ไต้หวัน ในเงาวิกฤตยูเครน
Blockdit Originals โดย ดร.อาร์ม ตั้งนิรันดร
ตอนนี้ที่หนึ่งที่เฝ้ามองวิกฤตยูเครนด้วยใจระทึก ก็คือ ไต้หวัน หากยักษ์รัสเซียบุกยูเครนอย่างไม่เกรงหน้าอินทร์หน้าพรหมที่ไหน แล้ววันหนึ่งข้างหน้ายักษ์จีนจะบุกไต้หวันบ้างหรือไม่ “วันข้างหน้า” นั้นอีกนานเพียงใด หากจีนบุกไต้หวันแล้ว สหรัฐฯ จะมาช่วยไต้หวันไหม เปิดดูการวิเคราะห์ของสื่อไต้หวัน ล้วนวนเวียนอยู่กับคำถามน่าหวาดเสียวเหล่านี้
ไต้หวันแตกต่างจากยูเครนนั้นแน่นอน แต่ไพ่ในมือของไต้หวันดีกว่าหรือแย่กว่ายูเครน บทวิเคราะห์ในไต้หวันเสียงแตกเป็นสองฝ่าย
ช่ายอิงเหวิน ผู้นำไต้หวัน แถลงปลุกใจว่า ไต้หวันไม่ใช่ยูเครน หากเกิดอะไรขึ้น มีเพื่อนมาช่วยไต้หวันแน่นอน โดยให้สามเหตุผลว่า หนึ่ง ที่ตั้งไต้หวันในภูมิภาคสำคัญมากในเชิงยุทธศาสตร์ทั้งต่อสหรัฐฯ และญี่ปุ่น สอง เทคโนโลยีของไต้หวันสำคัญมากต่อซัปพลายเชนไฮเทคของโลก สาม ไต้หวันเป็นตัวแทนของคุณค่าเสรีนิยมประชาธิปไตยในเอเชีย
สำคัญขนาดนี้ ใครจะกล้าเสียเกาะไต้หวันให้กับจีน ในไต้หวัน มีคำกล่าวว่า อุตสาหกรรมเซมิคอนดัคเตอร์เสมือนเทพเจ้าคุ้มครองเกาะ เพราะ TSMC ยักษ์ใหญ่เซมิคอนดักเตอร์ของไต้หวัน เป็นหัวใจของซัปพลายเชนเทคโนโลยีโลก เรียกว่าหากเกิดวิกฤตช่องแคบไต้หวันเมื่อไหร่ การผลิตสินค้าไฮเทคสะดุดทั้งโลกแน่นอน
ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงในไต้หวันยังเพิ่มจุดแข็งให้อีกข้อว่า ไต้หวันเป็นเกาะขนาดยักษ์ และมีน่านน้ำเป็นปราการธรรมชาติกั้นระหว่างจีนแผ่นดินใหญ่กับเกาะไต้หวัน แตกต่างจากพรมแดนระหว่างยูเครนกับรัสเซียที่เป็นการรบทางบก ชัยภูมิเกาะของไต้หวันทำให้ง่ายต่อการป้องกัน และท้าทายสูงมากสำหรับผู้รุกราน เมื่อ 70 กว่าปีที่แล้ว นายพลเจียงไคเช็กแพ้สงครามกลางเมืองจีนหนีตาย ที่เลือกถอยมาเกาะไต้หวันก็เพราะเหตุนี้
แต่ฝ่ายที่กังวลมองว่า จริงๆ แล้ว ไพ่ในมือไต้หวันอาจสู้ยูเครนไม่ได้ด้วยซ้ำ บางคนนั่งนับว่ายูเครนมีความสัมพันธ์ทางการทูตกับประเทศมากกว่า 100 ประเทศ วันนี้ยังไม่เห็นมีเพื่อนมาช่วยสักคน ส่วนไต้หวันมีความสัมพันธ์ทางการทูตที่เป็นทางการกับ 13 ประเทศเล็กๆ แค่นั้นเอง
ถ้ายูเครนตีกับรัสเซีย ยังไม่มีใครกล้ามาช่วยสู้ แล้วยักษ์จีนที่กำลังเป็นมหาอำนาจขาขึ้น แถมมีความเชื่อมโยงทางเศรษฐกิจสูงมากกับทุกคน ใครบ้างจะกล้าเสนอหน้ามาทัดทานจีน คำตอบแน่นอนก็คงจะเป็นพี่เบิ้มเบอร์หนึ่งอย่างสหรัฐฯ แต่ที่ผ่านมาที่อัฟกานิสถานกับยูเครน สหรัฐฯ ดูจะเป็นเสือกระดาษไปแล้วใช่หรือไม่
