"ไม่ปกติ" ที่เป็น "ปกติ" (บทความจาก คอมเมนต์ที่ 36 by เข็มขัดสั้น เดือน ม.ค.2565)
สวัสดีปีใหม่ 2565 สวัสดีปีเสือมายังแฟนข่าว PPTV HD ช่อง 36 ทั้งที่ติดตามผ่านหน้าจอทีวี และทางออนไลน์ ผ่านคอมลัมน์ "คอมเมนต์ที่ 36"
สู่ศักราชใหม่เรายังต้องเผชิญ "โควิด-19" โรคอุบัติใหม่ระบาดทั่วโลกต่อไป นี่ก็ใกล้จะ 2 ปีเต็มแล้ว ตั้งแต่เริ่มมีการระบาดมาจนตอนนี้ทั่วโลกสังเวยชีวิตผู้คนไปแล้วไม่ต่ำกว่า 5 ล้านคนทั่วโลก ส่วนไทยเรามีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้ไม่ต่ำกว่า 21,000 คน ผมขอแสดงความอาลัยมา ณ ที่นี้
ผลจากสงครามเชื้อไวรัสอันยืดเยื้อส่งผลกระทบทั้งบวกและลบกับคนทุกเพศทุกวัย ทุกระดับชนชั้น จะยากดีมีจน ทุกแวดวงอาชีพ ไม่ว่าจะอยู่มุมไหนในโลก แต่เหมือนเป็นไปในทางลบเสียมากกว่าบวก ซึ่งพลิกโฉมโลกใบนี้ไปขนานใหญ่
วิกฤตไวรัสเป็นอัตราเร่งสังคมโลกเข้าสู่ยุค New Normal หรือ ความปกติใหม่ ซึ่งในปี 2565 เชื่อว่าหมู่เราชาวไทยและชาวโลกยังต้อง "ตั้งการ์ด" สู้กับมันต่อไปอีกปี เพราะยังไม่มีการฟันธงว่า "วัคซีน" และเจ้าเชื้อกลายพันธุ์ "โอมิครอน" จะเป็นตัวช่วยจบศึกโรคระบาดครั้งนี้ได้จริง ๆ ตามที่หวังหรือไม่
มองบ้านเรา "ความปกติใหม่" เปลี่ยนสังคมไทยไปไม่น้อย เราได้เห็นผู้คนใส่หน้ากากอนามัย ล้างมือกันเป็นกิจวัตร แต่เรื่องการเว้นระยะห่างทางสังคมทำได้บ้างไม่ได้บ้าง อันนี้ต้องยอมรับ ส่วน ลูก ๆ หลาน ๆ วัยเรียนต้องเรียนหนังสือผ่านทางออนไลน์ คนวัยทำงานเวิร์กฟอร์มโฮม สังคมเงินสดเปลี่ยนไปเป็นเงินดิจิทัล ฯลฯ ...วิถีชีวิตเปลี่ยน
เราต้องปรับตัว เปลี่ยนพฤติกรรม หลายต่อหลายอย่าง ซึ่งผมคิดหวังไว้ว่า สังคมไทยจะใช้โอกาสนี้นำหลักปฏิบัติของ "ความปกติใหม่" ไปปรับใช้นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงแก้ไขปัญหาหลาย ๆ อย่าง
แต่เอาเข้าจริง ๆ ที่เราพูด ๆ กันว่า New Normal นั้น อาจจะเป็นเพียงแค่ผิว ๆ เท่านั้น เพราะยังมีอีกหลายปัญหาที่ "ไม่ปกติ" ยังเกิดขึ้นเป็น "ปกติ" อยู่
บทเรียนจากการระบาดหลายระลอกทำให้เรามี "แผน" รับมือโควิดสายพันธุ์โอมิ ครอนหลังเทศกาลปีใหม่อย่างไร เพราะตอนนี้สะเก็ดไฟกระเด็นไปทั่วจนเข้าสู่ระลอก 5 แล้ว ภาพความสูญเสียริมถนนจะซ้ำรอยหรือไม่ ด้านหนึ่งจะตอกย้ำ "เนื้อใน" ของ "ระบบราชการ" อีกครั้ง
คำถามเกี่ยวกับ "ความปกติใหม่" ยังมีไปถึงผู้คนในสังคมว่า ความสูญเสีย การเจ็บป่วย ล้มตายจากโควิดที่ผ่านมา ทำให้เราได้เรียนรู้ที่จะตั้งอยู่บนความไม่ประมาทอย่างที่ควรจะเป็นได้มากน้อยเพียงใด
ภาพที่เห็นและเป็นอยู่ตอนนี้คือ คลัสเตอร์การระบาดของเชื้อโอมิครอนหลังเทศกาลปีใหม่เป็นผลมาจากร้านอาหารกึ่งผับและผู้ใช้บริการที่ไม่ปฏิบัติตามมาตรการป้องกันโควิด ขณะที่ผู้ป่วยโควิดเริ่มเข้าสู่ระบบรักษามากขึ้นเป็นทวีคูณ แต่ไม่รู้ว่าจะเดจาวูเรื่องเตียงกันอีกไหมอีกไม่นานได้รู้กัน
