[Bnomics] วิวัฒนาการของเสียงเพลงพกพา จาก Sony Walkman จนถึง iPod และ Music Streaming ภาพคนสวมหูฟังขณะนั่งรถไฟฟ้า ออกกำลังกาย หรือเรียนคลาสการเต้น นับเป็นภาพที่คุ้นตาของผู้คนในปัจจุบัน แต่หากย้อนกลับไปในยุคก่อนป

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

22 ก.ย. 2021 เวลา 13:20 • หุ้น & เศรษฐกิจ

วิวัฒนาการของเสียงเพลงพกพา จาก Sony Walkman จนถึง iPod และ Music Streaming

ภาพคนสวมหูฟังขณะนั่งรถไฟฟ้า ออกกำลังกาย หรือเรียนคลาสการเต้น นับเป็นภาพที่คุ้นตาของผู้คนในปัจจุบัน แต่หากย้อนกลับไปในยุคก่อนปี 1980 เทคโนโลยีที่นำเสียงเพลงให้ติดตัวไปกับทุกคนได้ถือเป็นสิ่งที่หลายคนคงจินตนาการไม่ถึง จำไม่ได้แล้ว อย่างไรก็ดี ด้วยคำร้องขอของคุณมาซารุ อิบุกะ (Masaru Ibuka) หนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งบริษัท Sony ก็ทำให้เทคโนโลยีนี้เป็นจริงขึ้นมา...

จาก Sony Walkman จนถึง iPod

📌 Sony Walkman เครื่องเล่นปฏิวัติการฟังเพลง

ในช่วงปลายคริสตวรรษที่ 1960 นั้น เครื่องเล่นเทปคาสเซ็ท (Cassette Tape) เริ่มเข้ามาตีตลาดในฐานะทางเลือกที่ใช้ในการฟังเพลง อย่างไรก็ดี ในตอนนั้นมันก็ยังไม่ใช่ทางเลือกที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เมื่อผู้คนส่วนใหญ่ยังเลือกที่จะฟังเพลงผ่านเครื่องแผ่นเสียงกันอยู่ จะมีก็แต่เครื่องเล่นเพลงที่อยู่ในรถยนต์เท่านั้นที่เลือกใช้เครื่องเล่นเทปคาซเซต แต่ขนาดที่ใหญ่ของเครื่องเล่นก็ยังเป็นปัญหาสำคัญที่ทำให้จินตนาการได้ยากว่าจะพกพามันไปไหนต่อไหนได้อย่างไร

แต่แล้วจากความต้องการของคุณมาซารุ อิบุกะที่เป็นหนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้งบริษัท Sony ผู้ที่ต้องเดินทางไปติดต่อธุรกิจต่างที่อยู่เสมอ และที่สำคัญเขาก็ยังเป็นคนที่มีดนตรีในหัวใจ ต้องแบกเจ้าเครื่องเล่นเทปคาสเซ็ทขนาดใหญ่รุ่น TC-D5 ติดตัวไปเสมอ

ตอนนั้นคุณมาซารุจึงได้บอกกับโนริโอะ โอกะ (Norio Ohga) รองประธานบริหารในตอนนั้น ให้ไปออกแบบเครื่องเล่นเสียงที่สามารถใช้ร่วมกับหูฟังได้ หลังจากผ่านการลองผิดลองถูกโนริโอะกลับมาพร้อมกับสิ่งที่ดียิ่งกว่าที่ถูกร้องขอ เมื่อเขาได้เสนอเครื่องเล่นเพลงที่สามารถฟังได้แม้คุณจะกำลังเดินอยู่ และในวันที่ 1 กรกฎาคม 1979 Sony Walkman รุ่นแรกในชื่อรุ่นว่า TPS-L2 ก็ได้เปิดตัวให้ผู้คนสามารถยลโฉมมันได้

Sony Walkman รุ่น TPS-L2 เปิดตัววันที่ 1 กรกฎาคม 1979

เครื่องเล่น Walkman ประสบความสำเร็จอย่างสูง ในตอนแรก Sony คาดการณ์ว่ายอดขายของเครื่องจะอยู่ที่ประมาณ 5,000 เครื่องต่อเดือนเท่านั้น แต่ในความจริงพวกเขาขาย Walkman รุ่นนี้ได้ถึง 50,000 เครื่อง โดยใช้เวลาเพียงสองเดือนเท่านั้น