ถ้าสหรัฐฯ และนาโต้อ้างได้ว่า ไม่มีสนธิสัญญาความมั่นคงกับยูเครน จึงไม่มีพันธะหน้าที่ส่งทหารมาช่วยรบ แล้วพอถึงคราวไต้หวัน จะอ้างแบบนี้เหมือนกันหรือเปล่า เพราะถึงแม้สหรัฐฯ จะมีกฎหมายภายในชื่อ Taiwan Relations Act แต่ใจความก็เพียงบอกว่าสหรัฐฯ ต้องช่วยให้ไต้หวันป้องกันตนเองจากภัยคุกคามภายนอก ซึ่งสำหรับสหรัฐฯ หมายถึงขายอาวุธให้ไต้หวัน ในกฎหมายนั้นไม่มีเขียนชัดเจนว่าต้องมาช่วยรบ
ส่วนฝ่ายจีนเองตอนนี้ก็ออกมายืนยันว่า จะเอาไต้หวันไปเปรียบเทียบกับยูเครนไม่ได้ กระทรวงการต่างประเทศจีนบอกว่า ไต้หวันเป็นเรื่องกิจการภายในของจีน ความหมายประมาณว่า ถ้าเกิดสงครามช่องแคบไต้หวันก็เหมือนสงครามกลางเมืองภาคต่อ คนนอกยิ่งไม่มีความชอบธรรมจะเข้ามายุ่ง
แต่หลายคนแย้งว่า เดิมพันช่องแคบไต้หวันจะสำคัญกับสหรัฐฯ มากกว่ายูเครนหลายเท่าตัว สาเหตุหนึ่งในทางยุทธศาสตร์ที่สหรัฐฯ ถอนออกมาจากอัฟกานิสถานและไม่กล้าไปร่วมรบในยูเครน ก็เพราะสหรัฐฯ ไม่ต้องการเบี่ยงเบนความสนใจจากภัยคุกคามอันดับ 1 อย่างจีน หากสหรัฐฯ ติดอยู่กับสงครามยืดเยื้อทั้งในอัฟกานิสถานและยูเครน จะเหลือกำลังอะไรมาจัดการจีนที่เป็นคู่แข่งระยะยาวที่น่ากลัวที่สุด แต่ศึกไต้หวันเป็นศึกศักดิ์ศรีต่อจีนที่สหรัฐฯ จะแพ้ไม่ได้ จึงเป็นสงครามที่หากเกิดขึ้นเมื่อไหร่ จะเสี่ยงนำไปสู่สงครามโลกยิ่งกว่าวิกฤตยูเครนหลายเท่าตัว
สงครามยูเครนขณะนี้เป็นทั้งผลบวกและลบต่อจีนในเรื่องไต้หวัน ในด้านหนึ่ง วิกฤตยูเครนช่วยลดกระแสความดุดันของช่ายอิงเหวินและฝ่ายหัวก้าวหน้าของไต้หวันให้ระมัดระวังยิ่งขึ้นในการเล่นกับไฟ เพราะใครก็ไม่อยากซ้ำรอยถูกกล่าวหาว่าเป็นเหมือนประธานาธิบดีเซเลนสกีของยูเครนที่หยามหน้ารัสเซียจนนำประเทศไปสู่สงคราม
ในไต้หวันเอง มีวิเคราะห์กันว่า แม้ช่ายอิงเหวินจะดุดันแค่ไหน ก็ไม่เคยแหย่เสือหนักถึงขั้นเซเลนสกี ตัวเซเลนสกีนั้นเมื่อรับตำแหน่งประธานาธิบดียูเครนก็ประกาศแก้รัฐธรรมนูญ โดยใส่เรื่องเป้าหมายการเข้าร่วมนาโตและอียูเข้าไปในรัฐธรรมนูญ ซึ่งเท่ากับประกาศการเป็นศัตรูกับรัสเซียเป็นแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้
แต่ช่ายอิงเหวินดูเหมือนจะรู้ว่าอะไรคือเส้นแดงของจีนที่ห้ามข้าม เพราะตัวเธอเองก็ไม่สนับสนุนข้อเรียกร้องให้แก้ไขรัฐธรรมนูญที่ใช้บังคับในไต้หวันในปัจจุบันที่ยังคงบัญญัติมีนัยชัดเจนว่าไต้หวันเป็นมณฑลหนึ่งของจีน (เพียงแต่เป็นของ “สาธารณรัฐจีน” ที่แพ้สงครามกลางเมืองเมื่อปี ค.ศ. 1949 ไม่ใช่ “สาธารณรัฐประชาชนจีน” ของพรรคคอมมิวนิสต์จีน)
