20 ก.ย. 2020 เวลา 05:05 • สุขภาพ
มารู้จักวัณโรคปอด ซึ่งคร่าชีวิตดาวตลก
โรเบิร์ต สายควัน ซึ่งมิได้เสียชีวิตจากมะเร็งปอดแต่อย่างใด
ศิลปินตลกชื่อดัง โรเบิร์ต สายควัน หรือในชื่อจริง นายไพฑูรย์ พุ่มรัตน์ ได้เสียชีวิตเมื่อวานนี้ เวลา 22.10 น. ที่โรงพยาบาลเสรีรักษ์ โดยที่ตรวจไม่พบมะเร็งที่ปอดแล้ว แต่ได้เสียชีวิตจากวัณโรคปอด ท่ามกลางความอาลัยของญาติใกล้ชิด มิตรสหายและประชาชนทั่วไป
สาระสำคัญของวัณโรค มีดังนี้
1) ชื่อโรค วัณโรค หรือ TB (Tuberculosis)
2)สาเหตุ เกิดจากเชื้อแบคทีเรียชื่อ M.tuberculosis
3) ความสำคัญ องค์การอนามัยโลก(WHO) ประมาณการว่า มีผู้ติดเชื้อวัณโรค 54 ล้านคน โดยแสดงอาการชัดเจน 7 ล้านคน เสียชีวิตกว่าปีละ 1.8 ล้านคน โดยไทยได้รับการจัดอันดับอยู่ใน 22 ประเทศแรกที่มีผู้ติดเชื้อวัณโรคมาก
วัณโรคปอด( cr. สมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทย)
4) อาการ ไข้ต่ำๆ มักมีเหงื่อออกตอนกลางคืน เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย และน้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ ไอเรื้อรังมากกว่าสามสัปดาห์ หรือไอมีเสมหะปนเลือด
เอกซเรย์ปอดที่ปกติแล้ว(Cr. สมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทย)
5) ลักษณะโรค แบ่งเป็นสองระยะ
5.1 อาการแฝง (Latent) ติดเชื้อวัณโรคแล้ว แต่ยังไม่แสดงอาการออกมาให้ชัดเจน
5.2 แสดงอาการชัดเจน เมื่อมีสิ่งกระตุ้นหรือมีสภาวะร่างกายที่อ่อนแอลง
6) สิ่งที่กระตุ้นให้เกิดอาการ ได้แก่ ความอ่อนแอหรือความไม่สมบูรณ์ของร่างกาย การขาดอาหาร เด็กหรือผู้สูงอายุ การเป็นมะเร็ง ติดโรคเอดส์ ติดสุรายาเสพติด ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน หรือเป็นเบาหวาน
7) การติดต่อ เชื้อแบคทีเรียจะแพร่ได้ทางฝอยละอองขนาดเล็ก จากการจาม ไอ พูด หรือการหายใจ เชื้อจะลอยอยู่ในอากาศได้นาน 30-120 นาที โดยเฉพาะในห้องที่ปิด เช่น ห้องแอร์ หรือในรถยนต์ที่ติดแอร์ จึงต้องระมัดระวังสถานที่ต่อไปนี้
7.1 รถยนต์สาธารณะหรือแท็กซี่
7.2 บ้าน ซึ่งมีคนภายนอกมาทำงานเป็นประจำเช่น พี่เลี้ยงเด็ก คนทำงานบ้าน คนดูแลผู้สูงอายุ หรือคนขับรถ
7.3 คนที่ทำงานในที่เดียวกันและนั่งใกล้ชิดกัน
7.4 สถานที่คับแคบ การระบายอากาศไม่ดี เช่น ผับ บาร์
8) การวินิจฉัยโรค ในกรณีที่ยังไม่มีอาการ ใช้การตรวจหาการติดเชื้อทางผิวหนัง หรือเอกซเรย์ปอด ถ้ามีอาการแล้ว ใช้วิธีการตรวจเสมหะโดยการย้อมหาเชื้อ หรือเอาไปเพาะเชื้อ
3
Cr.ภาพ th.depositphotos.com
9) ภาวะแทรกซ้อน ส่วนใหญ่จะพบที่ปอดประมาณ 70% อีก 30% จะพบในอวัยวะอื่นๆ ได้แก่ กระดูก ไขกระดูก ต่อมน้ำเหลือง ตับ ลำไส้ เยื่อหุ้มสมอง ผิวหนัง ช่องปาก และมดลูก เป็นต้น อาจพบฝีในปอด หรือน้ำท่วมปอดได้ด้วย
10) การรักษา ในปัจจุบันสามารถลดเวลาการรักษาโดยการทานยาจากสองปี เหลือเพียงหกเดือน
โดยสองเดือนแรก ทานยาสี่ชนิด ได้แก่
1)Isoniazid
2)Rifampicin
3)Ethambutol
4)Pyrazinamide
และหลังจากนั้น ถ้าตรวจไม่พบเชื้อวัณโรคแล้ว จะให้ทานยาต่ออีกสองชนิด เป็นเวลาสี่เดือน
สรุป :
วัณโรคเป็นโรคติดต่อร้ายแรง ติดต่อได้ง่าย ที่สำคัญเป็นภัยเงียบแอบแฝงอยู่เงียบเงียบ และเมื่อร่างกายอ่อนแอลงก็จะปรากฏออกมา และทำให้เสียชีวิตได้
เนื่องจากการรักษาต้องใช้ยานานถึงหกเดือน จึงทำให้มีผู้ป่วยจำนวนหนึ่งขาดยา และทำให้เกิดเชื้อดื้อยาขึ้น ตลอดจนมีแรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านที่นำวัณโรคชนิดเชื้อดื้อยาเข้ามาในประเทศไทยด้วย ทำให้มีผู้เสียชีวิตจากเชื้อดื้อยา
จึงทำให้ปัญหาวัณโรค ยังเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทยอยู่ในขณะนี้
การป้องกันประกอบด้วย
1)ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ และหมั่นออกกำลังกายสม่ำเสมอ ให้มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง
2)หลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่จะเสี่ยงต่อการรับเชื้อ เช่น การรับแม่บ้าน พี่เลี้ยงเด็ก คนทำสวน คนขับรถโดยที่ไม่ได้ตรวจเอกซเรย์ปอดหรือตรวจวัณโรค หรือการไปอยู่ในผับบาร์เป็นเวลานาน
3)การใส่หน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันโควิด-19 เป็นวิธีที่ดีมากสำหรับการป้องกันวัณโรคด้วยครับ
Reference
โฆษณา