14 ก.ค. 2020 เวลา 16:16
🦟เมื่อยุงลายกลายเป็นยุงร้าย 🦟
🌧ช่วงนี้ เข้าสู่หน้าฝนกันแบบจริงๆจังๆแล้วนะคะ ฝนตกทุกวันเลย นอกจากปัญหาโควิดที่ว่า จะระบาดระลอก 2 หรือไม่
ตอนนี้ โรคระบาดที่น่ากลัวและน่ากังวลไม่แพ้โควิดเลย กลับเป็นโรคที่เกิดจากแมลงที่เรารู้จักกัน คือ ยุงลาย แต่จะรู้จักกันดีรึเปล่าไม่รู้
วันนี้ เลยจะมาเล่าให้ฟังเกี่ยวกับ “เมื่อยุงลาย กลายเป็นยุงร้าย”
โรคที่เรามักจะรู้จักมาตั้งแต่เด็กๆ เลย คือ ยุงลาย เป็น พาหะของ”โรคไข้เลือดออก”
แต่ปัจจุบันนี้ ไม่ใช่แค่นั้น ยุงลาย เป็น พาหะของ"โรคชิคุนกุนยา" ด้วยนะคะ
ซึ่งหลายๆ ท่าน ไม่ค่อยรู้จักโรคนี้กันเท่าไหร่ จึงจะมาเปิดโลกให้ทุกท่านกันค่ะ
#โรคไข้ชิคุนกุนยา หรือ #โรคไข้ปวดข้อจากยุงลาย
เป็นโรคติดเชื้อไวรัสชิคุนกุนยาที่มี “ยุงลายสวน และยุงลายบ้าน” เป็นพาหะนำโรค มีอาการคล้ายไข้เลือดออก แต่ต่างกันที่ไม่มีการรั่วของพลาสมาออกนอกเส้นเลือด จึงไม่พบผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงมากจนถึงมีการช็อก
...โรคชิคุนกุนยาพบครั้งแรกที่ประเทศแทนซาเนีย ในปี พ.ศ. 2495 ชื่อโรคนี้มาจากภาษาสวาฮิลี ซึ่งเป็นภาษาท้องถิ่นของทวีปแอฟริกา หมายถึง “เจ็บจนตัวงอ” ซึ่งสะ ท้อนให้เห็นถึงสภาพคนไข้ที่เจ็บปวดจากโรคนี้นั่นเอง
...การติดต่อของโรค ติดต่อกันได้โดยมียุงลายสวน (Aedes albopictus) และยุงลายบ้าน (Aedes aegypti) เป็นพาหะนำโรค
เมื่อยุงลายตัวเมียกัดและดูดเลือดผู้ป่วยที่อยู่ในระยะ “ไข้สูง” ซึ่งเป็นระยะที่มีไวรัสอยู่ในกระแสเลือด เชื้อไวรัสจะเข้าสู่กระเพาะยุงและเพิ่มจำนวนมากขึ้น แล้วเดินทางเข้าสู่ต่อมน้ำลาย เมื่อยุงที่มีเชื้อไวรัสชิคุนกุนยาไปกัดคนอื่นก็จะปล่อยเชื้อไปยังคนที่ถูกกัดทำให้คนนั้นติดโรคได้ หรือ ถ้ายุงลายตัวนั้นไปไข่ ก็มีโอกาสผ่านของเชื้อไปยังไข่ได้ (vertical transmission)
... ถ้าติดแล้วจะมีอาการอย่างไรบ้าง
1.🤒ไข้สูงฉับพลัน ส่วนใหญ่แล้วในเด็กจะมีอาการไม่รุนแรงเท่าในผู้ใหญ่
2.🦾ในผู้ใหญ่อาการที่เด่นชัดคือ อาการปวดข้อ ข้อบวมแดง อักเสบและเจ็บ เริ่มจากบริเวณข้อมือ ข้อเท้า และข้อต่อแขนขา อาจพบอาการปวดกล้ามเนื้อด้วย อาการปวดข้อจะพบได้หลาย ๆ ข้อ เปลี่ยนตำแหน่งไปเรื่อย ๆ อาการจะรุนแรงมาก จนบางครั้งขยับข้อไม่ได้ อาการจะหายภายใน 1-12 สัปดาห์ ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการปวดข้อเกิดขึ้นได้อีกภายใน 2-3 สัปดาห์ต่อมา และบางรายอาการปวดข้อจะอยู่ ได้นานเป็นเดือนหรือเป็นปี ไม่พบผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงถึงช็อก ซึ่งแตกต่างจากโรคไข้เลือดออก อาจพบจุดเลือดออก (petechiae) บริเวณผิวหนังได้
