สิทธิประโยชน์ทางภาษีหากนักลงทุนนำส่วนที่เป็น capital gain ไปลงทุนใน QOF ภายใน 180 วันนับจากวันที่ขายการลงทุนและรับรู้ capital gain ทั้งนี้ capital gain อาจเป็นผลจากการขายหุ้น พันธบัตร อสังหาริมทรัพย์ หรือกิจการ เป็นต้น โดยสิทธิประโยชน์ทางภาษีที่จะได้รับขึ้นอยู่กับระยะเวลาที่ลงทุนใน QOF ดังนี้
(2) ลงทุนตั้งแต่ 5 ปี แต่ไม่เกิน 7 ปี ชะลอการเสียภาษี capital gains ไปจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2569 หรือจนถึงวันที่ขาย QOF (วันไหนถึงก่อนนับวันนั้น) และเสียภาษีจาก capital gain เดิมลดลงร้อยละ 10
(3) ลงทุนตั้งแต่ 7 ปี แต่ไม่เกิน 10 ปี ชะลอการเสียภาษี capital gains ไปจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2569 หรือจนถึงวันที่ขาย QOF (วันไหนถึงก่อนนับวันนั้น) และเสียภาษีจาก capital gain เดิมลดลงเพิ่มอีกร้อยละ 5 รวมเป็นร้อยละ 15
(4) ลงทุนตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไป ได้รับยกเว้นภาษี capital gains ที่ชะลอมาทั้งหมด
3. การประเมินผลโครงการ
3.1 สภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจของทำเนียบขาว (The White House Council of Economic Advisers -CEA)[3] ได้จัดทำรายงานการประเมินผลเบื้องต้นผลกระทบของ OZ ในด้านต่าง ๆ เมื่อเดือนสิงหาคม 2563 สรุปได้ ดังนี้
นอกจากนี้ CEA ยังเห็นว่าโครงการ OZ เป็นโครงการที่ไม่ลดแรงจูงใจในการทำงาน เนื่องจากเป็นการพัฒนาชุมชนทั้งย่าน (based on community wide) แทนที่จะให้เงินช่วยเหลือเป็นรายบุคคลที่ขึ้นอยู่กับรายได้ ซึ่งหากทำงานมากและรายได้เพิ่มขึ้นจะไม่ได้เงินช่วยเหลือ จึงถือเป็นโครงการที่ช่วยลดความยากจน โดยไม่ทำให้ประชาชนรอรับความช่วยเหลือจากรัฐในรูปแบบของการให้เงินช่วยเหลือต่างๆ ที่มีอยู่
3.2 สถาบัน Brookings ได้จัดสัมมนาเพื่อให้บุคคลที่ทำการศึกษาเกี่ยวกับโครงการ OZ เข้ามาแบ่งปันงานศึกษาวิจัยผลกระทบเบื้องต้นของ OZ ซึ่งหลายงานศึกษาวิจัยพบว่า โครงการ OZ มีผลกระทบน้อยมากต่อตลาดแรงงาน และราคาอสังหาริมทรัพย์ในพื้นที่ สรุปได้ ดังนี้
(1) ผลกระทบต่อตลาดแรงงานและค่าแรง
มีการเปรียบเทียบการประกาศตำแหน่งงานว่างและค่าแรงใน QOZ[5] และย่านที่มีคุณสมบัติเช่นเดียวกับ OZ แต่ไม่ได้รับเลือก พบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญของจำนวนการประกาศตำแหน่งงานว่างตั้งแต่เดือนมกราคม 2562 ถึงมีนาคม 2563 อย่างไรก็ดี อีกงานวิจัยหนึ่งพบว่าโครงการ OZ ช่วยให้การจ้างงานในย่าน OZ ที่อยู่ในเขต metropolitan area ขยายตัวเพิ่มขึ้นอีกร้อยละ 3.0 – 4.6 percentage points[6] ในทั้งอุตสาหกรรมที่ต้องการแรงงานที่มีทักษะ และไม่มีทักษะ และหนุนให้เกิดการจัดตั้งธุรกิจใหม่ แต่ไม่มีผลกระทบในพื้นที่ชนบท
การศึกษา 4 งานพบว่า โครงการ OZ มีผลกระทบน้อยมากต่อการปรับขึ้นของราคาอสังหาริมทรัพย์ในพื้นที่ ปัจจัยหนึ่งอาจมาจากแรงจูงใจด้านภาษีส่งผลให้มีการลงทุนก่อสร้างที่อยู่อาศัยเพิ่มขึ้นในเขต OZ ส่งผลให้อุปทานบ้านเพิ่มขึ้นชดเชยกับอุปสงค์ที่เพิ่มขึ้นเช่นกัน
4. บทสรุป
โครงการ OZ เป็นกลไกในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศให้มีการกระจายความเจริญอย่างทั่วถึงในการพัฒนาพื้นที่ที่ยากจนโดยใช้เครื่องมือทางภาษีในการสนับสนุนเพื่อส่งเสริมให้เงินไปลงทุนในพื้นที่ที่กำหนดซึ่งก่อให้เกิดการจ้างงานในพื้นที่เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ โครงการดังกล่าวมีเงื่อนไขการลงทุนที่ผ่อนคลายโดยเน้นการลงทุนระยะยาวและไม่ได้มีการกำหนดนโยบายการลงทุนแบบ top-down เนื่องจากเป็นการลงทุนแบบเน้นพื้นที่ที่ชุมชนมีส่วนร่วมเพื่อช่วยกระจายความเจริญทางเศรษฐกิจไปยังพื้นที่ที่ประชากรมีรายได้ต่ำ อย่างไรก็ดี โดยภาพรวมพบว่าโครงการ OZ มีผลกระทบต่อกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่แตกต่างกันไปตามแต่พื้นที่
เนื่องจากโครงการ OZ เป็นเรื่องใหม่ เพิ่งเริ่มมีการระดมทุนในช่วงครึ่งหลังของปี 2561 ประกอบกับการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ในปี 2562 ส่งผลกระทบต่อการลงทุนในทุกภาคเศรษฐกิจ ทำให้มีงานวิจัยและข้อมูลทางสถิติที่จำกัด จึงไม่สามารถสรุปผลที่ชัดเจนของโครงการ OZ ได้ อีกทั้งมีการเปลี่ยนแปลงรัฐบาลทำให้โครงการ OZ ไม่ได้รับการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ความสำเร็จของโครงการดังกล่าวขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยและต้องมีความต่อเนื่องของนโยบายภาครัฐอีกด้วย