4 ต.ค. 2020 เวลา 13:52 • การเมือง
อาร์เมเนีย-อาเซอร์ไบจาน (1)
โดย
นิติภูมิธณัฐ
มิ่งรุจิราลัย
ผมมีรุ่นน้องเป็นชาวรัสเซียที่มีบรรพบุรุษเป็นชาวอาร์เมเนีย รุ่นน้องนี้มาเยี่ยมที่บ้านของผมที่เมืองไทยบ่อย เดินทางท่องเที่ยวไปกับผมหลายครั้ง โดยเฉพาะไปที่โซชิเมืองตากอากาศริมทะเลดำ น้องเป็นคนสุภาพ แต่ถ้าพูดถึงตุรกีหรืออาเซอร์ไบจานจะเปลี่ยนไปมีท่าทีก้าวร้าวเดี๋ยวนั้น
4 ปีก่อน คนตุรกีมาที่บ้านของผมหลายครั้ง น้องรัสเซียเชื้อสายอาร์เมเนียไม่พอใจ เมื่อปีที่แล้ว น้องคนนี้กระโดดตึกเสียชีวิตที่เมืองโซชิ
ผมเคยนั่งคุยกับเพื่อนหลายคนเรื่องน้องคนที่ว่า ได้ข้อมูลว่า ชาวรัสเซียที่มีบรรพบุรุษเป็นชาวอาร์เมเนียที่พวกเรารู้จักมักจะมีความรู้สึกรุนแรงต่อตุรกีและอาเซอร์ไบจานแทบทุกคน
อาร์เมเนียเป็นประเทศอาภัพ ประวัติศาสตร์ของชาตินี้เต็มไปด้วยการต่อสู้เพื่อปกป้องแผ่นดินของตนเอง ความที่เป็นชาติเล็ก มักจะถูกยึดครองโดยมหาอำนาจชาติต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นอัสซีเรีย เปอร์เซีย กรีซ จักรวรรดิโรมัน
ประวัติศาสตร์อาร์เมเนียมีเพียงช่วงสั้นๆ ในยุคการปกครองของราชวงศ์บากราตูนีเท่านั้นที่เป็นเอกราช เมื่อ ค.ศ.300 พระเจ้าติริเดตส์ที่ 3 ทรงหันมานับถือและประกาศให้คริสต์เป็นศาสนาประจำชาติ เพราะก่อนหน้านี้ ผู้คนอาร์เมเนียส่วนใหญ่นับถือศาสนาโซโรอัสเตอร์ของพวกเปอร์เซีย (อิหร่าน) ทำให้อิทธิพลของเปอร์เซียมีเหนือกษัตริย์อาร์เมเนีย
1
สิ่งที่ทำให้คนอาร์เมเนียเกลียดคนตุรกีจนทุกวันนี้ เป็นเรื่องในอดีตที่ย้อนไปได้เป็นพันปี สมัยคริสต์ศตวรรษที่ 11 เติร์ก (ตุรกี) เข้ามายึดอาร์เมเนีย บังคับให้คนอาร์เมเนียนับถือศาสนาอิสลาม คนไหนยังนับถือศาสนาคริสต์ก็โดนกดขี่ข่มเหงกลั่นแกล้ง นี่เป็นเหตุผลที่ทำให้คนอาร์เมเนียจำนวนมากต้องหนีออกไปตั้งรกรากในแผ่นดินอื่น โดยเฉพาะในทวีปเอเชียและแอฟริกา
ประมาณ 500-600 ปีที่แล้ว ตุรกีกับเปอร์เซียแยกอาร์เมเนียออกเป็น 2 ซีก ตุรกีปกครองอาร์เมเนียตะวันตก เปอร์เซียปกครองอาร์เมเนียตะวันออก
จนคริสต์ศตวรรษที่ 19 รัสเซียยึดอาร์เมเนียตะวันออกจากอิหร่าน พวกอาร์เมเนียตะวันตกก็วิ่งไปหารัสเซียขอให้ช่วยพวกตนเองให้พ้นจากอำนาจของตุรกี รัสเซียตัดสินใจช่วย จึงเกิดสงครามรัสเซีย-ตุรกี
1
ต่อมา พระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ทำให้คนอาร์เมเนียเจ็บช้ำน้ำใจยิ่งขึ้น ทรงสร้างนโยบาย Russification หรือเปลี่ยนทุกอย่างให้เป็นแบบรัสเซีย
1
https://nicholaskotar.com/2017/04/28/nicholas-ii-armenian-genocide/
ไม่กี่ปีก่อนที่พระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 จะถูกล้มบัลลังก์และถูกฆาตกรรมทั้งราชวงศ์ พระองค์ทรงสั่งให้ยึดทรัพย์สินของศาสนจักรของอาร์เมเนียเป็นของรัฐ ให้ยุบโรงเรียนและห้องสมุด ห้ามมีสื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ ของอาร์เมเนีย
จากที่เคยชอบรัสเซีย พวกอาร์มาเนียก็กลับกลายเป็นเกลียดและแขยงแขงขนคนรัสเซีย
คนอาร์เมเนียหนีเสือปะจระเข้ เสือคือตุรกี จระเข้คือรัสเซีย ค.ศ. 1909 รัฐบาลตุรกีสั่งปราบอาร์เมเนีย ทำให้มีคนตายไปมากกว่า 3 หมื่น
ระหว่าง ค.ศ.1915-1917 รัฐบาลตุรกีมีจุดมุ่งหมายกำจัดชาวอาร์เมเนียให้สิ้นเผ่าพันธุ์ โดยเริ่มจากการกำจัดพวกปัญญาชนก่อน ตุรกีให้คนอาร์เมเนียการศึกษาดีเกือบ 2 ล้านไปอยู่ในค่ายกักกันทางตอนเหนือของซีเรียและเมโสโปเตเมีย ระหว่างเดินทางก็ส่งกองทัพไปฆ่าคนเหล่านี้ตายไปมากกว่า 1.5 ล้าน จากคนเกือบ 2 ล้าน เหลือถึงค่ายกักกันเพียงแสนกว่าคน
1
มีคนอาร์เมเนียจำนวนไม่น้อยที่หนีไปรัสเซีย อียิปต์ เลบานอน ฝรั่งเศส และสหรัฐได้ การกวาดล้างของตุรกีเป็นการกวาดล้างเผ่าพันธุ์ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ของคริสต์ศตวรรษที่ 20
ค.ศ. 1918 อาร์เมเนีย อาเซอร์ไบจาน และจอร์เจีย รวมตัวกันเป็นกลุ่มสาธารณรัฐทรานส์คอเคเซีย แต่อยู่ด้วยกันพักเดียวก็แตกกันอีก แล้วก็โดนตุรกีเข้ามามีอิทธิพล ถึงแม้ภายหลังตุรกีแพ้สงครามโลกครั้งที่ 1 แต่ก็พยายามมาฉวยโอกาสคุกคามอาร์เมเนีย
พวกฝ่ายซ้ายอาร์เมเนียจึงไปขอความช่วยเหลือจากสหภาพโซเวียต โซเวียตเข้ามาแล้วก็ประกาศรวมอาร์เมเนียเข้าเป็นสาธารณรัฐหนึ่งของสหภาพโซเวียต โดยให้ชื่อว่า สาธารณรัฐโซเวียตอาร์เมเนีย
พรุ่งนี้มาว่ากันต่อครับ.
1
โฆษณา