18 ม.ค. 2022 เวลา 11:50 • ธุรกิจ
กรณีศึกษา ปั๊ม Susco เคยเกี่ยวอะไรกับ Mobil และ Petronas
ถ้าถามว่า สถานีบริการน้ำมันแบรนด์คนไทยมีอะไรบ้าง ?
หลายคนคงนึกถึง PTT Station, PT หรือ บางจาก
แต่รู้ไหมว่า ยังมีอีกแบรนด์คนไทย ที่อยู่มากว่า 4 ทศวรรษแล้ว นั่นคือ “Susco”
2
ที่น่าสนใจคือ Susco ยังเคย มีความเกี่ยวข้องกับ Mobil และ Petronas
บริษัทน้ำมันข้ามชาติระดับโลก อีกด้วย
เส้นทางที่ผ่านมาของ Susco เป็นอย่างไร
แล้วเคยเกี่ยวอะไรกับ Mobil และ Petronas ?
ลงทุนแมนจะเล่าให้ฟัง
1
Susco ก่อตั้งขึ้นในปี 2520 ซึ่งก่อนหน้านั้น บริษัทมีชื่อเดิมว่า สยามสหบริการ
เพื่อทำธุรกิจบริการ การขนส่งน้ำมันทางน้ำ โดยนำน้ำมันเข้ามาจากสิงคโปร์ แล้วมาขายให้กับบริษัทน้ำมันต่างชาติที่เข้ามาทำธุรกิจในประเทศไทย ซึ่ง ณ ตอนนั้น คือ ESSO, Shell และ Caltex
หลังดำเนินธุรกิจมาสักระยะ ผู้บริหารในตอนนั้นก็มองว่า
ทำไมบริษัทถึงไม่ขายน้ำมันโดยตรงกับผู้บริโภคเองเสียเลย แทนการที่บริษัทไปขนส่งน้ำมันให้แก่บริษัทน้ำมันต่างชาติแล้วมาขายให้คนไทยอีกที
พอเรื่องเป็นแบบนี้ ในเวลาต่อมา บริษัทก็เริ่มแยกธุรกิจขนส่งน้ำมันทางเรือ ออกไปขายให้กับบริษัทร่วม
อย่างไรก็ตาม แม้จะตัดสินใจแล้วว่าจะเริ่มทำธุรกิจสถานีบริการน้ำมัน แต่บริษัทก็ยังไม่แน่ใจว่า การปั้นแบรนด์ขึ้นมาด้วยตัวเอง จะประสบความสำเร็จมากน้อยแค่ไหน
ทำให้บริษัทจึงเข้าไปคุยกับ “Mobil” บริษัทน้ำมันสัญชาติอเมริกัน เพื่อเอาแบรนด์ Mobil มาใช้
หรือพูดง่าย ๆ คือ เหมือน Susco ไปซื้อแฟรนไชส์ของ Mobil มาทำธุรกิจสถานีบริการน้ำมัน ในประเทศไทยนั่นเอง
ในตอนนั้น Mobil บอกว่า กำลังสนใจจะเข้ามาทำธุรกิจนี้ในประเทศไทยอยู่พอดี
จึงเกิดการตกลงกันว่า จะให้ Mobil บริษัทแม่นั้น ขยายสาขาในกรุงเทพฯ และปริมณฑล
1
ส่วน Susco จะใช้แบรนด์ Mobil ไปขยายสาขาตามต่างจังหวัดแทน โดยเริ่มเปิดสถานีบริการน้ำมันที่ภาคใต้ ก่อนที่จะกระจายไปเกือบทั่วทุกภาคในเวลาต่อมา
ต่อมาในปี 2542 บริษัท Mobil ได้ควบรวมกับ Exxon จนกลายเป็น “ExxonMobil”
ซึ่งหลังจากนั้น ทาง ExxonMobil มีนโยบายจะให้คนที่ใช้แบรนด์สถานีบริการน้ำมันของบริษัท ต้องเลือกใช้แบรนด์ ESSO หรือ Mobil ขึ้นอยู่กับว่าแบรนด์ไหน เข้ามาทำธุรกิจก่อนในประเทศนั้น ๆ
สำหรับประเทศไทย ESSO เข้ามาทำธุรกิจก่อน ทำให้ ExxonMobil มีนโยบายจะเปลี่ยนชื่อสถานีบริการน้ำมันทุกแห่งในประเทศไทยเป็นชื่อ ESSO
1
และแน่นอนว่า ทาง ESSO ก็มาถามว่า ทางผู้บริหารของ Susco สนใจจะเปลี่ยนจาก Mobil เป็น ESSO หรือไม่
ในตอนนั้น ผู้บริหารของ Susco ก็มานั่งคุยกัน และตัดสินใจเลือกที่จะทำธุรกิจสถานีบริการน้ำมันด้วยการใช้แบรนด์เป็นของตนเอง
ส่วนหนึ่งเกิดจากความตั้งใจแต่เดิมที่ต้องการเป็นปั๊มน้ำมันของคนไทย
