20 ส.ค. 2020 เวลา 00:35 • สุขภาพ
อาหารเช้าคือมื้อที่สำคัญที่สุดจริงหรือ?
เราได้ยินมาตลอดว่าอาหารเช้าคือมื้อที่สำคัญที่สุด เพราะเราไม่ได้กินอะไรมาเป็นเวลาอย่างน้อย 10-12 ชั่วโมง ภาษาอังกฤษจึงเรียกอาหารเช้าว่า breakfast
fast แปลว่าการอดอาหาร
break แปลว่าหยุดพัก
breakfast ก็คือการ “หยุดการอดอาหาร” นั่นเอง
แต่ความเชื่อขอผมก็ถูกสั่นคลอนด้วยเหตุผล 3 ข้อ
1. Malcolm Gladwell กินมื้อเช้าน้อยมาก
Tim Ferriss เคยสัมภาษณ์ Malcolm Gladwell ผู้เขียนหนังสือโด่งดังอย่าง The Tipping Point, Outliers และ David & Goliath ว่า
“เมื่อเช้านี้คุณกินอะไร”
“ดื่มคาปูชิโน่แล้วก็ครัวซอง 1/3 ชิ้น”
“ครัวซองแค่ 1/3 ชิ้นเหรอ คุณหั่นแบ่งแล้วเก็บไว้กินสามวันหรือเพราะว่าครัวซองมันไม่อร่อย”
“เปล่าๆ ครัวซองอร่อย และผมก็ชอบครัวซองมากๆ ด้วย แต่ผมเชื่อว่าตอนเช้าคนเราควรกินให้น้อยที่สุด มันเป็นกฎข้อนึงของผม”
ผมฟังแล้วน่าสนใจ เพราะหนังสือที่แมลคอล์มเขียนนั้นมีรายละเอียดและผลงานวิจัยเยอะมาก แสดงว่าแมลคอล์มต้องไปอ่านเจออะไรมาถึงทำให้มีความคิดแบบนี้จนตั้งเป็นกฎในการใช้ชีวิตของตัวเอง
2. ในยุค Hunter-Gatherers เราไม่ได้กินกันอย่างนี้
การปฏิวัติเกษตรกรรมเกิดขึ้นเมื่อ 12,000 ปีที่แล้วนี้เอง แต่ก่อนที่คนจะเริ่มทำนาและเลี้ยงสัตว์ เผ่าพันธุ์ Homo Sapiens หาอยู่หากินด้วยการล่าสัตว์และเก็บพืชผลเป็นเวลาหลายแสนปี เมื่อตื่นเช้ามาพวกเขาน่าจะต้องออกไปล่าสัตว์แข่งกับผู้ล่าตัวอื่นๆ กว่าจะล่าเสร็จ กว่าจะกลับเข้าเผ่าก็น่าจะสายๆ หรือบ่ายๆ แล้วด้วยซ้ำ ดังนั้นร่างกายมนุษย์ไม่น่าจะถูกวิวัฒนาการมาให้กินข้าวเช้าตั้งแต่แรก
3. มันอาจเกี่ยวพันกับการตลาดและบริโภคนิยม
ย้อนกลับไปเมื่อ 200 ปีที่แล้ว ก่อนยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม คนส่วนใหญ่ทำไร่ไถนา พวกเขาไม่ได้ใส่ใจมากว่ามื้อเช้าจะกินอะไร ส่วนใหญ่มักจะกินของเหลือจากเมื่อคืนแล้วรีบออกไปทำงาน
ความเชื่อที่ว่า “อาหารเช้าคือมื้อที่สำคัญที่สุด” นั้นเพิ่งเข้ามาในช่วงยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม ที่คนเริ่มไปทำงานในโรงงาน ต้องนั่งอยู่กับที่ทั้งวัน กลัวว่าถ้ามื้อเช้ากินหนักๆ แล้วอาหารจะไม่ย่อย คนเคร่งศาสนาอย่าง James Caleb Jackson และ John Harvey Kellogg จึงผลิตอาหารอย่างซีเรียล (cereal) ที่ทำจากข้าวโพดและธัญพืชอื่นๆ เข้ามา ใส่วิตามินลงไป แล้วก็โฆษณาว่ากินมื้อเช้าอย่างนี้ทำให้ได้สารอาหารครบถ้วน
จากนั้นนักการตลาดในตำนานอย่าง Edward Bernays ซึ่งรับงานให้กับบริษัทผลิตเบคอนเจ้าใหญ่ ก็ให้คุณหมอคนหนึ่งลงชื่อยืนยันว่าเบคอนกับไข่เป็นอาหารที่ให้พลังงานได้ดี เหมาะกับการกินเป็นอาหารเช้า แล้ว Baynays ก็ส่งจดหมายไปให้หมอ 5,000 คนทั่วอเมริกาเซ็นรับรอง จากนั้นก็เอาไปลงหนังสือพิมพ์เป็นข่าวใหญ่โต ทำให้คนยิ่งเชื่อไปใหญ่ว่าอาหารมื้อเช้านั้นสำคัญจริงๆ
และผมก็อ่านเจอหลายคนที่อ้างว่างานวิจัยที่บอกว่าอาหารเช้าคือมื้อที่สำคัญที่สุดของวันนั้น หลายชิ้นก็เป็นงานวิจัยที่บริษัทซีเรียลหรืออาหารเช้าเหล่านี้เป็นคนให้ทุนวิจัยอยู่เบื้องหลัง ซึ่งผมยังไม่เจอหลักฐานแบบคาหนังคาเขา จึงดูเหมือนเป็นทฤษฎีสมคมคิดหน่อยๆ แต่ผมว่าก็เมคเซนส์และมีความเป็นไปได้สูงทีเดียว
แน่นอนว่าถ้าเราหาข้อมูลในเน็ตก็จะเจอหลักฐานที่สนับสนุนและคัดค้านความเชื่อเรื่องมื้อเช้าเป็นอาหารสำคัญที่สุดของวัน เถียงกันได้ไม่จบไม่สิ้น
พออายุมากขึ้น ผมเริ่มสังเกตตัวเองว่าถ้าเมื่อวานผมกินมื้อเย็นค่อนข้างหนัก ตอนเช้าผมจะไม่หิวเลย และบางทีก็ข้ามมื้อเช้าไปโดยที่ไม่ได้มีผลเสียอะไรตามมา
จึงหยิบเรื่องนี้มาเล่าให้ฟัง เผื่อใครจะอยากเลือกกินอาหารเพราะว่าหิว มากกว่ากินเพราะมีคนบอกว่าต้องกินเท่านั้นเองครับ
—–
ขอบคุณข้อมูลจาก
The Tim Ferriss Show Transcripts: Malcolm Gladwell (#168)
The Guardian: How lobbyists made breakfast ‘the most important meal of the day’
Day Two: Nutrition Myths and Facts Series – Part 1: Breakfast is the most important meal of the day
โฆษณา