เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับทฤษฎีวิวัฒนาการตอนที่ 3
ช่างทำนาฬิกาตาบอด
นักชีววิทยาวิวัฒนาการ Richard Dawkins กล่าวไว้อย่างน่าสนใจว่า สมองของมนุษย์เรา, ซึ่งเป็นผลผลิตอันน่าทึ่งของวิวัฒนาการ, ไม่มีความสามารถในการเข้าใจวิวัฒนาการ.
มันเป็นเรื่องยากเหลือเกินที่เราจะเชื่อว่า จุดกำเนิดอันแสนเรียบง่ายแห่งชีวิตจะสามารถวิวัฒน์แตกสายออกไปอย่างหลากหลายจนกลายเป็นเหล่าแขนงแห่งเผ่าพันธุ์ที่ถือครองรูปแบบอันแสนสลับซับซ้อนแห่งชีวิตดังที่ปรากฏอยู่อย่างดารดาษมหาศาลในกาลปัจจุบัน.
นอกจากนี้, ความมโหฬารแห่งกาลเวลาอันเป็นระยะเวลาซึ่งกระบวนการทางวิวัฒนาการเกิดขึ้นก็ดูจะเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่ทำให้วิวัฒนาการเป็นเรื่องยากแก่การทำความเข้าใจและทำใจให้เชื่อได้.
สมองของเราคุ้นเคยกับช่วงเวลาเพียงสั้นๆ. เราสามารถเข้าใจกระบวนการอื่นๆ ที่กินเวลาเพียงไม่กี่วินาที, ไม่กี่นาที, ไม่กี่ชั่วโมงได้อย่างไม่ยากนัก. ระยะเวลาหนึ่งปีหรือสิบปี, สำหรับเรา, ก็ดูเหมือนจะเป็นอะไรที่เข้าใจได้. แต่สำหรับกระบวนการทางวิวัฒนาการซึ่งกินเวลาเป็นแสนเป็นล้านปี, มันกลายเป็นเหมือนเส้นขอบฟ้าที่เราไม่อาจเอื้อมถึง.
สิ่งมีชีวิตหลายชนิดครอบครองความงดงามเอาไว้อย่างหมดจด, สะกดจิตใจเสียจนมันได้โยนเอาความฉงนสงสัยในความเป็นมาของมันเข้ามาในความรู้สึกนึกคิดของเรา. ความสลับซับซ้อนอันสวยงามอย่างลงตัวแห่งองคาพยพของสิ่งมีชีวิตทั้งหลายทำให้เราอดคิดไม่ได้ว่า สิ่งมีชีวิตทั้งหลายได้ถูกสร้างมาอย่างจงใจ.
ยกตัวอย่างเช่น, นกมีปีกที่ช่วยให้มันเหินทะยานอยู่บนนภากาศได้อย่างปราดเปรียว, เสือมีกรงเล็บและคมเขี้ยวที่ดูเหมือนจะโดนติดตั้งมาให้มันเอาไว้ใช้ล่าเหยื่อโดยเฉพาะ, และปลาดูเหมือนจะถูกออกแบบมาให้มีรูปร่างและอวัยวะต่างๆเหมาะสมต่อการดำเนินชีวิตในชีพพิสัยของมัน. ลักษณะอันเหมาะเจาะลงตัวต่างๆเหล่านี้ในสิ่งมีชีวิตนำเราไปสู่ความเชื่อเกี่ยวกับ intelligent designer. มันทำให้เราคิดว่า มันต้องมีผู้ออกแบบอยู่เบื้องหลัง, มีผู้ที่จงใจปั้นแต่งสรรพชีวิตให้เป็นไปอย่างที่มันเป็น.
อย่างไรก็ตาม, ความจริงหาได้เป็นเช่นนั้นไม่. เรากำลังติดกับของมายาภาพแห่งการออกแบบ (illusion of design). เรากำลังเผชิญหน้ากับมายากลระดับโลกที่แสดงโดยธรรมชาติ. เพราะแท้จริงแล้ว, ความซับซ้อนสวยงามลงตัวที่ปรากฏให้เราได้เห็นอยู่ในสิ่งมีชีวิตทั้งหลายนั้นเกิดขึ้นโดยปราศจากการออกแบบใดๆ ทั้งสิ้น.
แล้วความวิจิตรอันชวนพิศวงสนเท่ห์แห่งสรรพชีวิตที่กำลังจรัสเจิดเฉิดฉายอยู่ในห้วงมหรรณพแห่งวิวัฒนาการมาจากไหน?
