2 ส.ค. 2020 เวลา 14:11 • ประวัติศาสตร์
MovieTalk มูฟวี่ตะลอน:
ฟิล์มกระจก: เรื่องราวเหนือกาลเวลา ตอนที่ ๑
ปฐมบรรพ การเสด็จประพาสหัวเมืองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร จัดนิทรรศการเฉลิมฟิล์มกระจก ฉลองมรดกความทรงจำแห่งโลก
ในปี ๒๕๖๓ ได้นำฟิล์มกระจกชุดถัดไปมาจัดแสดงในนิทรรศการชุด
“ฟิล์มกระจก: เรื่องราวเหนือกาลเวลา”
โดยนิทรรศการในครั้งนี้ ผู้ชมจะเสมือนหนึ่งได้ร่วมเดินทางไปในการเสด็จประพาสหัวเมืองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยเหล่าพระบรมวงศานุวงศ์ ซึ่งบรรยากาศเป็นไปอย่างสงบ ผ่อนคลาย และเป็นส่วนพระองค์ แม้ในท้ายนที่สุดการเสด็จประพาสต่าง ๆ จะจบลงด้วยเหตุการณ์ชวนสลด อันเป็นสัญญาณสะท้อนความเปลี่ยนนแปลงที่เกิดขึ้นในสยามเวลานั้น
ผู้ชมจะได้ร่วมเดินทางไปกับบ้านเมือง เหตุการณ์ต่าง ๆ ตลอดจนวิถีชีวิตของชาวสยามในสมัยรัชกาลที่ ๔ ถึง รัชกาลที่ ๗ ซึ่งเคลื่อนผ่านกาลเวลามาจนถึงปัจจุบัน
นิทรรศการได้จัดแบ่งเป็น ๔ ช่วงเวลา ได้แก่
ปฐมบรรพ การเสด็จประพาสหัวเมืองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว Travels of King Chulalongkorn
ทุติยบรรพ สยามอันสุขสงบในรอยต่อของกาลเวลา Calm Interlude in Siam
ตติยบรรพ ตะวันออกบรรจบตะวันตก East Meets West
และ
จุตตถบรรพ เร่งรุดไปข้างหน้า Moving Forword
มูฟวี่ตะลอนจะนำเสนอจนครบทุกภาพในนิทรรศการนี้ พร้อมคำบรรยายใต้ภาพ
ทั้งนี้เพื่อให้เพื่อน ๆ ที่ไม่สามารถเดินทางมาชมนิทรรศการด้วยตนเอง ได้มีโอกาสร่วมดื่มด่ำ และเก็บบรรยากาศความงามแห่งสยามในวันวารได้อย่างครบถ้วน โดยจะนำเสนอแบ่งเป็นตอนตามลำดับช่วงเวลาครับ
เพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา นำทุกท่านเดินชมนิทรรศการไปพร้อม ๆ กัน
เริ่มต้นที่...ปฐมบรรพ
การเสด็จประพาสหัวเมืองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว Travels of King Chulalongkorn
พระมหาธาตุ วัดเจดีย์เจ็ดยอด เมืองไตรตรึงส์ เมืองกำแพงเพชร
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงฉายในคราวเสด็จประพาสต้น เมื่อวันที่ ๒๒ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๔๙
พระพุทธรูปในวัดพระแก้ว เมืองกำแพงเพชร เมื่อวันที่ ๒๓ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๔๙
พระยาโบราณบุรานุรักษ์ (พร เดชะคุปต์) กำลังสนทนากับนางอิ่ม ภรรยานายพัน บริเวณใต้ต้นไม้ริมตลิ่ง หน้าบ้านนาง
อิ่ม มีพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ (ขวาสุด) พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภช (ประทับนอนคว่ำ) และหลวงศักดิ์นายเวร (อ้น นรพัลลภ)
แกล้งแสดงเป็นข้าราชการชั้นผู้น้อยนั่งเฝ้าอยู่ข้าง ๆ ในขณะที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงถ่ายภาพอยู่ห่าง ๆ เสร็จแล้วประทับเสวยพระกระยาหารกลางวันที่บ้านพังม่วง เมืองนครสวรรค์นี้
บ้านหูกวาง เป็นสถานที่ตรงกับพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา เรื่อง เจ้าฟ้าเพชร เจ้าฟ้าพร สั่งให้นายผลมหาดเล็กไปเชิญเสด็จเจ้าแม่ผู้เฒ่ามาขอพระราชทานอภัยโทษจากสมเด็จพระพุทธเจ้าเสือเรื่องทำสะพานข้ามบึงหูกวางไม่สำเร็จ
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (กลาง) พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ เป็นเจ้าฟ้าพร และ พระยาโบราณบุรานุรักษ์ (พร เดชะคุปต์) เป็นนายผล มหาดเล็ก (หน้า) เมื่อวันที่ ๑๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๔๙
นายคนังปีนต้นไม้บริเวณลานร่มไม้หน้าเขานอ เมืองนครสวรรค์ เมื่อวันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๔๔๙
เจ้านายฝ่ายหน้าประทับนั่งบนขอนไม้หน้าถ้ำพระนอน เขานอ เมืองนครสวรรค์ เมื่อวันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๙๙
ราษฎรพายเรือมารอรับเสด็จฯ ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่วัดไลย์ เมืองลพบุรี พ.ศ.๒๔๔๙
เรือยอดไชยา ของพระเจ้าน้องยาเธอกรมหลวงดำรงราชานุภาพ เป็นเรือประทุน ๖ แจว แบบที่เจ้านายและขุนนางนิยมใช้ในการเดินทางระยะไกล ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ร้านขายผ้าของชาวเงี้ยว ที่ตลาดปากน้ำโพ เมืองนครสวรรค์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชนิพนธ์ไว้ว่า "ผ้าที่ขายโดยมากเป็นผ้าแมนเชสเตอร์" ภาพถ่ายเมื่อพ.ศ.๒๔๔๙
"พระอาทิตย์ตกตามทางเมื่อเสด็จพระราชดำเนินกลับ ตำรวจภูธรที่ปากน้ำโพ"
ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงอธิบายไว้ในหนังสือเสด็จประพาสต้น ร.ศ.๑๒๕