#👩🏻‍⚕️จากประสบการณ์ในการรักษาที่ผ่านมา พบว่า ผู้ป่วยที่มักจะมีอาการรุนแรงกว่า คือ คนที่เดิมใช้งานข้อ หรือกล้ามเนื้อเป็นประจำ เช่น ชาวไร่ ชาวสวน หรือคนที่มี ปัญหาข้อเสื่อมข้ออักเสบเดิมอยู่แล้ว
3.🥴นอกจากนี้ยังพบผื่นแดงขึ้นตามร่างกายและอาจมีอาการคันร่วมด้วย พบมีตา แดง (conjunctival injection) แต่ไม่ค่อยพบจุดเลือดออกในตาขาว
โดยส่วนใหญ่ ถ้ามีอาการและมาพบแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาเร็ว อาการจะหายได้เร็วกว่า
สิ่งสำคัญ นอกจากการทานยาตามที่แพทย์แนะนำแล้ว การพักข้อและกล้ามเนื้อมีส่วนสำคัญมาก เพราะถ้าไม่พัก ยิ่งกำเริบ
🤔เหมือนโรคนี้มาเป็นบททดสอบอีกอย่างให้ชีวิต มาเพื่อบอกว่า ร่างกายคุณต้องการการพักผ่อนแล้ว แต่ถ้าคุณยังไม่หยุด ยังไม่หันมาดูแลตัวเอง คุณจะต้องได้รับความทุกข์ทรมานไปอีกนานเลยนะคะ
🤫บอกได้เลยว่า การปวดข้อมันทรมานจริงๆ เพราะเป็นส่วนประกอบในการเคลื่อน ไหวของคนเราที่ต้องขยับตลอด ขนาดปวดกล้ามเนื้อที่ว่าปวดมากแล้ว ปวดข้อยิ่งในวัยที่ทำงานแล้ว ถ้าทำงานไม่ได้ ก็ขาดรายได้ ส่งผลทั้งต่อร่างกายและการเงินอีก
😎ดังนั้นการป้องกันโรคนี้ จึงเป็นสิ่งสำคัญ
เนื่องจาก ยุงลายเป็นพาหะนำโรค ซึ่งยุงไม่เข้าใจภาษามนุษย์ เราคงไปบอกมันไม่ ได้หรอกว่า
“ช่วยอยู่ในที่ของเจ้าแบบสงบๆนะ เจ้ายุงน้อย physical distancing please 🥺🥺🥺 อย่าไปวางไข่เรื่อยเปื่อยนะ”
ดังนั้นสิ่งที่สำคัญที่สุด คือ มนุษย์ต้องป้องกันตนเอง กำจัดแหล่งน้ำขัง ทำความสะ
อาดตามบริเวณขอบตุ่ม ขอบโอ่ง เพราะยุงมักไปไข่แล้วไข่มักติดบริเวณนั้น ถ้าเป็นบริเวณที่เลี้ยงปลาได้ ก็เลี้ยงปลาหางนกยูง ให้วัฏจักรธรรมชาติจัดการกันเอง การพ่นฆ่ายุง หรือไล่ยุง ก็อาจช่วยได้บ้าง ท้ายสุด คือ ต้องทายากันยุงป้องกันตัวเองด้วย (ดังภาพ)
👩🏻‍⚕‍แม้กระทั่งคนที่รู้แล้วว่า ตัวเองป่วย ก็ต้องป้องกันไม่ให้ถูกยุงลายกัดอีก เพราะในช่วง 2-5 วันแรก เชื้อไวรัสในเลือดเยอะ ถ้ายุงลายตัวที่ยังบริสุทธิ์อยู่ มากัดคุณ เชื้อก็จะเข้าไปสะสมในต่อมน้ำลายของยุงตัวนั้น และยุงลายตัวนั้น ก็จะแปลงร่างกลาย เป็น”ยุงร้าย” ไปในฉับพลัน
ที่น่ากลัวมาก คือ คนจากต่างจังหวัดที่มาเที่ยว ท่านอาจนำโรคนี้ไปสู่ดินแดนของท่านได้นะคะ ถ้าท่านไม่ป้องกันตัวเองไว้
🙏ดังนั้นระวังตัวกันด้วยนะคะทุกคน ตอนนี้ แพทย์แทบจะป่วยตามคนไข้แล้วค่ะ ตรวจสุดวันเลย ทั้งโรคแบบธรรมดา และโรคระบาด... ขอให้ทุกคนปลอดภัย ไร้ซึ่งโรคระบาดนะคะ สาธุ
โฆษณา