หากให้จัดรายการหนังสักหลายเรื่องที่เราต้องดูก่อนตาย The Shawshank Redemption (1994) ต้องอยู่ในรายการนั้น
The Shawshank Redemption คือเหตุผลที่เราดูหนัง The Shawshank Redemption คือเหตุผลที่เรายังสร้างภาพยนตร์
เราจะจัด The Shawshank Redemption เป็นหนังอะไร? หนังชีวิตคนคุก? หนังดรามา? หนังทริลเลอร์? หนังสืบสวน? หนังหักเหลี่ยมหักมุม? หนัง feel-good?
อาจจะถูกทุกข้อ
หนังเปิดฉากที่นายธนาคารหนุ่ม แอนดี ดูเฟรน (แสดงโดย Tim Robbins) ถูกตัดสินจำคุกตลอดชีวิต ข้อหาฆ่าคนตาย เราไม่รู้ว่าเขาผิดจริงหรือไม่ เราต้องเดินตามเงาชีวิตของเขาไปสักช่วง จึงจะรู้
ภายในคุก นักโทษไม่สามารถซื้อหาข้าวของใดๆ จากโลกภายนอก แอนดีต้องการของบางอย่าง เป็นที่มาของการรู้จักกับนักโทษคนหนึ่งชื่อ เอลลิส ‘เรด’ เรดดิง (แสดงโดย Morgan Freeman) เรดมีเส้นสายสามารถนำสินค้าแทบทุกอย่างเข้ามาขายในคุก
ทั้งสองกลายเป็นเพื่อนกัน
นี่เป็นการจับมือระหว่างคนเก่งสองคน Stephen King กับ Frank Darabont สร้างจากนวนิยายขนาดสั้น Rita Hayworth and Shawshank Redemption
เช่นเดียวกับ The Green Mile นี่เป็นหนัง plot-based ที่ผสมกับ character-based อย่างกลมกลืน และเป็นพล็อตมหาพล็อตแบบ ‘คิดได้ไง’
เมื่อเทียบกับเรื่องอื่นๆ นี่น่าจะเป็นงานของ สตีเฟน คิง ที่สร้างเป็นหนังได้ลงตัวที่สุด
หนังเรื่องนี้แตะหลายประเด็น เช่น ระบบยุติธรรม ความหมายของอิสรภาพ เสรีภาพ ความหวัง มิตรภาพ
ในประเด็นเรื่องอิสรภาพ มันชี้มุมมองที่น่าสนใจอย่างยิ่ง ได้แก่สิ่งที่เรียกว่า Institutionalization คือการที่คุกเปลี่ยนพฤติกรรมคน โดยสร้างกรอบคิดใหม่ และความเคยชิน จนท้ายที่สุดนักโทษบางคนก็มีอาการ ‘ติดคุก’ ไม่อยากออกไปสู่โลกอิสรภาพภายนอก โดยเฉพาะคนที่อยู่ในคุกทั้งชีวิต ตั้งแต่หนุ่มจนแก่ ไม่อยากไปเริ่มต้นชีวิตใหม่ที่ไม่คุ้นเคย ถ้าต้องออกไปเพราะครบกำหนด ก็หาเรื่องก่อคดีกลับเข้าคุกใหม่
คนบางประเภทรู้สึกปลอดภัยเมื่ออยู่ติดโซ่ตรวน พวกเขาไม่สามารถใช้ชีวิต ‘ปกติ’ ในโลกแห่งอิสรภาพได้
The Shawshank Redemption เป็นภาพยนตร์ที่ลงตัวทุกอย่าง ทั้งพล็อต จังหวะจะโคน อารมณ์ บทพูด การหักมุม การแสดง และภาพสวยงามฝีมือ Roger Deakins (Skyfall, Sicario, Blade Runner 2049, 1917) และแน่นอน เสียง voice over อันมหัศจรรย์ของ มอร์แกน ฟรีแมน
ในมุมของการเขียนพล็อต เรื่องนี้เป็นตัวอย่างที่ดีที่สุดเรื่องหนึ่งของเทคนิค
Chekhov’s gun (คือทุกองค์ประกอบในเรื่องต้องมีเหตุผลของการดำรงอยู่)
หนังมีหลายท่อนที่งดงาม หลายท่อนที่เศร้า หลายท่อนอิ่มอารมณ์
ท่อนที่งดงามที่สุดท่อนหนึ่งคือการที่ แอนดี ดูเฟรน เปิดเพลงคลาสสิก The Marriage of Figaro (Le Nozze di Figaro) ของโมสาร์ท ผ่านเครื่องขยายเสียงในคุก แลกกับราคาที่เขาต้องจ่าย แต่อิสรภาพชั่วเวลาสั้นๆ นั้นคุ้ม
มันบอกว่า นกบางตัวมิได้เกิดมาให้ถูกกักขัง (Some birds aren’t meant to be caged.)
