (ในงานที่เป็นทางการ) พบว่ามีข้อมูลส่วนหนึ่งที่ขาดหายไป และเรารู้จักผลงานของสุนทรภู่มากกว่าประวัติชีวิตของท่านเสียอีก
สุนทรภู่ เป็นครูกวีคำกลอนไทยที่โด่งดังจากเรื่องพระอภัยมณี แต่เรารู้จักกับสุนทรภู่แค่ในตำราเรียน กล่าวถึงพระอภัยมณี นางยักษ์ นางเงือก สุดสาคร และอาจจะไม่ได้ทราบถึงรายละเอียดที่ว่าขณะแต่งนั้นสุนทรภู่ท่านเป็นพระ และท่านใช้เวลาบวชอยู่นานถึง 16 ปี
สุนทรภู่เกิดในรัชสมัยรัชกาลที่ 1
🧐📍 ครอบครัวของท่านมีความผูกพันกับพระราชวังบวรสถานพิมุขมาก ว่ากันว่าแม่ของท่านเป็นแม่นมให้แก่พระองค์เจ้าจงกลพระธิดาในพระองค์ สุนทรภู่จึงได้วิ่งเล่นอยู่อาศัยใกล้วังหลังมาตั้งแต่เด็ก ๆ แม้สุนทรภู่ได้แต่งงานตอนอายุราว 20 ลูกชายคนแรกของสุนทรภู่ก็ได้รับอุปการะจากพระองค์เจ้าจงกลด้วย
🧐📍 ระหว่างนั้นสุนทรภู่ได้รับราชการเป็นมหาดเล็กประจำพระองค์เจ้าปฐมวงศ์ก่อน พ.ศ. 2350 หลังจากเป็นมหาดเล็กได้ 9 ปี ประวัติช่วงนี้ก็หายไป พ.ศ. 2359 ไม่มีใครทราบว่าสุนทรภู่เข้ามารับราชการกรมพระอาลักษณ์ได้อย่างไร
(ผู้รวบรวมประวัติของสุนทรภู่ไว้ละเอียดที่สุด ก็คือ "กรมพระยาดำรงราชานุภาพ" ทรงนิพนธ์เป็นหนังสือเอาไว้)
สุนทรภู่รับราชการกรมอาลักษณ์ราว 7 - 8 ปี ในรัชกาลที่ 2
🧐📍 ช่วงเวลานี้มีบันทึกไว้ว่า สุนทรภู่เข้ารับราชการกรมอาลักษณ์ ได้ช่วยแต่งกลอนต่อจากพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ในเรื่องรามเกียรติและอีกหลายๆ เรื่อง มีบันทึกว่าปลายรัชกาลสุนทรภู่เมาสุรา มีเรื่องกับผู้ใหญ่ จึงต้องพระอาญาจำคุก จนสิ้นรัชกาลพ้นโทษจากการอภัยโทษเมื่อครั้งรัชกาลที่ 3 ครองราชย์
🧐📍 ผลงานเด่น ๆ ของสุนทรภู่ยุคนี้เป็นการแต่งวรรณกรรมที่มีมาอยู่เดิมให้สนุก สมบูรณ์ขึ้นได้แก่ รามเกียรติ ขุนช้างขุนแผน และยังมีกลอนอื่น ๆ บ้าง ประปราย แต่ไม่ได้โด่งดังมาก
หลังจากเรื่องพระอภัยมณีนั้น บทกลอนในช่วงชีวิตอื่นของสุนทรภู่ก็ไม่ได้เป็นที่พูดถึงอีกเลย บ้างก็บอกว่าท่านตกอับในช่วงรัชกาลที่ 3 และชีวิตของท่านก็หายสาบสูญเงียบไป แม้กระทั่งว่ามีพิพิธภัณฑ์เก็บของใช้เก่าของท่านเอาไว้ที่กุฏิวัดเทพธิดาราม แต่น้อยคนที่จะรู้ว่ามีสถานที่นี้ด้วย แล้วบ้านของสุนทรภู่ล่ะอยู่ที่ไหน? ลูกหลานของท่านยังอยู่หรือเปล่า?
