ซิ่นไหมคำ แห่งราชสำนักเชียงรุ่ง
“เก็งตุง” (Keng Tung) .. เป็นเมืองแห่งหุบเขา ที่เคยรุ่งเรืองมากในอดีต ตั้งอยู่ในรัฐฉาน มีอาณาเขตเชื่อมต่อระหว่างล้านนา กับ สิบสองปันนา ประเทศพม่า มีชาวไทใหญ่ และชาวไทเขิน อาศัยอยู่
.. เป็นเมืองการค้าระหว่างล้านนา จีน พม่า จึงรับเอาวัฒนธรรมของชาติต่างๆมาผสมผสานผ่านผืนผ้าได้อย่างลงตัว
ผ้าซิ่นเชียงตุง .. เป็นหนี่งในผ้าที่เลอค่า งดงาม เป็นเป้าหมาย และซิ่นที่หมายปองของนักสะสมผ้าโบราณ ตามประวัติเล่าว่า เป็นผ้าซิ่นที่ใช้ในราชสำนักเชียงตุง เฉพาะสตรีที่มียศเป็นเจ้านาง คนธรรมดาสามัญไม่มีสิทธิ์ในการครอบครอง ไม่ว่าจะมีฐานะดีเพียงใด
ผ้าซิ่นเชียงตุง .. ทอด้วยไหมน้อยเนื้อนุ่ม เส้นเล็กมาก ทอเป็นริ้วลายขวางลำตัว โดยจะทอสลับกับเส้นทองคำที่สั่งทำจากอินเดีย แล้วจึงต่อด้วยผ้าแพรจีน หรือผ้ากำมะหยี่สีเขียวที่สั่งมาจากเมืองจีน
... มีลักษณะตวามเป็น “ลื้อ” อย่างสมบูรณ์ .. ตัวซิ่นลายขวาง มีขนาดไม่เท่ากัน ใหญ่บ้างเล็กบ้าง เราเรียกลายนี้ว่า “ตาลื้อ” เป็นเอกลักษณ์โดดเด่น คนที่เล่นผ้าเพียงเห็นก็จะรู้ทันที .. ส่วนลายขวางจะเป็นระเบียบเสมอกันทั้งผืน วงการผ้าเรียก “ตายวน”
ซิ่นไหมคำราชสำนักเชียงรุ่ง ..ส่วนเชิงปักด้วยเส้นไหมคำ เป็นระเบียบ เส้นเล็กพลิ้วบาง เป็นรูปคล้ายใบตำลึง บางคนบอกว่าคล้ายเถาองุ่น หรือลายเมเปิ้ล ลวดลายเรียบง่าย ทิ้งจังหวะอย่างพอเหมาะ
บางผืนประดับหมากดาวเงิน หรือหมากดาวทอง ซึ่งคือ แผ่นโลหะทองคำ หรือเงิน ตีให้แบน แล้วดุนให้นูนเป็นรูปทรงคล้ายดอกไม้ .. บางผืนอาจจะตกแต่งด้วยริบบิ้นไหมที่สั่งมาจากเมืองจีน โดยจะติดเป็นแถบเรียงซ้อนกัน เพื่อตกแต่งให้วิจิตร สวยงามพิเศษมากยิ่งขึ้น
ว่ากันว่า ... ซิ่นไหมคำเหล่านี้ใช้ในงานพิธีกรรมที่สำคัญ อย่างเช่น งานกินแขกแต่งวืวาห์ งานบุญใหญ่ หรือรับแขกบ้านแขกเมือง
เวลาจะสวมใส่ ด้านในจะต้องสวมซิ่นผ้าพื้นเรียบๆสีขาวไว้ก่อน แล้วจึงสวมซิ่นไหมคำ เพื่อรักษาไม่ให้ซิ่นไหมคำไม่ให้สัมผัสกับเหงื่อ และเป็นการรักษาดิ้นโลหะให้แวววาวสวยงาม เพราะจะไม่มีการซักซิ่นไหมคำ เมื่อเสร็จวานก็แค่นำมาตากลม แล้วห่อด้วยผ้าม้วนเก็บไว้ใช้งานสำคัญถัดไป
ว่ากันว่า ... ราชสำนักแต่ละหัวเมืองของไทลื้อ เช่น เมืองสิงห์ เมืองลา ก็มีซิ่นไหมคำเช่นกัน แต่น่าเสียดายที่เมื่อราชสำนักต่างๆสิ้นสลายลงไป งานหัตถศิลป์ซิ่นวิเศษก็สูญสลายไปด้วย .. จะมีเก็บสะสมตามที่ต่างๆบ้าง พบเห็นน้อยมาก
เคยมีคนเล่าว่า .. พบผ้าซิ่นตระกูลนี้ จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ชนเผ่าในยูนนาน ส่วนในบ้านเราเจอน้อยมาก
*******************
เที่ยวทั่วไทย ไปทั่วโลกกับพี่สุ … รวม link บทความที่เขียนในเพจ ..
***เมืองไทย ไดอารี่ by Supawan
***Supawan’s colorful world
***สถานีอร่อย by Supawan
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