ร้านและโรงแรมของจีนสมบุญที่ตลาดปากน้ำโพ เมืองนครสวรรค์ รับเสด็จฯ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ ๑๓ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๔๙
ทหารเรือช่วยลำเลียงสัมภาระในกระบวน เสด็จประพาสชายทะเลตะวันตก ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พลับพลาที่เกาะสีชัง เมืองชลบุรี ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ตึกอภิรมย์ พระจุฑาธุชราชฐาน เกาะสีชัง ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ ขณะทรงพระเยาว์ ฉายที่เกาะสีชัง ภาพถ่ายก่อนพ.ศ.๒๔๓๖
กระบวนเรือเสด็จประพาสต้นในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หยุดพักที่หาดใต้แสนตอ เมืองขาณุวรลักษณบุรี เมื่อวันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๔๙
เรือพระที่นั่งสุวรรณวิจิก เรือพระที่นั่งของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในการเสด็จประพาสต้น ขณะจอดพักอยู่ริมหาดใต้แสนตอ เมืองขาณุวรลักษณบุรี เมื่อวันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ.๒๔๔๙
ถ้ำเขาหลวง เมืองเพชรบุรี ในภาพเป็นโถงคูหาที่ ๑ มีรอยพระพุทธบาทแกะสลักจากศิลาลวดลายมงคล ๑๐๘ ประการ
ทุ่งเขาพนมขวด ระหว่างทางจากพระนครคีรีไปถ้ำเขาหลวง ฉายเมื่อวันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๕๒ ในคราวดุ๊กโยฮัน อับเบรกต์ ผู้สำเร็จราชการเมืองบรันชวิก ประเทศเยอรมนี และเจ้าหญิงอลิซาเบท แห่งสโตลเบิร์กรอซชาลา พระชายา เสด็จประพาสเมืองเพชรบุรี
บริเวณสระน้ำในพระราชวังบางปะอิน ด้านหน้าตึกสภาคารราชประยูรตกแต่งด้วยกระทงรูปต่าง ๆ ในการพระเมรุพระเจ้าลูกเธอ กรมขุนสุพรรณภาวควดี เมื่อพ.ศ.๒๔๔๗
บริเวณสระน้ำในพระราชวังบางปะอิน ด้านข้างพระที่นั่งวโรภาษพิมานตกแต่งด้วยกระทงรูปต่าง ๆ จำนวน ๘๒ กระทงในการพระเมรุพระเจ้าลูกเธอ กรมขุนสุพรรณภาวควดี เมื่อพ.ศ.๒๔๔๗
พระเจ้าลูกเธอ กรมขุนสุพรรณภาควดี พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติเมื่อ พ.ศ.๒๔๑๑ สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ.๒๔๔๗
พระเมรุงานพระราชทานเพลิงพระศพพระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภช ที่สวนมิสกวัน ระหว่างถนนราชดำเนินนอกกับวัดเบญจมบพิตร ระหว่างวันที่ ๑๙ ข ๒๒ มีนาคม พ.ศ.๒๔๕๒
พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภช พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติเมื่อพ.ศ.๒๔๓๖ สิ้นพระชนม์เมื่อพ.ศ.๒๔๕๒
พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภช ที่วัดมหาธาตุ เมืองราชบุรี ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บันไดทางขึ้นสู่เฉลียงด้านหน้าตำหนักพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวีที่พระราชวังบางปะอิน ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ตำหนักพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวี ที่พระราชวังบางปะอิน ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ศาลาโถง ๕ ยอด ที่สวนข้างอนุสาวรีย์ราชานุสรณ์ พระราชวังบางปะอิน ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ราษฎรรอรับเสด็จที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ข้างกำแพงพระราชวังบางปะอิน ภาพถ่ายในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เป็นอันสิ้นสุดสำหรับการเดินชมฟิล์มกระจกช่วงที่ ๑ ปฐมบรรพ การเสด็จประพาสหัวเมืองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว Travels of King Chulalongkorn
ในตอนต่อไป จะเป็นนำทุกท่านไปสู่ช่วงเวลาที่ ๒ ทุติยบรรพ สยามอันสุขสงบในรอยต่อของกาลเวลา Calm Interlude in Siam ขอได้โปรดติดตามตอนต่อไป
นิทรรศการฟิล์มกระจก: เรื่องราวเหนือกาลเวลา Glass Plate Negatives: Stories That Transcend Time
จัดแสดง ณ ห้องนิทรรศการหลัก ชั้น ๘
หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
ระหว่างวันที่ ๑๐ กรกฎาคม - ๒๐ กันยายน ๒๕๖๓
เวลา ๑๐.๐๐ - ๑๙.๐๐ น. (ปิดวันจันทร์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์)
ขอบคุณที่มาข้อมูล: กรมศิลปากร, มูลนิธิสิริวัฒนภักดี, บมจ.ไทยเบพเวอเรจ, สมาคมภาพถ่ายแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์, มูลนิธิส่งเสริมการถ่ายภาพ, สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ, ศูนย์ศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
Photo by มูฟวี่
โฆษณา