สุนทรภู่มีผลงานโดดเด่น ในสมัยรัชกาลที่ 3
🧐📍 หลังจากออกมาจากเรือนจำ สุนทรภู่ก็บวชเป็นพระ จำวัดอยู่หลายวัดก็จะมาใช้ชีวิตอยู่ที่กุฎิวัดเทพธิดาราม อยู่นานถึง 16 ปี การบวชครั้งนี้ทำให้สุนทรภู่ออกผลงานที่น่าจดจำเป็นอมตะ อาทิ พระอภัยมณี, ไชยเชษฐ์, โคตรบุตร, สิงหไตรภพ อันเป็นเรื่องเล่านิทานสนุกสนานน่าติดตาม จนทำให้มีชื่อเสียงมาถึงปัจจุบัน แต่นึกภาพไม่ออกเลยว่าในขณะนั้น พระท่านจะมีชีวิตอยู่โด่งดังขนาดไหน
🧐📍 แต่ก็มีบันทึกว่ามีชาววัง และผู้คนมากมายแวะเวียนมากุฎิท่านไม่ขาดสาย มาให้ช่วยแต่งคำกลอนบ้าง สมัยนั้นคำกลอนมีไว้จีบหญิงนั่นเอง
ช่วงชีวิตของสุนทรภู่ในรัชสมัยรัชกาลที่ 3 นั้นน่าสนใจ คือมันขาดหายไปเยอะมากจนแทบประติดประต่อไม่ถูก นักประวัติศาสตร์ติดตามจากเรื่องที่ท่านเล่าในบทกลอน และนิราศต่างๆ คาดว่าสมัยท่านบวช ได้ออกเดินทางไปหลายจังหวัดจึงได้มีจินตนาการแต่งนิราศขึ้นเยอะขนาดนั้น
📕 มีข้อวิจารณ์ถึงผลงานที่เพิ่งเปิดเผยว่าค้นพบภายหลังจากกลอน "รำพันพิลาป" ซึ่งคาดว่าแต่งขณะบวช และอาศัยอยู่ในวัดเทพธิดาราม และอาจจะเขียนถึงผู้หญิงที่เป็นผู้อุปถัมภ์ให้เบี้ยตอบแทนงานเขียนของท่านอยู่ แต่หญิงผู้นี้ท่านมีชาติสกุลสูงส่ง ไม่ควรคิดฝันถึง นั่นก็คือ สตรีผู้เป็นเจ้าของนามวัดเทพธิดาราม "พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ หรือ พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าวิลาส" ซึ่งชื่อของกลอนก็คล้องกับชื่อของท่านอยู่หลายจุด
และยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ว่า พระองค์เจ้าวิลาศ ทรงเคยได้อ่านกลอนบทนี้หรือไม่? "รำพันพิลาป" ถูกพบเป็นสมุดไทย มีผู้นำมาให้กรมพระยาดำรงฯ เพื่อเป็นหลักฐานในการศึกษาประวัติของสุนทรภู่ และยังคาดว่ามีสมุดไทยอีกหลายเล่มอันเป็นผลงานสุนทรภู่ที่ยังไม่ปรากฎพบ
แต่ของที่เก็บไว้ในวังน่าจะถูกหยิบเก็บออกมาหมดแล้ว เหลือแต่ว่าลุกหลานสุนทรภู่ได้เก็บไว้หรือไม่? ข้อมูลจากสารานุกรมไทยฉบับเยาวชน ระบุว่าสุนทรภู่หลังจากลาสิกขาแล้วก็กลับมารับราชการจนเกษียณอายุ และได้ซื้อบ้านแถ้วธนบุรี และถึงแก่อนิจกรรมที่บ้านสวนนี้เมื่ออายุ 80 ปีเศษ (ตรงกับรัชสมัยรัชกาลที่ 4)
ซึ่งตามความเป็นจริงแล้ว ผลงานเรื่องพระอภัยมณี และนิทานหลายตอน ที่ท่านแต่งขณะบวชเป็นพระนั้น มีบทเสพสังวาส บทอัศจรรย์มากมาย ที่เราก็ยังคงเรียนกันอยู่ในปัจจุบันนี้ แม้ว่ามีตัดออกไปบางบทบางตอน แต่ก็ยังไม่มีใครพูดถึงว่า เป็นเรื่องสมควรหรือไม่? เพราะเราตัดมาเรียนเฉพาะช่วงที่ระบุว่าเป็นรสวรรณคดี
ซึ่งตอนเรียน เราก็เคยท่องคำกลอนต่างๆ แต่ไม่เคยรู้ว่าสุนทรภู่นึกคิดอะไรอยู่ หรือแต่งช่วงเวลาไหนของชีวิต
ตามข่าวพบว่ายังลูกของโหลนสุนทรภู่ยังมีชีวิตอยู่ ปัจจุบันใช้ชีวิตอย่างไม่เปิดเผย แม้คนทั้งประเทศจะรู้จักสุนทรภู่ และได้รับยกย่องจากยูเนสโก้ แต่ทายาทก็ไม่ได้ถูกขุดคุ้ยว่าเป็นใคร อยู่ที่ไหน ทราบว่าเป็นเด็กมัธยมคนหนึ่งในย่านดุสิตเท่านั้น
ที่มา :
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
