16 ก.ค. 2021 เวลา 04:45 • ท่องเที่ยว
มัณฑะเลย์ (08) .. ดอกงิ้วบาน ที่มัณฑะเลย์
“งิ้ว” … เป็นหนึ่งในบรรดาต้นไม้อันเป็นที่รู้จักกันดีของคนไทย โดยเฉพาะในหนังสือ “ไตรภูมิกถา” หรือที่รู้จักกันทั่วไปในชื่อ “ไตรภูมิพระร่วง” อันกล่าวถึง ต้นงิ้วที่ขึ้นอยู่ในภูมิชั้น ที่เรียกว่า “กามภูมิ” โดยบรรยายไว้ว่า …
“นรกนั้นมีป่างิ้วป่าหนึ่งหลายต้นนักแล ต้นงิ้วเหล่านั้นสูงได้ต้นแลโยชน์และหนามงิ้วนั้นเฑียรย่อมเหล็กแดงเป็นเปลวลุกอยู่ แลหนามงิ้วนั้นยาวได้ 10 นิ้วมือ เป็นเปลวไฟลุกอยู่ บ่ห่อนจะรู้ดับสักคาบแล”
ในนรกภูมินั้นฝูงคนที่ทำชู้นอกใจคู่สามีภรรยา เมื่อตายไปจะมาอยู่ในนรกภูมิชั้นนี้ และถูกลงโทษโดยให้ปีนต้นงิ้ว โดยมียมบาลเอาหอกดาบแทง จากบทในไตรภูมิกถา ตอนนี้ทำให้เกิดเป็นสำนวนไทยว่า “ปีนต้นงิ้ว” อันหมายถึงผู้ที่คบชู้ เมื่อตายไปจะต้องไปปีนต้นงิ้วในนรก ดังปรากฏในนิราศภูเขาทองของสุนทรภู่ว่า …
งิ้วนรกสิบหกองคุลีแหลม ดังขวากแซมเสี้ยมแทรกแตกไสว
ใครทำชู้คู่ท่าครั้นบรรลัย ก็ต้องไปปีนต้นน่าขนพอง
นอกจากต้นงิ้วในนรกภูมิแล้ว ในดิรฉานภูมิอันเป็นที่อยู่ของเหล่าครุฑในบริเวณรอบๆ สิมพลีสระ ที่เรียกกันว่า “วิม่านฉิมพลี” ซึ่งคำทั้งสองคือ สิมพลี และ ฉิมพลี นั้นหมายถึงต้นงิ้วนั่นเอง
ถนนสายเดิม บางช่วงร่มรื่น บางช่วงแดดแรงส่องแสงรุกรานเข้ามาในรถม้าที่เรานั่งอยู่บ้าง แต่ลมที่พัดผ่านก็ช่วยบรรเทาให้ความร้อนจากอากาศแผ่วเบาลงได้บ้าง
ถนนส่วนใหญ่นอกเมืองมัณฑะเลย์มักจะมีต้นไม้ใหญ่ชนิดหนึ่งยืนต้นชูชัน ท้าทายสายลมและแสงแดดจ้าอยู่ข้างถนน หรือแม้แต่กลายเป็นวงเวียนให้รถ ให้เกวียนได้อ้อมผ่าน … กิ่งก้านที่ทอดยาวออกไปนั้นไร้ใบ แต่กลับมีดอกสีแดงสดใสขนาดใหญ่บานอวดความงามให้ฉันต้องมองจนเหลียวหลังอยู่บ่อยๆ
“ดอกงิ้วค่ะพี่ ทำขนมจีนน้ำเงี้ยวอร่อยมาก” เพื่อนร่วมทางบอกกับฉัน ถึงชื่อของดอกไม้สีสวยที่เบ่งบานในช่วงเวลานี้ของเดือนกุมภาพันธ์
บางครั้ง ฉันเห็นคนพม่าและเด็กๆ เดินไปเก็บดอกงิ้วที่ร่วงลงมาไม่นาน … เต็มตะกร้า แล้วเทินศีรษะกลับมาบ้าน หลังจากนั้นก็จะเด็ดกลีบดอกออก เหลือแต่เกสรด้านใน … ช่างเหมือนกับการทำน้ำขนมจีนของชาวเหนือในบ้านเรา … นึกสงสัยว่า คนพม่าเอาเกสรดอกงิ้วไปทำอาหารประเภทใดกันนะ?
หลายแห่ง .. หลายสถานที่ .. หลากโอกาสที่ฉันเห็นภาพดอกงิ้วบานในเมืองมัณฑะเลย์ อารมณ์ดื่มด่ำไปกับความงามของกลีบดอกงิ้วที่ร่วงหล่น จนพื้นดินกลายเป็นพรมสีแดงสดใส … แค่เสียดายที่ไม่มีโอกาสลงจากรถไปเก็บภาพแสนสวยเหล่านั้น ได้แต่ประทับไว้เป็นความทรงจำดีๆในส่วนลึกของหัวใจ
ฉันนึกสงสัยว่าหลายเมืองที่ผ่านไป ใยดอกงิ้วจึงมีมากมายเฉพาะที่มัณฑะเลย์?
ดอกงิ้วบนฝั่งเมืองมิงกุน อีกฟากหนึ่งของฝั่งแม่น้ำเอยาวดี … ขณะที่เราอยู่บนเรือที่กำลังจะเข้าเทียบท่า สีแดงจัดจ้านตัดกับท้องฟ้าสีครามสดใส … ผลลัพธ์คือความงามเหมือนภาพฝัน
ดอกงิ้ว … สดใส ถ่ายภาพจากสะพายอูเบง เมืองอมรปุระ หรือ อังวะ ตามหนังสือเรียนประวัติศาสตร์ไทย
ขอบคุณ : เนื้อความเรื่อง “งิ้ว” จากนิตยสาร Thailand Geographic
*******************
เที่ยวทั่วไทย ไปทั่วโลกกับพี่สุ … รวม link บทความที่เขียนในเพจ ..
***เมืองไทย ไดอารี่ by Supawan
***Supawan’s colorful world
***สถานีอร่อย by Supawan
โฆษณา