สหรัฐฯ ไม่เข้า CPTPP แต่จะตั้งกรอบความร่วมมือใหม่
Blockdit Originals โดย ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร
สหรัฐฯ ประกาศแล้วครับว่าจะไม่กลับมาเข้า CPTPP แต่จะตั้งกรอบความร่วมมือเศรษฐกิจใหม่ โดยจะเปิดตัวในปีหน้าชื่อ Indo-Pacific Economic Framework (IPEF)
ช่วงที่ผ่านมาเหมือนการเดินหมากพลิกเกมไปมาระหว่างจีนและสหรัฐฯ เริ่มจากเมื่อเดือนตุลาคม จีนตีฆ้องขอเจรจาเข้าร่วมความตกลงการค้า CPTPP ซึ่งแต่เดิมเป็นกลุ่มการค้าที่โอบามาเป็นผู้ริเริ่มผลักดัน แต่ทรัมป์ดันถอนตัวไป และไบเดนเองยังไม่มีแนวโน้มจะกลับเข้าร่วม
เป็นคำขู่จากจีนว่าจะสวมบทพี่ใหญ่แทนที่สหรัฐฯ ในกลุ่มการค้าที่สหรัฐฯ ริเริ่มตั้งขึ้นมาสกัดกั้นจีน ทั้งยังเป็นคำเชิญจากจีนให้สหรัฐฯ กลับมาร่วมเจรจาในเวทีพหุภาคีร่วมกับจีน
แต่เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว จีนา ไรมอนโด รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ของสหรัฐฯ ได้กล่าวในงาน Bloomberg New Economic Forum ที่สิงคโปร์ว่า สหรัฐฯ จะไม่กลับเข้าร่วม CPTPP
แต่ในต้นปีหน้า รัฐบาลไบเดนวางแผนการใหญ่จะเปิดตัวกรอบความร่วมมือใหม่ชื่อ Indo-Pacific Economic Framework (IPEF)
IPEF จะมีจุดต่างกับ CPTPP เพราะจะเป็นกรอบความร่วมมือที่หลวม ไม่ใช่ข้อตกลงลดภาษีอย่างเคร่งครัดแบบ CPTPP ความหลวมและยืดหยุ่นกว่าของ IPEF น่าจะทำให้พันธมิตรสหรัฐฯ อย่างอินเดีย ซึ่งก่อนหน้านี้ไม่สามารถตกลงได้ทั้ง RCEP และ CPTPP สามารถเข้าร่วม IPEF ได้
หัวใจของกรอบความร่วมมือใหม่จะอยู่ที่การสร้างซัปพลายเชน “สหรัฐฯ เชื่อมโลก” ซึ่งไรมอนโดเรียกว่าเป็นแนวคิด “Friendshoring” กล่าวคือ ทุนสหรัฐฯ จะขยายการค้าการลงทุนเน้นไปที่กลุ่มเพื่อนพันธมิตรที่มีอุดมการณ์ใกล้เคียงกัน
จึงไม่แปลกหากในปีหน้า เรื่องอุดมการณ์ทางการเมืองจะร้อนแรงขึ้นในระดับโลก เพราะนี่จะเป็นกลุ่มเศรษฐกิจของโลกเสรีประชาธิปไตยในภูมิภาค (a trade coalition of democracies) ขึ้นมาสู้กับ “ห่วงโซ่จีนเชื่อมโลก” ผ่าน BRI ของจีน และกลุ่มการค้า RCEP ที่จีนเชื่อมกับเอเชีย
สัปดาห์ที่ผ่านมา ไรมอนโดมาเยือนญี่ปุ่น สิงคโปร์ และมาเลเซีย เพื่อเริ่มพูดคุยกรอบความร่วมมือใหม่ จะเห็นว่าทั้งสามประเทศเคยอยู่ใน CPTPP เดิม ส่วนในการประชุมที่สิงคโปร์ ไรมอนโดยังได้พบพูดคุยกับผู้แทนของออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ ซึ่งก็อยู่ใน CPTPP เดิมด้วยเช่นกัน
หัวข้อสำคัญในกรอบความร่วมมือใหม่ นอกจากการสร้างเครือข่ายซัปพลายเชนแล้ว ยังจะมีเรื่องดิจิทัลเทรด เรื่องการสร้างมาตรฐานเทคโนโลยี เช่น ในเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์และมาตรฐานเรื่องข้อมูล รวมทั้งความร่วมมือเรื่องเศรษฐกิจสีเขียว ซึ่งเป็นนโยบายสำคัญของรัฐบาลไบเดน