ขอบเขต "ความปกติใหม่" ในความคิดของผม ไม่ได้จำกัดอยู่แค่เรื่องโควิด-19 แต่ยังขยายไปถึงประเด็นปัญหาด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัวเราที่เกิดขึ้นจนกลายเป็นเรื่อง "ปกติ" ไปแล้วในทุกวันนี้
ผมอยากเห็น New Normal ในการแก้ปัญหาเหล่านี้เพราะแต่ละเรื่องเป็นอันตรายต่อร่างกาย สุขภาพ ทำให้บาดเจ็บ ล้มป่วย พิกลพิการ หรือถึงขั้นเสียชีวิต อีกทั้งยังสะท้อนถึงปัญหาเชิงโครงสร้างของระบบต่าง ๆ ที่ขับเคลื่อนสังคม
ช่วงปีที่ผ่านมา ทีมข่าวพีพีทีวี ลงพื้นที่ตรวจสอบและทำข่าวเรื่อง "สายสื่อสาร" ห้อยระโยงระยางทำให้ชาวบ้านที่ขับขี่สัญจรผ่านไปผ่านมาได้รับบาดเจ็บในหลายพื้นที่
อีกปัญหาที่เป็นข่าวประจำคือ "สะพานลอย" มีเสาไฟ สายไฟโผล่ทะลุ เป็นข่าวตามสื่อฯ จนเป็นเรื่อง "ปกติ"
"ทางเท้า" ไม่ปลอดภัยมีสกรูหรือเหล็กเส้นโผล่ออกมาทำให้ชาวบ้านบาดเจ็บก็เยอะ แถมยังต้องถ่ายภาพไปโพสต์ฟ้องโซเชียลจึงจะได้รับการแก้ไขจนเดี๋ยวนี้จากเรื่องซีเรียสจึงกลายเป็นเรื่องเสียดสีชวนขบขันไปแล้ว
"ฝุ่นพิษ PM2.5" เป็นปัญหาสุขภาพ-สิ่งแวดล้อมอีกเรื่องที่อยากเห็นการขับเคลื่อนเป็นรูปธรรม
ปีที่ผ่านมาเรียกว่าโชคดี สถานการณ์ไม่หนักหน่วงเหมือนปีก่อน ๆ จะด้วยอะไรก็ตาม ยังดีที่มีการสื่อสารแจ้งเตือนมากขึ้น ส่วนการเข้าไปแก้สถานการณ์เมื่อตัวเลขค่าฝุ่นเกินค่ามาตรฐานนั้นยังไม่เห็นอะไรเป็นน้ำเป็นเนื้อเท่าที่ควร
นอกจากนี้ยังมีปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและมลพิษจากโรงงานอีกหลายเรื่องที่ยังไม่เห็นรูปธรรมในการแก้ไข แม้จะมีการพูดถึงซ้ำแล้วซ้ำเล่ามาเป็นสิบปี
ไม่กี่วันก่อน ทีมข่าวพีพีทีวี ย้อนกลับไปดู "ถนนลูกคลื่น" ใต้ทางรถไฟฟ้า ใกล้สำนักงานเขตดอนเมืองอีกครั้ง หลังจากที่เคยทำข่าวสะท้อนปัญหาไป ปรากฏว่าผ่านมาเกือบปีไม่มีความคืบหน้า (ปัญหานี้ชาวบ้านบอกเป็นมาหลายปีและเกิดอุบัติเหตุบ่อยครั้งก่อนจะเป็นข่าว)
"ยาเสพติด" เป็นอีกปัญหาที่ไม่ควรเป็นเรื่อง "ปกติ" เช่นกัน เพราะเป็นภัยต่อความมั่นคง เป็นภัยต่อเยาวชน ระยะหลัง ๆ ตัวเลขสถิติการจับกุมพุ่งสูงขึ้น ข่าวการจับกุมซื้อขายยาเสพติดเกลื่อนเมือง
แม้มุมหนึ่งจะมองได้ว่าเป็นการปราบจริงจังตัวเลขคดีจึงพุ่งตาม แต่จากรายงานประจำปีของ ป.ป.ส. ปี 2564 กลับพบว่า "ผู้เสพรายใหม่" เข้าสู่วงจรยาเสพติดมากขึ้น (ภาพบน: ส่วนหนึ่งในเอกสารรายการประจำปีของ ป.ป.ส.ปี 2564) ขณะที่ข่าวขบวนการค้ายาเสพติดซุกซ่อนยาเสพติดไปกับสินค้าต่าง ๆ ส่งออกจากไทยไปประเทศปลายทางถูกจับกุมได้มากขึ้น
ปัญหาที่ยกมาข้างต้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งของความไม่ปกติที่สังคมประสบพบเจอจนเป็นเรื่องปกติมาอย่างยาวนาน และเชื่อว่าเมื่อสังคมเข้าสู่ "ยุคหลังโควิด" แล้วก็คงไม่ต่างกัน ตอกย้ำว่า "เราไม่เคยเรียนรู้อะไรเลย" นี่แหละคือความ "ไม่ปกติ" ที่เป็น "ปกติ"
