26 พ.ย. 2020 เวลา 07:21 • การศึกษา
ใครนอนหลับบ้าง?? เพื่อนๆ​ เคยนึกสงสัยมั้ยคะว่า​ สิ่งมีชีวิตอื่นๆ​ เค้านอนหลับกันมั้ย​ เค้านอนยังไง​ และเค้าวมีวิวัฒนาการ​จากการนอนเหมือนมนุษย์​เราหรือเปล่า?
เบดไปหาข้อมูล​มาฝากค่ะ​ บอกเลยอึ้ง​ ทึ่ง​ คือมันมหัศจรรย์​มากๆ​ เลยค่า
การนอนเป็นเรื่องสากล... ใครๆ ก็นอน
สัตว์ทุกสปีชี่ส์ ที่มนุษย์เราทำการศึกษามาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันนี้ ล้วนแล้วแต่นอนหลับ หรือกล่าวได้ว่า มีส่วนเกี่ยวข้องกับสิ่งที่คล้ายการนอนหลับ อย่างไม่มียกเว้น! เลยค่ะ
สัตว์ทั้งหมดล้วนนอน
เพราะ...​การนอนหลับนั้นเป็นสากล
แม้กระทั่งหนอนในยุคแรกๆ ก็มีช่วงที่นอนหลับ โดยพวกมันจะไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายนอกเลย​ นักวิทยาศาสตร์​จึงเชื่อว่าหนอนก็นอนหลับ​เช่นกัน
แล้วสัตว์อื่นๆ ล่ะ​ นอนยังไง? แล้วนอนนานแค่ไหน? มาดูกันนะคะ
ช้าง ต้องการการนอนหลับ วันละ 4 ชั่วโมง
ยีราฟ นอน 4-5 ชั่วโมง
เสื้อและสิงโต นอนวันละ 15 ชั่วโมง
ค้างคาวสีน้ำตาล นอนวันละ 15 ชั่วโมง​
กระรอกนอนหลับ 15.9 ชั่วโมง
เพื่อนๆ​ สังเกตเห็น​มั้ยคะว่า...​สิ่งมีชีวิตที่มีพันธุกรรมคล้ายคลึงกัน ก็ยังต้องการเวลานอนแตกต่างกัน​ รวมทั้งขนาดของตัว ก็ไม่ได้สัมพันธ์กับจำนวนการนอนด้วย
กล่าวได้ว่า​ *การคาดการณ์ที่น่าจะแม่นยำที่สุด สาเหตุที่สัตว์ต้องการการนอนหลับที่แตกต่างกันนั้น มีหลายปัจจัยร่วมกัน​ นั่นเองค่ะ
แล้วมีอะไรบ้างที่ทำให้สิ่งมีชีวิต​ ต้องการการนอนแตกต่างกัน?
ได้แก่
... ชนิดของอาหาร (สัตว์กินพืชหรือสัตว์กินเนื้อ หรือกินทั้งพืชและเนื้อ
 
... ความสมดุลของสัตว์นักล่ากับถิ่นอาศัย
การมีอยู่และธรรมชาติของเครือข่ายสังคม
... อัตราการเผาผลาญ
... และความซับซ้อนของระบประสาท
กล่าวได้ว่า​ **การนอนหลับ ผ่านการรังสรรค์ปั้นแต่งมาอย่างดีผ่านวิวัฒนาการที่ละเอียดอ่อน สานสัมพันธ์กับการรักษาสมดุล ของการอยู่รอด การฟื้นฟูทางสรีรวิทยา​ และการตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมที่มันอยู่อาศัย
จากการค้นคว้าของนักวิทยาศาสตร์การนอนพบว่า​ "สัตว์แทบจะทั้งหมดหลับแบบ NREM" ซึ่ง​เป็นที่น่าสงสัยว่า แล้วสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ที่อยู่ในน้ำล่ะ? จะนอนเหมือนๆ​ สัตว์​ชนิดอื่น​ หรือนอนคล้ายๆ​คน?
นักวิทยาศาสตร์การนอนเชื่อว่า ถ้าหากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม หลับแบบ REM ในน้ำ สมองจะทำให้ร่างกายเป็นอัมพาต อ่อนแรง และขยับเขยื่อนไม่ได้ #แล้วมันจะว่ายน้ำขึ้นมาหายใจได้อย่างไร?
