10 ก.ค. 2020 เวลา 14:45 • ประวัติศาสตร์
อะไรคือจีนคอมมิวนิสต์ อะไรคือจีนคณะชาติ?
เจียงไคเช็คผู้นำจีนคณะชาติและเหมาเจ๋อตุงผู้นำจีนคอมมิวนิสต์
สำหรับผู้ที่ชอบและศึกษาเรื่องราวประวัติศาสตร์อย่างจริงจังและอ่านมาพอสมควร ก็จะเข้าใจว่ากลุ่มจีนคณะชาติ จีนคอมมิวนิสต์ เป็นใคร เป็นมาอย่างไรในประวัติศาสตร์จีน แต่ผมก็เข้าใจว่าถ้าคนที่ไม่ได้อ่านประวัติศาสตร์หรือสนใจจริงจัง ขลุกกับมันมายาวนาน สังเกตว่าปรระวัติศาสตร์จีนช่วงที่ยังมีฮ่องเต้ปกครอง มีราชวงศ์โน่นนี่นั่น หมิง ถัง บลาๆๆ คนที่ไม่ได้ตามประวัติศษสตร์จีนก็ยังพอเข้าใจการปกครองแผ่นดินโดยมีราชวงศ์ เชื้อพระวงศ์คล้ายๆเมืองไทย แต่พอนั่งดูสารคดีจีนสมัยใหม่ซึ่งระบบฮ่องเต้โดนโค่นล้ม คนทั่วไปจะเริ่มงงว่าใครคือซุนยัตเซน อะไรคือยุคสาธารณรัฐจีน อะไรคือจีนคอมมิวนิสต์ และที่สำคัญทำไมมีชื่อจีนคณะชาติ ก็จีนคอมมิวนิสต์เป็นเจ้าของประเทศจีนแล้วไม่ใช่หรอ วันนี้ผมเลยถือโอกาสทำความเข้าใจครับ
ประธานเหมาและฮ่องเต้ผู่อี๋แห่งราชวงศ์ชิง ฮ่องเต้องค์สุดท้ายของจีน ภาพนี้หลังจีนเป็นคอมมิวนิสต์แล้ว
จะเล่าให้ง่ายที่สุดนะ คือแผ่นดินจีนก่อนปี 1911 เนี่ย ผู้นำสูงสุดคือฮ่องเต้ ปกครองบ้านเมือง มีสิทธิ์ลงโทษใครหรือชี้นิ้วสั่งการใครก็ได้ตามใจชอบเลย โดยฮ่องเต้จีนเนี่ยถือว่าเป็นโอรสสวรรค์ ยิ่งใหญ่ที่สุด ถ้าเป็นตามคติบ้านเรา กษัตริย์ผู้ปกครองก็เปรียบเสมือนสมมุติเทพ อะไรทำนองนี้ ก็คล้ายคลึงกับความเป็นสมบูรณาญาสิทธิราชย์ในบ้านเรานี่แหละ แต่ต่อมาซุนยัตเซนซึ่งเรียกร้องให้ยุติระบบราชวงศ์ อยากให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการเมืองมากขึ้น เพราะราชวงศ์ชิงใกล้ล่มในขณะนั้น เศรษฐกิจไม่ดีจากสงครามต่างชาติบ้าง การโกงกินในข้าราชการ ผู้คนยากจนมาก ซุนได้เสนอความคิดแบบประชาธิปไตยขึ้นมา มีสภา มีเลือกตั้ง แบบสาธารณรัฐ ซึ่งได้จุดประกายเป็นการปฏิวัติซินไห่ในปี 1911 สิ้นสุดราชวงศ์ชิง
ซุนยัตเซนในเครื่องแบบทหาร
โดยคณะการเมืองของซุนยัตเซนเองนั้นได้ก่อตั้งเป็นพรรคก๊กมินตั๋ง ผลักดันประเทศจีนเป็นสาธารณรัฐ แต่ด้วยประเทศจีนใหญ่กว้างขวาง แม้ในเมืองใหญ่ๆจะยอมรับการปกครองแบบสาธษรณรัฐ เป็นประชาธิปไตย แต่ยังมีหัวเมืองมณฑลต่างๆที่ไม่ยอมรับ เพราะหัวเมืองอื่นๆยังมีเหล่าแม่ทัพขุนศึกเป็นใหญ่มีอิทธิพล ไม่สนใจซุนยัตเซน ทำให้แม้นจะโค่นราชวงศ์ชิงได้แต่ยังต้องทำสงครามภายในระหว่างขั้วอำนาจขุนศึกต่างๆ ที่เขามีทหารในมือ ไม่เป็นพวกก๊กมินตั๋ง
นายพลเจียงในช่วงสงครามกลางเมืองจีนที่แย่งชิงอำนาจ
ทำให้การเมืองแผ่นดินจีนมีขั้วอำนาจ กลุ่มทหาร หรือแม้กระทั่งพวกก๊กมินตั๋งเอง ต่างเคลมความเป็นรัฐบาลด้วยกันทั้งนั้น การเมืองสับสนวุ่นวาย เมืองโน้นคนโน่นคนนี้ปกครองเป็นรัฐบาล พอไปอีกเมืองหนึ่ง ก็เป็นกลุ่มการเมืองปกครองเป็นรัฐบาล ทำให้ช่วงหลัง 1911 ถึงก่อน 1949 นั้น การเมืองจีนไม่มีความมั่นคง เพราะเอาแน่เอานอนไม่ได้ว่าใครเป็นรัฐบาลของประเทศจีนทั้งประเทศนี้
แต่กลุ่มการเมืองรัฐบาลที่เข้มแข็ง ปกครองหัวเมืองนครใหญ่ๆในจีนก็ล้วนเป็นรัฐบาลก๊กมินตั๋ง เราจึงนิยมเรียกพวกพรรคก๊กมินตั๋งว่าเป็นจีนคณะชาติ หลังซุนยัตเซนสิ้น นายพลเจี่ยงเจี้ยสือ หรือ เจียงไคเช็คนั้นขึ้นมาเป็นผู้นำก๊กมินตั๋งหรือจีนคณะชาติแทน ซึ่งช่วง 1911-1949 เรื่อยมาทั้งจีนคณะชาติและกลุ่มการเมืองอื่นๆก็ทำสงครามยึดดินแดน แสดงความเป็นรัฐบาลอยู่ตลอด
เจียงไคเช็คแห่งจีนคณะชาติ (ภาษากายความเป็นผู้นำทำให้นึกถึงจอมพล ป.)
