25 เม.ย. 2021 เวลา 04:28 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
รายการ Vaccine #เสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางความคิด
ตอนที่ 32 Apples and oranges หนึ่งในสูตรสำเร็จแห่งการสร้างทฤษฎีสุดมั่ว
ข่าวปลอมที่แพร่กระจายอยู่บนโลกของเรา มีหลายเรื่องที่ถูกเล่าในรูปทฤษฎีที่เกิดจากการจับเรื่องสองเรื่องที่ไม่เกี่ยวข้องกันมาผสมกัน แล้วสร้างคำอธิบายขึ้นมาอย่างเป็นเรื่องเป็นราว เช่น การนำวิทยาศาสตร์ มาเชื่อมโยงกับความเชื่อหรือลัทธิ ด้วยการกล่าวอ้างต่างๆนานา เป็นต้น
ในภาษาอังกฤษมีสำนวนว่า Apples and oranges ที่หมายถึงการนำของสองอย่างที่แตกต่างกันจนเปรียบกันไม่ได้ มาเปรียบเทียบกัน
...................................................
- เรื่องที่เรามักจะพบเห็นกันบ่อยๆคือ การนำวิทยาศาสตร์ มาเชื่อมโยงกับความเชื่อหรือลัทธิ ด้วยการกล่าวอ้างต่างๆนานา เป็นต้นว่า ศาสดาท่านนั้นมีการค้นพบข้อมูลทางวิทยาศาสตร์มานานมากแล้ว การกล่าวอ้างลักษณะนี้อาจเป็นไปเพื่อทำให้ลัทธิความเชื่อนั้นๆดูเจ๋ง เพราะสามารถค้นพบความจริงได้ก่อนนักวิทยาศาสตร์
- บางครั้งอาจมาในรูปแบบการอ้างว่า นักวิทยาศาสตร์ชื่อดังคนนั้นศรัทธาในลัทธิหรือความเชื่อบางอย่าง หรือบางทีอาจเป็นการทำ quote ว่านักวิทยาศาสตร์คนนั้นเคยกล่าวว่าอย่างโน้นอย่างนี้ ทั้งที่จริงๆเขาไม่ได้กล่าวไว้ (และจริงๆต่อให้เขากล่าวไว้ก็ไม่ได้หมายความว่ามันจะต้องเป็นเรื่องจริงเสมอไป)
- การนำทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ที่มีอยู่จริง มาขยับขยายขอบเขต หรือ ตีความใหม่ จนผิดเพี้ยนไปจากเดิม แต่ยังอ้างความเป็นวิทยาศาสตร์อยู่
- ความเชื่อหลายอย่างมีการนำคำอธิบายที่ฟังดูเป็นวิทยาศาสตร์มาจับผสมแบบมั่วๆเพื่อสร้างคำอธิบายที่ฟังดูน่าเชื่อถือให้กับเรื่องลึกลับ หรือ ความเชื่อ
- สินค้า หรือ บริการบางอย่าง อาจจะใช้การนำคำทางวิทยาศาสตร์ที่เท่ เป็นกระแสหรือได้รับความนิยมขณะนั้น หรือ ฟังดูทันสมัย มาใช้ในการสร้างความน่าตื่นเต้น ดึงดูด หรือแม้แต่อวดอ้างสรรพคุณเกินความจริงได้
...................................................
ฟังเรื่องอื่นๆต่อได้ตามช่องทางดังนี้
[ช่องทางรับฟัง]
anchor
spotify
youtube
หรือค้นคำว่า Vaccine ในแอปพลิเคชัน podcast
...................................................
สนับสนุนรายการโดย กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์
โฆษณา