15 มิ.ย. 2021 เวลา 12:26 • ประวัติศาสตร์
ศฺรีทฺวารวตี ศฺวรปุณฺย
เมื่อกว่า 1,400 ปีที่ผ่านมาในบริเวณภาคกลางของประเทศไทยได้ปรากฎชุมชนที่มีการติดต่อกับโลกภายนอกอย่างปังปุริเย่เกิดขึ้นเจ้าค่ะ แถมมีการรับเอาวัฒนธรรมต่างชาติมาปรับใช้กับชุมชนของตนเองอีกด้วย จนเกิดเป็นรูปแบบเฉพาะทางวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ที่น่าสนใจอย่างมากเจ้าค่ะ
หากเราย้อนเวลากลับไปได้ เราคงจะกำลังอยู่บนเรือลำใหญ่สักลำ เรือที่กำลังแล่นไปสู่ปากประตูการค้าแห่ง "ทวารกะ (Dvaraka) ดินแดนที่มีอาณาเขตติดต่อกับชายฝั่งทะเลที่งดงามเจ้าค่ะ
1
ชื่อ "ทวารวดี" นั้นปรากฎครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2486 เจ้าค่ะ โดยมีการค้นพบเหรียญเงินที่มีจารึกเป็นประโยคสันสกฤต ด้วยตัวอักษรปัลละวะ ความว่า "ศฺรีทฺวารวตี ศฺวรปุณฺย" ซึ่งมีความหมายว่า บุญกุศลของพระราชาแห่งศรีทวารวดี , บุญของผู้เป็นเจ้าแห่งศรีทวารวดี หรือ พระเจ้าศรีทวารวดีผู้มีบุญอันประเสริฐ
ซึ่งการค้นพบครั้งนี้ถือเป็นครั้งแรกที่ทวารวดีได้รับการยืนยันว่าเป็นเมืองที่มีอยู่จริงและเจริญรุ่งเรืองมากในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เจ้าค่ะ
นอกจากนี้ในเอกสารของจีน อย่างบึนทึกของภิกษุเหี้ยนจัง ที่เป็นบันทึกการเดินทางแสวงบุญที่ชมพูทวีป ได้มีการเดินทางบกเมื่อปี พ.ศ.1172 โดยในบันทึกได้กล่าวถึงดินแดนที่อยู่ระหว่างพม่าและเขมร มีชื่อว่า "โถ-โล-โป-ตี" ซึ่งเมื่อนำมาเทียบกับภาษาสันกฤตพบว่ามีความคล้ายกับ "ทวารวดี" นั้นเองเจ้าค่ะ
1
และนอกจากนี้เมื่อล่วงเลยมาถึงกรุงศรีอยุธยา นามเมืองนั้นก็ยังมีการนำคำว่า ทวารวดีมาใช้อีกด้วย “กรุงเทพทวารวดีศรีอยุธยา” เพื่อเป็นนัยว่าสืบเชื้อสายมาแต่ ทวารวดี
2
ปัจจุบันนักโบราณคดีพบร่องรอยเมืองโบราณสมัยทวารวดีทวารวดีมากมายทั่วประเทศไทยเจ้าค่ะ เราไปดูกันดีกว่าเจ้าค่ะมีที่ไหนกันบ้าง เผื่อพี่ท่านเคยได้ไปเที่ยวกันมาแล้ว
ภาคเหนือ : ที่อำเภอสวรรคโลก อำเภอทุ่งเสลี่ยม จังหวัดสุโขทัย, อำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์, จังหวัดลำพูนและ จังหวัดเชียงใหม่
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ : พบทุกจังหวัด และในแต่ละจังหวัดพบมากกว่า 1 แห่งขึ้นไป บางจังหวัดพบว่ามีมากกว่า 7 แห่ง และมีการค้นพบมากขึ้นเรื่อย ๆ อีกด้วยเจ้าค่ะ
ภาคตะวันออก : ที่จังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดสระแก้วและจังหวัดชลบุรี
ภาคใต้ : ที่จังหวัดปัตตานี
ภาคกลาง : กระจายอยู่ตามลุ่มแม่น้ำสำคัญต่าง ๆ เช่น แม่น้ำเพชรบุรี, แม่น้ำแม่กลอง, แม่น้ำท่าจีน, แม่น้ำลพบุรี, แม่น้ำป่าสัก และแม่น้ำเจ้าพระยา
และนี้ก็คือเรื่องราวของเมืองที่มีดินแดนที่มีอาณาเขตติดต่อกับชายฝั่งทะเล "ทวารวดี" เมืองแห่ง"ศฺรีทฺวารวตี ศฺวรปุณฺย" พระเจ้าศรีทวารวดีผู้มีบุญอันประเสริฐเจ้าค่ะ
ใครเคยไปเยี่ยมชมเมืองในกลุ่มทวารวดีแล้วบ้าง ลองมาเล่าสู่หญิงฟังหน่อยนะเจ้าค่ะ
เรียบเรียง และ กราฟิก : Le Siam
อ้างอิง : เพศในวัฒนธรรมทวารวดี , ชานัสตา อมะลัษเฐียร, คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร
โฆษณา