ขณะที่อีกส่วน เกิดจากการที่บริษัทนั้นมี Know-how ในการทำธุรกิจสถานีบริการน้ำมันให้ Mobil มาแล้ว
1
จึงทำให้บริษัทตัดสินใจ เลิกใช้ชื่อ Mobil และเริ่มใช้ชื่อ “Susco” ในเวลาต่อมา
และนี่คือ จุดเริ่มต้นที่ว่าทำไม Susco จึงเป็นสถานีบริการน้ำมันที่เริ่มต้นจากต่างจังหวัด แทนที่จะเป็นในเมืองหลวงหรือปริมณฑล นั่นเอง
2
จุดเปลี่ยนอีกครั้งของ Susco เกิดขึ้นในปี 2555
เมื่อบริษัทได้เข้าไปซื้อหุ้นของ ปิโตรนาส รีเทล ซึ่งทำธุรกิจสถานีบริการน้ำมันในประเทศไทย และได้ทำการเปลี่ยนชื่อจาก Petronas ที่มีอยู่ มาเป็น Susco แทน
1
ณ สิ้นปี 2563 จำนวนสถานีบริการน้ำมันของประเทศไทย มีทั้งหมด 29,271 แห่ง
โดยผู้นำในธุรกิจสถานีบริการน้ำมัน 3 ราย ในประเทศ คือ
1. ปตท. จำนวนสถานีบริการ 2,225 แห่ง
2. พีที จำนวนสถานีบริการ 2,094 แห่ง
3. บางจาก จำนวนสถานีบริการ 1,233 แห่ง
โดยทั้ง 3 รายนั้น มีส่วนแบ่งตลาด ในแง่ของจำนวนสถานีบริการ รวมกันประมาณ 19% ของจำนวนทั้งหมดในประเทศ
4
สำหรับ Susco นั้น มีสถานีบริการน้ำมันจำนวน 241 แห่ง
หรือคิดเป็น 0.82% ของจำนวนสถานีบริการน้ำมันทั้งหมดของประเทศ
โดยอยู่ในกรุงเทพฯ และปริมณฑล ประมาณ 29% ขณะที่ 71% อยู่ในต่างจังหวัด
รายได้และกำไรของ บริษัท ซัสโก้ จำกัด (มหาชน)
ปี 2562 รายได้ 28,144 ล้านบาท กำไร 388 ล้านบาท
ปี 2563 รายได้ 16,778 ล้านบาท กำไร 218 ล้านบาท
9 เดือนแรก ปี 2564 รายได้ 14,124 ล้านบาท กำไร 215 ล้านบาท
3
ในมุมมองของผู้บริหารของบริษัทเองนั้น
มองว่า Susco เป็นผู้ค้าน้ำมันขนาดกลาง อาจมีข้อเสียเปรียบผู้ค้าน้ำมันรายใหญ่ในแง่ของจำนวนสาขาบริการ
แต่อีกมุมหนึ่ง ก็มองเห็นช่องว่าง ในการขยายไปยังชุมชนทั้งขนาดกลาง และขนาดเล็ก ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ผู้เล่นรายใหญ่ไม่ต้องการเข้าถึง
ปัจจุบัน กลยุทธ์ของ Susco คือ มุ่งเน้นขยายสาขาในเมือง โดยเฉพาะในกรุงเทพฯ และหัวเมืองหลัก ๆ มากขึ้น ในขณะที่ต่างจังหวัดจะเน้นรูปแบบการหาพันธมิตรเพื่อมาลงทุนร่วมกันเป็นหลัก
นอกจากนั้นก็มีการเพิ่มรายได้จาก Non-oil
ไม่ว่าจะเป็นร้านกาแฟ ศูนย์ให้บริการดูแลและซ่อมรถยนต์ ร้านสะดวกซื้อ ร้านอาหารจานด่วน ร้านบริการขนส่งพัสดุ เพื่อลดความผันผวนจากรายได้ที่เกิดจาก ธุรกิจสถานีบริการน้ำมัน
1
สำหรับการลงทุนในสถานีบริการน้ำมัน Susco นั้น
มีทั้งในรูปแบบที่บริษัทเป็นผู้ลงทุนเองทั้งหมด หรือบางส่วน และรูปแบบที่ให้ผู้ประกอบการสถานีบริการน้ำมันลงทุนทั้งหมด
โดยปัจจุบัน ประมาณ 83% เป็นรูปแบบที่บริษัทลงทุนและบริหารเองทั้งหมด
และนี่คือเรื่องราวของ Susco
สถานีบริการน้ำมันแบรนด์คนไทย ที่ดำเนินธุรกิจมาแล้ว กว่า 4 ทศวรรษ..
1
หมายเหตุ: บทความนี้ไม่ได้มีเจตนาชี้นำให้ซื้อหรือขายหุ้นตัวนี้ การลงทุนมีความเสี่ยง โปรดศึกษาข้อมูลให้ครบถ้วนก่อนการตัดสินใจลงทุนทุกครั้ง
References
1
โฆษณา