ความสำเร็จของ Walkman นำพาให้แบรนด์อื่นๆ ต่างพากันเข้ามาสู่ตลาดของเทปคาสเซ็ททั้ง Aiwa Panasonic และ Toshiba จนในที่สุดยอดขายของเครื่องเทปคาสเซ็ทก็สามารถแซงเครื่องเล่นแผ่นเสียงได้ในปี 1983 และในปี 1986 นั่นเองความสำเร็จที่ยอดเยี่ยมนี้ก็ทำให้ Oxford Dictionary ต้องบัญญัติศัพท์คำว่า “Walkman” เข้าไปอยู่ในดิกชันนารี่ของตัวเองเลยทีเดียว

Sony พบความเปลี่ยนแปลงมากมาย และได้พัฒนาเครื่องเล่น Walkman รุ่นใหม่ออกมาอย่างต่อเนื่องในหลากหลายรูปแบบทั้งที่มีขนาดเล็กลง มีน้ำหนักเบาลง ฟังวิทยุได้ หรือเปลี่ยนมาเป็นเครื่องเล่นแผ่น CD และก็ประสบความสำเร็จตลอดมา สะท้อนผ่านยอดกว่า 200 ล้านเครื่องในช่วงปลายคริสตวรรษที่ 20

แต่จุดเปลี่ยนที่สำคัญที่ฉุด Walkman ลงมาจากบัลลังก์ก็มาถึง นั่นก็คือการเข้ามาของเทคโนโลยีเครื่องเล่นเพลง MP3 และการเกิดขึ้นของคู่แข่งคนสำคัญที่จะกลายมาเป็นผู้นำในตลาดเครื่องเล่นเพลงในอนาคตอย่าง “iPod”

📌 iPod เครื่องเล่นเพลงที่ไม่ใช่แค่เครื่องเล่นเพลง

ในปี 1998 เครื่องเล่น MP3 รุ่นแรกในชื่อว่า MPMan ได้ถือกำเนิดขึ้นมา อย่างไรก็ดี ตอนแรกๆ องค์ประกอบก็ยังไม่ลงตัวดี ยังไม่เป็นที่นิยม ซึ่งเครื่องเล่น MP3 ที่ประสบความสำเร็จที่สุด ได้เกิดขึ้นสามปีหลังจากนั้น เมื่อในเดือนตุลาคมปี 2001 โดย Apple ได้เปิดตัวเครื่องเล่น iPod ที่เป็น ”เครื่องเล่นเพลงที่ไม่ใช่เครื่องเล่นเพลงอย่างเดียว”

การเปิดตัวเครื่อง iPod วันที่ 23 ตุลาคม 2001

ความสำเร็จของ iPod ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ ที่ถึงแม้จะเปิดตัวช้ากว่าคู่แข่งคนแรกถึง 3 ปี และต้องต่อสู้กับคู่แข่งเครื่องเล่น MP3 ประมาณ 50 รุ่นที่วางขายอยู่ในสหรัฐอยู่ก่อนแล้ว แต่การรอเวลาที่เหมาะสมให้อินเทอร์เน็ตแพร่กระจายออกไปครอบคลุมผู้คนมากพอ และการพัฒนาส่วนซอฟแวร์ที่เพิ่มการเข้าถึงเพลงดิจิทัลควบคู่ไปกับการพัฒนาเครื่องเพลงที่ดีพร้อมๆ กัน อย่างลงตัว จนคนที่ได้จับต้องห้ามใจไม่ได้ นับเป็นกุญแจที่สร้างให้ iPod ประสบความสำเร็จอย่างสูง

ในปี 2003 Apple ได้เปิดตัว iTunes Music Store ที่เป็นแพลตฟอร์มขายเพลงออนไลน์สำหรับผู้ใช้งาน เพียงสองปีถัดมา iTunes ก็ได้มีเพลงให้เลือกสรรช้อปปิ้งกว่า 1.5 ล้านเพลงแล้ว ซึ่ง iTunes นี่เองที่เป็นส่วนสำคัญที่เครื่องเล่น MP3 เจ้าอื่นไม่สามารถตอบโจทย์ได้เหมือนที่ iPod ทำได้

ยอดขายของ iPod เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในช่วงระหว่างปี 2004 และ 2005 ที่ยอดขายได้กระโดดขึ้นกว่า 616% ในปีเดียว และในปี 2008 iPod ก็ได้ครอบครองส่วนแบ่งทางการตลาดของเครื่องเล่น MP3 มากกว่า 40% เลย