หนังเดินแบบช้า เหมือนการเคี้ยวอ้อยควั่น และน้ำอ้อยคำสุดท้ายนั้นรสชาติอร่อยสุดประมาณ
หนังยังพูดถึงประเด็นการใช้ชีวิต
คุกอาจพันธนาการร่างกาย แต่มิได้แปลว่าเราจะต้องหยุดใช้ชีวิต มิได้แปลว่าเราต้องสิ้นหวัง
มันยังตั้งคำถามว่า คนเราจะล้มสักกี่ครั้งก่อนจะยอมแพ้ถาวร คนเราจะเจ็บช้ำ ถูกซ้ำเติมกี่ครั้ง จึงยอมนอนกองคาอยู่กับที่
มันยังแตะเรื่องมิตรภาพและความสวยงามของความฝัน
เศร้าสร้อย อิ่มเอิบ งดงาม ครบถ้วน บริบูรณ์
เป็นหนังที่ดูได้เพลิน เศร้า สุข ในเวลาเดียวกัน
The Shawshank Redemption เป็นหนังไม่ทำเงิน คนจำนวนมากยัง ‘ติดคุก’ แห่งกรอบคิดว่า หนังเกี่ยวกับคุกน่าเบื่อ แม้กระทั่งนักแสดงหลายคนก็ปฏิเสธบทในหนังเรื่องนี้ เพราะคิดว่ามันคงเป็นหนังคนคุกแบบเซมเซม
โชคดีที่หลายสิบปีที่ผ่านมา The Shawshank Redemption สามารถเก็บเงินค่าลิขสิทธิ์จากการฉายตามโทรทัศน์และอื่นๆ จนทุกวันนี้นักแสดงหนังเรื่องนี้ก็ยังได้รับรายได้ทุกเดือนจากหนัง
ในรอบร้อยปีของวงการภาพยนตร์ มีหนังที่ดูแล้วอิ่ม-เศร้า-เหงา-สุขแบบนี้ไม่มากนัก
เมื่อดูหนังชีวิตเกี่ยวกับคนคุก เราอาจนึกดีใจว่าเรามีอิสรภาพ แต่หากพิจารณาให้ดี เราอาจพบว่า เราเองก็ติด ‘คุก’ อยู่ในรูปแบบอื่น เช่น ติดเหล้า ติดยา ติดช็อปปิ้ง ติดเกมคอมพิวเตอร์ ติดแช็ต ติดการเช็กข้อความในมือถือทุก 1 นาที ติดการบ่น ติดการด่า ติดการวิพากษ์คนอื่น ล้วนเป็นคุกที่เราสร้างขึ้นมาพันธนาการตัวเอง
ถ้าไม่แหกคุกแบบนี้ออกไป ก็ต้องอยู่ใน ‘กรง’ ไปตลอดชีวิต
ใช่ คนบางประเภทรู้สึกปลอดภัยเมื่ออยู่ติดโซ่ตรวน
ปัญหาคือเราไม่รู้ว่าเรากำลังติดคุก
11/10
[ติดตามข้อเขียนของ วินทร์ เลียววาริณ ได้ทุกวันที่เพจ https://bit.ly/3amiAvG และ blockdit.com]
- 23
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
