Blockdit Logo (Mobile)
เรื่องเล่าเม้าท์ไปเรื่อย
•
2 ส.ค. 2020 เวลา 03:51
"ที่ทำงานของคุณมีวัฒนธรรมองค์กรแบบนี้หรือไม่?" …
ในปี 1967 มีการทดลองเพื่อศึกษาพฤติกรรมทางสังคมชิ้นหนึ่งที่สร้างความตื่นตัวให้กับนักจิตวิทยาสมัยนั้นเป็นอย่างมาก แม้กระทั่งทุกวันนี้ งานวิจัยดังกล่าวก็ยังคงถูกนำไปใช้สอนในหลักสูตรบริหารจัดการวัฒนธรรมองค์กรอย่างได้ผล
การทดลองนั้นเป็นของนักวิทยาศาสตร์ผู้วิจัยที่ชื่อ G. R. Stephenson
เขาทดลองนำลิง 5 ตัวมาขังไว้ในห้องหนึ่ง กลางห้องมีบันไดสูงสามารถปีนขึ้นไปหยิบกล้วยที่แขวนไว้บนเพดานได้
แต่เมื่อใดก็ตามที่ลิงเริ่มปีนบันไดขึ้นไปกินกล้วย สปริงเกอร์ที่ติดตั้งอยู่บนเพดานก็จะฉีดน้ำเย็นจัดออกมา และเป็นการฉีดกระจายทั่วทั้งห้อง
ทำให้เมื่อมีลิงตัวใดก็ตามพยายามปีนบันได ทุกตัวก็จะถูกลงโทษด้วยการโดนน้ำเย็นจัดฉีดใส่ทันที
เมื่อเวลาผ่านไป ลิงแต่ละตัวเริ่มเรียนรู้แล้วว่าหากพยายามปีนบันไดขึ้นไปกินกล้วยก็จะถูกน้ำเย็นจัดฉีดใส่
ในที่สุด ... ลิงทั้ง 5 ตัวก็ไม่มีตัวไหนที่สนใจจะลองปีนบันไดอีกเลย
การทดลองของ Stephenson ยังไม่จบลงเพียงเท่านี้
ภายหลังจากที่ไม่มีลิงตัวใดสนใจปีนบันไดแล้ว (เพราะกลัวถูกน้ำเย็นฉีดใส่) เขาได้ทดลองนำลิงออกทีละ 1 ตัว เมื่อลิงตัวใหม่เข้ามาในห้อง ก่อนที่มันจะไปถึงบันไดเพื่อขึ้นไปหยิบกล้วยที่แขวนอยู่มากินตามสัญชาตญาณนั้น มันจะถูกทำร้ายโดยลิงอีก 4 ตัวที่อยู่ในห้องนี้ตั้งแต่ทีแรก จนลิงตัวใหม่เข็ดหลาบ (จากการถูกทำร้าย) ไม่กล้าปีนบันไดอีกเลย
1
ความน่าสนใจของการทดลองยังไม่หมดเพียงเท่านี้ ......
เมื่อ Stephenson ทดลองนำลิงตัวเก่าออกจากห้องไปอีก 1 ตัว แล้วเอาลิงตัวใหม่เข้าไปแทน เหตุการณ์ซ้ำเดิมก็เกิดขึ้นอีก คือลิงที่เคยอยู่ในห้องมาก่อนจะเข้ามารุมทำร้ายลิงตัวใหม่ล่าสุด ก่อนที่มันจะไปถึงบันไดจนสปริงเกอร์ทำงานด้วยซ้ำ ที่น่าตลกคือลิงตัวใหม่ในรอบที่แล้วซึ่งยังไม่เคยถูกฉีดน้ำ (แต่ถูกรุมทำร้าย) ก็มารุมทำร้ายลิงตัวใหม่ล่าสุดกับเขาด้วย.....
การทดลองยังดำเนินต่อในลักษณะเดิม Stephenson ค่อยๆ เอาลิงตัวเก่าออกทีละตัว แล้วใส่ตัวใหม่เข้ามา ผลลัพธ์ที่ได้นั้นไม่แตกต่างกับรอบก่อน ลิงตัวใหม่จะถูกรุมทำร้ายก่อนไปถึงบันไดจากลิงที่อยู่ในห้องมาก่อน แม้แต่ในรอบสุดท้ายเมื่อเขานำลิงตัวเก่าตัวสุดท้ายออก (ตัวที่ห้า ที่เคยถูกฉีดน้ำในรอบแรก)
ในที่สุดห้องก็เหลือแต่ลิงสี่ตัวที่ไม่เคยโดนฉีดน้ำ (แต่เคยถูกรุมทำร้าย) ทุกตัวก็ยังพร้อมใจกันรุมทำร้ายลิงตัวใหม่เมื่อมันพยายามจะปีนบันได
สุดท้าย ในห้องจึงมีลิง 5 ตัว ที่ยังไม่ได้ปีนบันได ... แม้แต่ตัวเดียว (ทั้งๆ ที่มันไม่รู้ด้วยซ้ำว่าหากปีนแล้วจะมีน้ำเย็นจัดฉีดออกมา)
นี่คือสิ่งที่เรียกว่าวัฒนธรรมองค์กร.......
ลิงทุกตัวต่างเรียนรู้ว่าจะต้องทำร้ายลิงตัวอื่น ถ้ามีลิงตัวใดกล้าปีนบันได แม้ว่าไม่เคยถูกน้ำเย็นฉีด
จะเห็นได้ว่าวัฒนธรรมองค์กรเป็นสิ่งสำคัญมาก หากคุณเป็นผู้นำ อย่าปล่อยให้หน่วยงานหรือองค์กรของคุณ กลายเป็นห้องที่ Stephenson ใช้ทดสอบลิง ที่ต้องทำร้ายใครเพียงเพราะทำตามผู้อื่น
หากใช้การทำร้ายหรือลงโทษ ไม่ว่าทางร่างกายหรือจิตใจ ย่อมส่งผลถึงวัฒนธรรมองค์กร ถ้าอยากให้องค์กรได้ลองคิดค้นสิ่งใหม่ๆ ลองออกนอกกรอบดูบ้าง ควรใช้แรงบวกหรือการสนับสนุนจากคนรอบข้าง
หรือหากคุณเป็นลิงที่อยู่ภายใต้สถานการณ์คล้ายกับห้องทดลองของ Stephenson ... อย่ากลัวความเปลี่ยนแปลงและหรือแรงกดดันจากรอบข้างมากจนเกินไป ถ้าคุณพิจารณาดีแล้วว่ามันมีคุณค่า ก็ลุยเลย....
ขอบคุณที่มา : The Hekonomist
เรื่องแต่งที่ได้รับแรงบันดาลใจจาก: Stephenson, G. R. (1967). Cultural acquisition of a specific learned response among rhesus monkeys. In: Starek, D., Schneider, R., and Kuhn, H. J. (eds.), Progress in Primatology, Stuttgart: Fischer, pp. 279-288.
โฆษณา