แต่ความยิ่งใหญ่ของ iPod ก็มาสู่ช่วงขาลงยอดขาย iPod ลดลงอย่างต่อเนื่อง จากจุดสูงสุดที่ 54.8 ล้านเครื่องในปี 2008 ลงมาเหลือแค่ 14.3 ล้านเครื่องในปี 2014 ที่เป็นปีสุดท้ายที่ทาง Apple ได้รายงานยอดขายของ iPod แยกออกมาต่างหาก แสดงถึงความสำคัญของ iPod ต่อรายได้ของ Apple ที่ลดลงอย่างน่าใจหาย

ยอดขาย iPod ทั่วโลกตั้งแต่ปี 2006 ถึง 2014

ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ iPod ตกต่ำลงก็ไม่ใช่สิ่งอื่นไกลนอกจาก iPhone ที่เปิดตัวในปี 2007 กรุยทางให้สมาร์ทโฟนอีกหลายเจ้าเข้ามาแย่งพื้นที่ของเครื่องเล่น MP3 ไปอย่างมาก จนนำพาให้ยุคของเสียงเพลงติดตัวก้าวไปอีกขั้นหนึ่ง

📌 ยุคของ Music Streaming

หลังจากยุคของการซื้อขาดเพลงออนไลน์ โลกในปัจจุบันก้าวไปอีกขั้นหนึ่งกับรูปแบบธุรกิจที่ไม่จำเป็นต้องเป็นเจ้าของก็ได้ แต่ขอเช่าใช้เป็นรายเดือนไป หรือที่หลายคนเรียกกันว่า “Sharing Economy”

เจ้า Sharing Economy เมื่อประกอบร่างรวมกับธุรกิจเพลงติดตัวแล้วก็ได้สร้างออกมาเป็น Music Streaming ที่เรารู้จักกันในปัจจุบัน โดยผู้ให้บริการ Music Streaming ที่มีผู้สมัครใช้งานมากที่สุด (ข้อมูลไตรมาส 1 ปี 2020) ก็คือ Spotify ที่มีส่วนแบ่งกว่า 30%

การแข่งขันในธุรกิจนี้ก็ยังคงดุเดือด เมื่อผู้ที่ตามอยู่ในขนาดนี้ก็ล้วนเป็นยักษ์ใหญ่ในวงการเทคโนโลยีทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นอดีตผู้นำในตลาดเพลงพกพาอย่าง Apple Music หรือแพลตฟอร์มของ E-commerce อันดับหนึ่งในอเมริกาอย่าง Amazon และก็ยังมี YouTube ที่บุกเข้ามาในตลาดนี้เช่นเดียวกัน

ระยะเวลา 40 ปี เป็นระยะเวลาที่น้อยยิ่งกว่าชีวิตของคนทั่วไปเสียอีก แต่ชีวิตของเทคโนโลยีในวงการเพลงที่สามารถพกพาไปทุกที่กลับเกิดและดับสูญไปอย่างรวดเร็วหลายครั้งแล้ว ด้วยกระบวนการ Creative Destruction ที่ทำให้เห็นว่าในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี การรักษาความเป็นผู้นำตลอดเวลาในการคิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ นั้นเป็นสิ่งที่สำคัญยิ่ง เพราะการหยุดพักเพียงไม่นานสามารถทำให้นวัตกรรมที่เคยโด่งดัง ที่เคยเปลี่ยนวิถีชีวิตของผู้คน สามารถพลิกผันกลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่ตายได้ ในเวลาสั้นๆ

#ถ้าเราไม่เปลี่ยนเราก็จะหายไป #ถ้าเราเปลี่ยนช้าเราก็จะหายไปเช่นกัน

#Sonywalkman #iPod #ย้อนวันวาน #Retro_Technology

#Bnomics #Economics #เศรษฐศาสตร์เป็นเรื่องง่ายสำหรับทุกคน

ผู้เขียน : ณัฐนันท์ รำเพย Economist, Bnomics

ภาพประกอบ : จินดาวรรณ อรรถมานะ Graphic Designer, Bnomics

▶︎ ติดตามช่องทางของ Bnomics ได้ที่

Website : https://www.bnomics.co

Facebook : https://www.facebook.com/Bnomics.co

Blockdit : https://www.blockdit.com/bnomics

Line OA : @Bnomics https://bit.ly/3eYkTJC

Youtube : https://www.youtube.com/bnomics

Twitter : https://twitter.com/bnomics_co