ในงาน Bloomberg New Economic Forum ที่สิงคโปร์ ยังมีอีกวงเสวนาหนึ่งเรื่องภูมิรัฐศาสตร์โลก ซึ่งมีฮิลลารี คลินตัน อดีต รมว.กระทรวงการต่างประเทศของสหรัฐฯ และอดีตผู้สมัครประธานาธิบดี เข้าร่วมเสวนาด้วย
ผู้ดำเนินการเสวนาถามคลินตัน ซึ่งเคยสนับสนุนและผลักดัน CPTPP มาก่อนว่า มองอย่างไรที่สหรัฐฯ ในวันนี้ ไม่ได้อยู่ในกลุ่มการค้าที่ใหญ่ที่สุดอันดับ 1 และ 2 ของโลก คือ RCEP และ CPTPP ขณะที่จีนอยู่ในอันแรกและกำลังขอเข้าอันที่สอง
คลินตันตอบว่า เธอได้เปลี่ยนความคิดเรื่องการเข้าร่วม CPTPP เรียบร้อยแล้ว เพราะวันนี้สถานการณ์เปลี่ยนไปไม่เหมือนเดิม ตั้งแต่หลังโควิด นโยบายการค้ายุคใหม่ควรให้ความสำคัญกับความมั่นคงของซัปพลายเชนในกลุ่มพันธมิตร มากกว่าการลดกำแพงภาษีหรือเข้าร่วมกลุ่มการค้าเสรีใหญ่ๆ เช่นในอดีต
ถอดรหัสระหว่างบรรทัดจากคำพูดของฮิลลารีก็คือ เทรนด์ใหม่ของทุนสหรัฐฯ กำลังเน้นย้ายกลับไปลงทุนที่บ้าน (Reshoring) บวกกับลงทุนที่บ้านเพื่อน (Friendshoring) สหรัฐฯ ไม่ได้สนใจทุกตลาดเช่นในอดีต แต่จะเจาะเป็นตลาดไปตามเหตุผลเชิงยุทธศาสตร์
เหมือนกับที่ไรมอนโดพูดชัดเจนที่สิงคโปร์ว่า เป็นไปไม่ได้ที่สหรัฐฯ จะผลิตเซมิคอนดักเตอร์เองภายในสหรัฐฯ ทั้งหมด เพราะซัปพลายเชนเซมิคอนดักเตอร์มีความซับซ้อนมาก แต่สิ่งที่ต้องมั่นใจคือซัปพลายเชนเซมิคอนดักเตอร์อยู่กับเรา เชื่อมกับเพื่อนเรา ไม่ใช่อยู่กับจีนหรือต้องพึ่งจีน
ตัวอย่างที่เป็นรูปธรรมคือ แผนความร่วมมือในการสร้างซัปพลายเชนเซมิคอนดักเตอร์ระหว่างสหรัฐฯ กับญี่ปุ่น เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ญี่ปุ่นยังได้ประกาศสนับสนุนบริษัทชิปให้ย้ายมาลงทุนที่ญี่ปุ่น ประเดิมด้วยแผนการลงทุนใหญ่ทั้งจาก TSMC และ Sony โดยรัฐบาลญี่ปุ่นสัญญาว่าจะอุดหนุนต้นทุนการก่อสร้างโรงงานใหม่ นับว่าเป็นข่าวร้ายที่สั่นสะเทือนวงการชิปของจีน
ก่อนหน้านี้เมื่อช่วงกลางปี ไบเดนยังได้เคยเสนอแนวคิด 3BW (Build Back Better World) โดยย้ำเน้นว่าสหรัฐฯ จะกลับมาสนับสนุนการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานในประเทศทั่วโลกแข่งกับจีน แนวคิด 3BW น่าจะเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งของ IPEF ด้วยเช่นกัน
โดยสหรัฐฯ จะเน้นลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานพลังงานสะอาดและเศรษฐกิจสีเขียวในกลุ่มพันธมิตรในอินโดแปซิฟิก เพื่อให้แตกต่างจากจีนที่ยังลงทุนในอุตสาหกรรมถ่านหินและพลังงานเก่าในหลายประเทศ
ถ้าใครถามว่า ข่าวใหญ่ปีหน้าสำหรับวงการเศรษฐกิจระหว่างประเทศคืออะไร คำตอบก็คือ การที่สหรัฐฯ จะเดินเกมเชิงรุก เริ่มแสวงเพื่อนเข้าร่วมกรอบเศรษฐกิจใหม่ของสหรัฐฯ
กลยุทธ์ของสหรัฐฯ เมื่อถูกจีนวางหมากจะสวมแทนตนในเกมเดิมอย่าง CPTPP ก็คือเปิดและเปลี่ยนเกมใหม่ไปเลย
- 98
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
