5 ส.ค. 2020 เวลา 06:02 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
รู้จัก 'แอมโมเนียมไนเตรท' ต้นตอเหตุ 'ระเบิดใหญ่' อุตสาหกรรมโลก
ทำความรู้จัก "แอมโมเนียมไนเตรท" หลังทางการเลบานอนชี้ว่า เป็นต้นตอเหตุระเบิดใหญ่ 2 ระลอกที่ท่าเรือกรุงเบรุต วานนี้ (4 ส.ค.) รู้หรือไม่ว่าอันที่จริง สารสำหรับใช้ทำ “ปุ๋ย” นี้เคยเป็นตัวการของเหตุระเบิดครั้งใหญ่ในวงการอุตสาหกรรมทั่วโลกมาแล้วหลายครั้ง
รู้จัก 'แอมโมเนียมไนเตรท' ต้นตอเหตุ 'ระเบิดใหญ่' อุตสาหกรรมโลก
แอมโมเนียมไนเตรท เป็นสารตกผลึกใสไร้กลิ่นซึ่งใช้กันทั่วไปในรูปของ “ปุ๋ย” เป็นสาเหตุให้เกิดระเบิดใหญ่หลายครั้ง เช่น ที่โรงงานปุ๋ยรัฐเทกซัสของสหรัฐ เมื่อปี 2556 คร่าชีวิตประชาชน 15 คน ซึ่งศาลพิพากษาว่าเป็นการกระทำโดยเจตนา
ขณะที่เมื่อปี 2544 เกิดเหตุที่โรงงานเคมีเมืองตูลูส ฝรั่งเศส คร่าชีวิตประชาชน 31 คน แต่ครั้งนั้นเป็นอุบัติเหตุ โดยมีต้นตอมาจากสารแอมโมเนียมไนเตรท
เมื่อนำมาผสมกับน้ำมันเชื้อเพลิง แอมโมเนียมไนเตรทจะกลายเป็นระเบิดกำลังแรง ใช้กันอย่างกว้างขวางในอุตสาหกรรมก่อสร้าง แต่กลุ่มติดอาวุธอย่าง "ตาลีบัน" ก็เอาไปทำระเบิดแสวงเครื่องด้วย ทั้งยังเป็นส่วนหนึ่งของสารประกอบระเบิดโจมตีเมืองโอคลาโฮมา เมื่อปี 2538
รัฐบาลเลบานอน แถลงว่า สิ่งที่ระเบิดคือแอมโมเนียมไนเตรตที่มีน้ำหนักรวมประมาณ 2,750 ตัน และ "ได้รับการเก็บรักษาอย่างไม่ปลอดภัย" ภายในอาคารหลังหนึ่ง "เป็นเวลานานถึง 6 ปี และให้คำมั่นว่าจะจับกุมผู้ที่เกี่ยวข้องมารับโทษตามกฎหมายให้ได้
นอกจากนี้ รัฐบาลได้ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินในกรุงเบรุตเป็นเวลา 2 สัปดาห์ และกำหนดให้เมืองหลวงของประเทศเป็นพื้นที่ภัยพิบัติ
จิมมี ออกซ์ลีย์ ศาสตราจารย์ภาควิชาเคมี มหาวิทยาลัยโรดไอแลนด์ในสหรัฐ เผยว่า การเก็บภายใต้สภาวะปกติและไม่มีความร้อนสูงมาก ยากที่จะทำให้แอมโมเนียมไนเตรทติดไฟได้
“ถ้าคุณดูวิดีโอการระเบิดที่กรุงเบรุต คุณจะเห็นควันดำ ควันแดง นั่นคือปฏิกิริยาไม่สมบูรณ์ ดิฉันสันนิษฐานว่า มีการระเบิดเล็ก ๆ แล้วกระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาของแอมโมเนียมไนเตรท แต่ดิฉันยังไม่ได้ยินว่าการระเบิดเล็ก ๆ นั้นเป็นอุบัติเหตุหรือเจตนา”
และเนื่องจากแอมโมเนียมไนเตรทเป็นออกซิไดเซอร์ ทำให้กระบวนการสันดาปเข้มข้นขึ้น และทำให้สารอื่นติดไฟง่ายขึ้น แต่ตัวมันเองไม่ติดไฟ
ด้วยเหตุผลนี้ การเก็บรักษาแอมโมเนียมไนเตรทจึงต้องดูแลเข้มงวด เช่น เก็บให้ห่างจากเชื้อเพลิงและแหล่งความร้อน
โฆษณา