จีนคณะชาติดูจะยิ่งใหญ่ กองทัพเข้มแข็ง มีอิทธิพลใหญ่ เครือข่ายมากมาย และอ้างรับอุดมการณ์ของซุนยัตเซน แต่จริงๆแล้วจีนคณะชาติยุคเจียงไคเช็คก็นัยๆว่าเป็นเผด็จการทหารฟาสซิสต์อยู่ดี เน้นการทหาร เพราะต้องรบอยู่บ่อยๆ แต่ขณะเดียวกันก็มีกลุ่มปัญญาชนผู้ศึกษาแนวคิดคอมมิวนิสต์แบบมาร์กซแบบเลนิน เห็นว่าคนจีนส่วนใหญ่เป็นชาวนา หากปกครองเป็นคอมมิวนิสต์น่าจะดีกว่า จะเกิดพรรคคอมมิวนิสต์จีนขึ้นในระหว่างนั้น หรือที่เรานิยมเรียกกลุ่มการเมืองนี้ว่าจีนคอมมิวนิสต์ ซึ่งนำโดยเหมาเจ๋อตุง หรือเหมาเจ๋อตงนั่นเอง
เหมาเจ๋อตง ผู้นำพรรคคอมมิวนิสต์จีน
ด้วยการชูแนวคิดคอมมิวนิสต์ สังคมนิยม สนับสนุนแรงงานกรรมาชีพ ชาวนา ผู้ใช้แรงงาน ต่อสู้กับการกดขี่ของนายทุน ผู้ปกครองที่เอารัดเอาเปรียนชนชั้นล่าง ทำให้จีนคอมมิวนิสต์มีอิทธิพลปกครองแถบชนบท หมู่บ้านชาวนา ครองใจชนชั้นล่าง ในขณะหัวเมืองใหญ่ที่เจริญๆ อุดมไปด้วยนักธุรกิจจะชอบจีนคณะชาติมากกว่า
พักรบกันในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
ต่อมาเมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 จีนคณะชาติกับจีนคอมมิวนิสต์ต้องพักรบชั่วคราว เพราะพิษการรุกรานของญี่ปุ่นที่หวังยึดจีนทั้งแผ่นดิน พอหลังสงครามโลกแล้ว จีนคณะชาติของเจียงไคเช็คและจีนคอมมิวนิสต์ของเหมเจ๋อตงก็กลับมาต่อสู้ต่อว่าใครจะได้ครองแผ่นดินใหญ่ และสุดท้ายจีนคอมมิวนิสต์เป็นฝ่ายชนะในปี 1949 ประกาศประเทศจีนอยู่ภายใต้การปกครองแบบคอมมิวนิสต์ โดยมีประธานเหมาเป็นประธานาธิบดี ส่วนจีนคณะชาติหรือจีนก๊กมินตั๋งของนายพลเจียงต้องหนีไปไต้หวัน และไปตั้งตนเป็นรัฐบาลแผ่นดินไต้หวันแทน
ประกาศชัยชนะ ก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีนในปี 1949
ซึ่งถ้าผู้อ่านได้ศึกษาประวัติศาสตร์การเมืองไทยหลัง 2475 จีนที่ผูกมิตรกับรัฐบาลไทยในช่วงนั้นคือจีนคณะชาติหรือก็คือไต้หวันนั่นเอง ส่วนจีนคอมมิวนิสต์นั้นเพิ่งมีสัมพันธไมตรีในอีก 43 ปีต่อมา หรือทีหลังที่เราเรียกจียคอมมิวนิสต์ว่าจีนแผ่นดินใหญ่หรือจีนแดงนั่นเองครับ
T้he Founding of a Party (2011)
แนะนำ ถ้าอยากรู้เรื่องราวคร่าวๆช่วงปฏิวัติซินไฮ่และยาวไปถึงการก่อตั้งจีนคอมมิวนิสต์ ให้ดูภาพยนตร์เรื่องนี้ แม้จะดูเป็น propaganda (อวยๆ) อยู่ไม่น้อย แต่เราน่าจะได้นึกช่วงเวลา ภาพของประวัติศาสตร์จีนได้กว้างๆ + ที่มาพรรคคอมมิวนิสต์จีน
โฆษณา