21 ก.ย. 2020 เวลา 14:10 • อาหาร
"แมงมัน" อาหารลำๆของคนเหนือ
ในช่วงฤดูฝนช่วงเดือนพฤษภาคมในแต่ละปี แมงมันอาหารรสเด็ดประจำปีของคนเหนือจะถือกำเนิดขึ้น ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ก็ต่างเฝ้ารอเพื่อนำไปประกอบอาหาร บ้างก็นำไปจำหน่ายซึ่งมีราคาสูงถึงกิโลละ 2,000-3,000 บาทสร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำในช่วงนี้
แมงมันถูกจัดเป็นสัตว์จำพวกแมลงมี 6 ขาแต่คนเหนือเรียก แมงมัน (แอบงง) จัดอยู่กลุ่มประเภทมด มีลักษณะทางกายภายประกอบด้วย 3 ส่วนคือ หัว อก และท้อง มีปีกบางใสยาว 1 คู่ ตัวผู้มีสีส้ม ส่วนตัวเมียมีสีน้ำตาลเข้มและลัษณะรูปร่างใหญ่กว่าตัวผู้มาก (คนจะเก็บเฉพาะตัวเมีย เนื่องจากตัวผู้มีรสชาติขม)
Credit. mthai
วัฏจักรชีวิตแมงมันนั้น จะวางไข่ 2 แบบ คือไข่เล็กกับไข่ใหญ่ ไข่เล็กจะฟักออกมาเป็นตัวคล้ายๆมดตัวเล็กสีเหลืองเรียกว่าแม่แมงมัน ส่วนไข่ใหญ่จะฟักกลายดักแด้และฟักเป็นแมงมันตัวผู้หรือแมงมันตัวเมียที่มีปีกบินได้
แมงมันจะอาศัยอยู่ในดินที่น้ำท่วมไม่ถึง โดยจะขุดหลุดลึกอยู่ประมาณ 50-100 เมตร เมื่อถึงฤดูฝนแมงมันจะออกจากรังที่อยู่อาศัยเนื่องจากฝนตกแล้วน้ำไหลซึมเข้ารัง โดยจะมีแม่แมงมันตัวเล็กๆทำการขุดรู ขยายรูให้ใหญ่ขึ้นให้แมงมันตัวผู้หรือแมงมันตัวเมียออกมาจากรูได้ (แมงมันตัวผู้กับแมงมันตัวไม่ได้อยู่ในรังเดียวกัน) เพื่อออกมาผสมพันธุ์กัน
เมื่อแมงมันออกจากรูจะมีชาวบ้านรอไปจับที่รูแมงมัน โดยจะเลือกเก็บเฉพาะตัวเมีย (ส่วนใหญ่จะออกจากรูเดิมทุกๆปี) บ้างก็จับใส่ขวด บ้างก็เอาไซดักปลาหรือข้องใส่ปลาไปดักไว้ที่หน้ารูแมงมัน หรือบางคนก็รอไปตามเก็บตามหลอดไฟที่เปิดไว้ เพราะเมื่อแมงมันออกจากรูจะบินไปหาแสงไฟเพื่อรอผสมพันธุ์
Credit. thairath
นอกจาการเก็บแมงมันที่โตแล้วมาทำอาหารแล้ว ในช่วงกุมภาพันธ์-มีนาคมเป็นช่วงที่ไข่แมงมันโตเต็มที่ จะมีการขุดหาไข่แมงมันเพื่อนำมาประกอบอาหาร โดยจะขุดหาในจุดที่แมงมันเคยออกมา หรือบริเวณใกล้เคียงรอบๆ
การขุดแมงมันจะใช้จอบหรือเสียมขุดไล่ตามรูที่แมงมันเคยออกมาจนไปถึงโพรงใหญ่ เมื่อขุดถึงรังแล้วจะตักไข่แมงมันใส่ถังหรือกะละมังเพื่อนำไปล้างเศษดินออกจนเหลือแต่ไข่
การนำไปประกอบอาหาร ถ้าเป็นแมงมันตัวเมียที่เก็บมาจะนำไป "คั่วแมงมัน" หรือนำไป "ตำน้ำพริกแมงมัน" ส่วนถ้าเป็นไข่แมงมันนำไปเมนูที่เรียกว่า "แมงมันจ่อม" ก็อร่อยเด็ดไม่แพ้กัน
โฆษณา