คำตอบคือ การคัดสรรทางธรรมชาติ. และเราไม่มีวันเข้าใจวิวัฒนาการได้หากเรายังไม่เข้าใจกลไกของมัน.
ในหนังสือ The Blind Watchmaker ของ Richard Dawkins, เขาเปรียบการคัดสรรทางธรรมชาติเป็นเหมือนช่างทำนาฬิกาตาบอด. นาฬิกากับสิ่งมีชีวิตในแง่หนึ่งเป็นสิ่งที่มีความสลับซับซ้อน. นาฬิกาเกิดขึ้นจากการนำชุดกลไกฟันเฟืองน้อยใหญ่มากมายมาประกอบจัดเรียงเข้าด้วยกันอย่างพอเหมาะพอดี. การที่นาฬิกาเรือนหนึ่งจะสามารถทำงานได้นั้น, ช่างนาฬิกาต้องออกแบบล่วงหน้า, กำหนดวางแผนไว้ก่อนที่จะลงมือสร้างนาฬิกาแล้วว่า จะใส่ชิ้นส่วนอะไรบ้าง, ใส่ตรงตำแหน่งไหน, จัดวางให้สัมพันธ์กันอย่างไร, นาฬิกาจึงจะสามารถเดินและบอกเวลาได้อย่างแม่นยำ. การประกอบนาฬิกาอย่างสะเปะสะปะไม่เป็นไปตามแบบแปลนที่วางไว้ย่อมจะทำให้นาฬิกาไม่สามารถทำงานได้.
งานของช่างทำนาฬิกาจึงเป็นการสร้างสรรค์สิ่งซับซ้อนเต็มไปด้วยรายละเอียดเล็กๆน้อยๆจำนวนมากที่ต้องมาประสานทำงานสอดรับกันอย่างเหมาะเจาะ. การคัดสรรทางธรรมชาติก็เช่นกัน. มันเป็นเหมือนช่างนาฬิกาในแง่ที่ว่า มันได้สร้างความสลับซับซ้อน- จักรเฟืองกลไกที่สอดประสานกันเพื่อธำรงคงไว้ซึ่งสภาพแห่งชีวิต- อันน่าทึ่งในสิ่งมีชีวิตขึ้นมา; ทว่า มันเป็นช่างนาฬิกาที่ตาบอด. มันทำงานอย่างมืดบอดปราศจากการวางแผน, สร้างสรรค์โดยไม่มีการออกแบบล่วงหน้า.
มีการเข้าใจผิดพลาดอยู่บ่อยครั้งว่า การคัดสรรทางธรรมชาติเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นอย่างสุ่มๆ และเป็นเรื่องของโอกาสและความน่าจะเป็น. และมันมีความเป็นไปได้น้อยมากจนแทบเป็นไปไม่ได้เลยที่เราจะสามารถสร้างนาฬิกาขึ้นมาได้ด้วยการนำชิ้นส่วนต่างๆทั้งหมดมาใส่รวมกันไว้ในกล่องแล้วเขย่าๆไปเรื่อยๆ จนกว่าชิ้นส่วนเหล่านั้นจะรวมตัวประกอบกันจนกลายเป็นนาฬิกาที่สมบูรณ์สามารถทำงานได้. นอกจากนี้, สิ่งมีชีวิตต่างๆ เช่น มนุษย์ มีความสลับซับซ้อนมากเกินกว่าที่จะสามารถเกิดขึ้นมาได้โดยไม่ได้รับการออกแบบไว้ล่วงหน้า.
ยังมีความเข้าใจผิดอีกประการหนึ่งว่า สิ่งที่อยู่ตรงข้ามกับการออกแบบมาอย่างจงใจคือการเกิดขึ้นแบบสุ่มโดยอาศัยโอกาสและความน่าจะเป็น. แต่ในความเป็นจริง, มีสิ่งที่สามารถสร้างสิ่งที่มีความสลับซับซ้อนขึ้นมาได้โดยปราศจากการออกแบบ. สิ่งนั้นคือ การคัดสรรทางธรรมชาติ หรือ natural selection.
มันเป็นกระบวนการแบบสะสมค่อยเป็นค่อยไป (cumulative process), เกิดขึ้นไปแบบทีละขั้น step-by-step, หาได้เป็นกระบวนการที่สร้างความสลับซับซ้อนโดยฉับพลันทันใดไม่. การคัดสรรทางธรรมชาติไม่ใช่นักกระโดดไกล; แต่เป็นนักวิ่งเหยาะๆ ที่มุ่งไปข้างหน้าอย่างทีละนิดทีละน้อย.
เราจะมาทำความเข้าใจการทำงานของมันในบทความต่อไป, โปรดติดตาม.
- 3
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