ฝั่งสหรัฐฯ ก็ดูจะเลิกใช้ไพ่ไต้หวันเล่นกับจีนเป็นการชั่วคราว เพราะไม่ต้องการให้จีนหันไปสนิทกับรัสเซียมากกว่านี้ ในวันที่รัสเซียบุกยูเครน แอนโธนี บลิงเคน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ โทรศัพท์คุยกับรัฐมนตรีต่างประเทศจีนเรื่องยูเครน ในบทสนทนาตอนหนึ่ง บลิงเคนรับรองกับจีนว่าสหรัฐฯ ต่อต้านขบวนการเรียกร้องเอกราชในไต้หวัน
แต่วิกฤตยูเครนก็เป็นผลลบต่อจีนเช่นกัน เพราะในวงยุทธศาสตร์ตะวันตก บัดนี้กลายเป็นพันธมิตรตะวันตกทั้งในยุโรปและเอเชียต่างผนึกกำลังกันแน่นแฟ้นขึ้นกว่าเดิม ทุกคนมองว่าไต้หวันอาจเป็นโดมิโนชิ้นต่อไปและต้องเริ่มเตรียมการ ร่วมกันปิดล้อม และกดดันไม่ให้จีนกล้าทำสงคราม
แถมภาพลักษณ์จีนในเวทีระหว่างประเทศก็เสียหายเมื่อถูกมองว่าเป็นพวกเดียวกับอันธพาลรัสเซีย ที่สำคัญคือจีนเองกลืนไม่เข้าคายไม่ออก เพราะจะประณามรัสเซียก็ไม่ได้ เมื่อรัสเซียเป็นมหามิตรสำคัญไม่กี่คนที่เหลืออยู่ท่ามกลางศึกสงครามการค้ากับตะวันตก แต่จะสนับสนุนรัสเซียอย่างออกนอกหน้าก็ไม่ไหวเหมือนกัน เพราะจีนเองก็มีปัญหาแบ่งแยกดินแดน และตนพูดทุกเช้าเย็นมาตลอดว่าทุกประเทศต้องเคารพอำนาจอธิปไตยที่สมบูรณ์เหนือพื้นที่ทั้งหมดของจีน
หลายคนถามถึงกรอบเวลาความเสี่ยงจะเกิดสงครามไต้หวัน ในการประเมินของผม จีนไม่มีเหตุผลที่จะต้องรีบก่อสงครามไต้หวันในเร็ววันนี้ สำหรับปูตินแล้ว สงครามกับยูเครนต้องทำวันนี้ เพราะรัสเซียเป็นมหาอำนาจขาลง และจังหวะนี้ประจวบเหมาะกับที่ตะวันตกกำลังเผชิญวิกฤตโควิดและเงินเฟ้อจนไม่สามารถคว่ำบาตรรัสเซียได้อย่างเต็มสูบ แต่ในโลกทัศน์ของสีจิ้นผิง จีนกำลังเป็นมหาอำนาจขาขึ้น ขณะที่สหรัฐฯ นั้นการเมืองภายในแตกแยกมากและดูจะแตกแยกอีกนาน ไม่มีเหตุผลที่จีนจะเสี่ยงไปบีบตะวันตกที่กำลังหลังชนฝาวันนี้ จนอาจจุดชนวนสงครามโลก สู้รอจังหวะเวลา “ฟ้าเปลี่ยน” ดีกว่าไหม
ตำราพิชัยสงครามซุนวู (ที่ทั้งจีนและไต้หวันชอบอ่าน) มีกฎเหล็กสองข้อ หนึ่ง ชนะโดยไม่ต้องรบคือสุดยอดชัยชนะ สอง สงครามเป็นเรื่องความเป็นความตายของประเทศ ถ้าไม่มั่นใจว่าจะชนะ อย่าก่อสงครามเด็ดขาด วันนี้จีนยังคงอยากจะชนะโดยไม่ต้องรบ (จีนเรียกว่า “รวมประเทศอย่างสันติ” บ้าง “หนึ่งประเทศสองระบบ” บ้าง แต่ไต้หวันยังไม่เอาด้วย) ส่วนถ้าจะก่อสงคราม คิดว่าวันนี้จีนยังไม่มั่นใจพอและเดิมพันความเสี่ยงยังสูงเกินไป
แต่วิกฤตยูเครนเตือนทุกคนว่า อะไรก็ไม่แน่ทั้งนั้น ผู้เชี่ยวชาญทั่วโลกก่อนหน้านี้เชื่อว่าปูตินไม่น่าจะกล้าเสี่ยงทำสงครามในสเกลใหญ่โตขนาดนี้ แต่ก็มาเจอลูกบ้าปูตินเข้าไป วันนี้ไม่ใครกล้าฟันธงร้อยเปอร์เซนต์หรอกว่า ลูกบ้าสีจิ้นผิงจะมีบ้างไหมและระเบิดเมื่อไหร่
- 99
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