แมวน้ำ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเหมือนคนเรา แต่อาศัยอยู่ในน้ำด้วย
ในอีกทางหนึ่งเป็นที่น่าสังเกต ที่แมวน้ำ เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม มันสามารถอาศัยอยู่ทั้งบนบกและในทะเล​ โดยเวลาอยู่บนบกมันจะหลับแบบ NREM และ REM เหมือนเรา
แต่ เมื่อมันลงไปใช้ชีวิตในน้ำ แมวน้ำ แทบจะเลิกหลับแบบ REM ไปเลย หรือเหลืออยู่เพียง 5-10% เท่านั้น
ฉะนั้นแล้วปลาโลมาล่ะ หรือมันอาจจะมีการหลับแบบ REM ที่สั้นมาก​ เพราะปลาโลมา​ต้องอยู่ในน้ำตลอดเวลา
มาดูกันค่า...​วิธีที่ปลาโลมารวมทั้งวาฬนอน จะทำให้คุณทึ่งเลยล่ะค่ะ
มหัศจรรย์การนอนของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในน้ำ
เพราะพวกมันจะหลับเพียงครึ่งสมอง!
สมองอีกครึ่งต้องตื่นอยู่ เพื่อให้สามารถเคลื่อนไหวได้ในน้ำ มหัศจรรย์มากๆ เลยนะคะ ขณะที่ซีกหนึ่งของสมองกำลังดื่มด่ำกับการนอน อีกซีกหนึ่งกลับตื่นตัวทำกิจกรรมได้อยู่ ในขณะที่สมองทั้งสองซีกเชื่อมต่อและอยู่ใกล้ชิดติดกัน ตอนตื่นก็ทำหน้าที่ร่วมกัน​ ช่างมหัศจรรย์​อะไรอย่างนี้ว่ามั้ยคะ?
มารู้เรื่องการนอนของเหล่าสัตว์​ปีก​ อย่างนกกันบ้างนะคะ​ เพื่อนๆ​ เคยเห็​นนกบิน​เป็น​ฝูงหรือบินเรียงกันแบบหน้ากระดานรูปทรงแบบตัว​ V​หรือมุมเมอแรงมั้ยคะ​ มันมีการจัดสรรกันอย่างแปลกมหัศจรรย์​เว่อร์​เลยค่ะ​ โดย​นกตัวที่อยู่​ปลายแถวทั้งสองซีก คือปลายด้านซ้ายสุดกับขวาสุด
1
นกอพยพ... นักอดนอน
มันจะหลับลึกด้วยสมองซีกเดียว!
ที่เป็น​ซีกตรงข้ามกันแต่ละฝั่ง​
โดยจะยังมีดวงตาของนกซ้ายขวายังทำงาน​อยู่!
ก็​จะ​ทำ​ให้พวกมันยังสามารถระแวดระวังภัยได้
มาดูตัวอย่าง​ที่​หายากอีกสิ่งมีชีวิต​หนึ่งนะคะ​ คือ​ วาฬเพชฌฆาต​ มันจะไปตกลูกในที่ห่างไกล​ฝูง​ หลังจากนั้น​วาฬแม่ลูก​ต่างไม่หลับ​ไม่นอนระหว่าง​เดินทาง​กลับบ้าน​ นักวิทยาศาสตร์​ได้เฝ้าสังเกตพบว่า​ ไม่มี​วาฬแม่ลูก​คู่ไหนเลยที่หลับสนิท​ระหว่าง​ทาง​ ซึ่งปกติแล้วสิ่ง​มีชีวิต​ทุกสปีชีส์​จะต้องการการนอนหลับอย่างมากในช่วงเกิดใหม่
แต่ก็มีลูกวาฬที่เสียชีวิตระหว่างทางกว่าครึ่งเลย
ซึ่งพฤติกรรม​การอดนอนอย่างโด่งดังยังมีให้เห็​นใน​ นกอพยพ​ข้ามมหาสมุทร​ ระยะทางนับพันๆไมล์​ โดยในระหว่างทางนกเหล่านี้จะงีบหลับ​เป็น​ระยะเวลาสั้นๆ​ เพียงไม่กี่วินาที!
ใช่ค่ะ​ พิมพ์​ไม่ผิดนะคะ!​ มันหลับแค่​ วินาที
ที่เบดนำมาเล่าให้ฟังทั้งหมดนี้​ เพื่อ​เน้นย้ำว่า​ สิ่งมีชีวิตต้องการการนอนหลับ​ เบดคิดว่า.. เราไม่สามารถสรุปได้ว่า การนอน แบบใด สำคัญ หรือ จำเป็น กว่า
แต่ที่แน่ๆ​ การนอนอย่างมี​คุณภาพ​สำคัญ​กับมนุษ​ย์เราเป็​นอย่างมาก​ เลยนะคะ
เห็น​ด้วย​มั้ยคะ?
โฆษณา