16 ส.ค. 2022 เวลา 01:00 • ข่าวรอบโลก
สารเคมีชั่วนิรันดร์ ปนเปื้อนน้ำฝนทั่วโลก เกินระดับปลอดภัยแล้ว
มลพิษที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพนั้นอยู่ใกล้ตัวเราเข้ามากขึ้นทุกวัน และดูเหมือนว่าสถานที่ปลอดภัยของสิ่งมีชีวิตก็กำลังลดน้อยตามไปด้วย
ดังเช่นเรื่องราวที่เพิ่งตีพิมพ์ออกมาล่าสุด เกี่ยวกับมลพิษจาก ‘สารเคมีชั่วนิรันดร์’ (forever chemicals) ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ยืนยันว่า…
ไม่มีสถานที่แห่งใดบนโลกปลอดภัยจากสารเคมีชั่วนิรันดร์ หรือ PFAS อีกแล้ว
สารเคมีชั่วนิรันดร์ คืออะไร
ในทางเทคนิคสารเคมีชั่วนิรันดร์คือสาร PFAS หรือ ‘พีฟาส’ ย่อมาจาก Per- and Polyfluoroalkyl Substances
โดย PFAS เป็นสารประกอบฟลูออรีนที่มีอยู่ราว 4,500 ชนิด สามารถพบในเครื่องเคลือบ เช่น เครื่องครัวเทฟลอน และใช้ในผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมหลายอย่าง เช่นสี กาว กระดาษ เสื้อกันฝน บรรจุภัณฑ์ต่างๆ
สารประเภทนี้จะมีคุณลักษณะพิเศษในด้านความคงทน ยากแก่ย่อยสลาย หรือทำลาย หากปนเปื้อนสู่ระบบนิเวศสิ่งแวดล้อมก็จะคงอยู่อย่างนั้นได้นานนับพันปี จึงมีการตั้งสมญานามว่าเป็น ‘สารเคมีชั่วนิรันดร์’ หรือ forever chemicals นั่นเอง
ที่ผ่านมา มีการศึกษาผลกระทบของสารชนิดนี้ได้หลายหัวข้อด้วยกัน ผลกระทบบางอย่างก็ได้รับการรับรองแล้ว แต่บางเรื่องก็ยังอยู่ระหว่างการศึกษา
เช่น ผลการศึกษาจากหลายๆ แห่งยืนยันตรงกันว่ามีส่วนต่อการเกิดมะเร็ง แต่ก็ยังไม่สามารถยืนยันได้ว่าจะทำให้เกิดผลกระทบรุนแรงในระยะยาวแค่ไหน
รวมไปถึง จะมีผลต่อสตรีทำให้มีลูกยาก หรือหากได้รับสารระหว่างตั้งครรภ์ก็อาจเสี่ยงต่อการเป็นความดันโลหิตสูงขึ้น ถ้าเด็กได้รับสารเข้าไปมากๆ ก็อาจมีพัฒนาการช้ากว่าปกติ
แต่ทั้งหมดทั้งมวล คือ ต้องได้รับในปริมาณที่มากพอสมควร
ในเรื่องของผลกระทบอาจจะมีมากกว่านี้ ซึ่งก็ยังอยู่ในช่วงของการศึกษา
แต่สิ่งจริงแท้ที่ยืนยันได้แน่แล้ว ณ ขณะนี้คือ การแพร่กระจายของสาร PFAS ได้ปนเปื้อนอยู่กับน้ำฝนทั่วโลก
ซึ่งอนุภาคขนาดเล็กของสารเคมีถูกลมพัดพาขึ้นไปในอากาศ ปะปนกับความชื้นและตกลงมากับน้ำฝน
ทั้งยังสามารถพบได้แม้แต่ในที่ห่างไกลอย่างทวีปแอนตาร์กติกา ที่มนุษย์เข้าไปยุ่มย่ามน้อยที่สุด
แต่ปัญหาที่มากกว่านั้น คือการค้นพบว่ามีปริมาณการปนเปื้อนสูงในน้ำฝนของทุกแห่ง
ในที่นี้ นักวิทยาศาสตร์บรรยายความอันตรายเอาไว้ว่า “เกินระดับมาตรฐานความปลอดภัยของน้ำดื่มที่รัฐบาลสหรัฐฯ กำหนดไว้มาก”
อย่างไรก็ตาม ความปนเปื้อนที่ว่านี้ก็ไม่ได้อยู่ในระดับที่โดนตาย ผิวหนังละลายอย่างในนิยายวิทยาศาสตร์วันสิ้นโลก
หากเราจำเป็นต้องอุปโภคบริโภคน้ำฝน ก็จำเป็นต้องผ่านกระบวนการกรอง ในรูปแบบของการบำบัดน้ำของโรงงานกันก่อน - แต่ก็หมายถึงราคาที่ตามมา
จากสถานการณ์ปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์ผู้ทำการวิจัยยอมรับว่าไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะกำจัดสารชนิดออกไปจากสภาพแวดล้อม เพราะมันสะสมอยู่เต็มไปหมดทั้งในน้ำและในดิน รวมถึงในสัตว์น้ำ สัตว์ทะเล (ที่มนุษย์เราจับมาทำอาหารอีกที)
ยิ่งไปกว่านั้น ในอนาคตยังมีแนวโน้มว่าสารเคมีชั่วนิรันดร์นี้จะปนเปื้อนมากยิ่งกว่า จากข้อผ่อนปรนเรื่องการใช้สารเคมี
เป็นต้นว่ารัฐบาลสหรัฐฯ มีแผนจะลดหย่อนผ่อนปรนเกณฑ์มาตรฐานการใช้สารเคมีชั่วนิรันดร์ให้ต่ำลงเรื่อยๆ เพราะไปขัดขวางกิจกรรมทางเศรษฐกิจเช่นการก่อสร้างอาคารและอุตสาหกรรมต่างๆ
ส่วนประเทศไทยยังไม่ได้ควบคุมสารดังกล่าวเป็นวัตถุอันตราย ภายใต้พระราชบัญญัติวัตถุอันตราย พ.ศ. 2535
#IsLIFE #PFAS #ForeverChemicals
อ้างอิง
It's Literally Raining 'Forever Chemicals', And The Storm Could Last For Decades, https://bit.ly/3c2Rb7w
Pollution: 'Forever chemicals' in rainwater exceed safe levels, https://bbc.in/3QJnxmz
ข้อมูลสถานการณ์เกี่ยวกับสาร Perfluorohexane sulfonic acid (PFHxS), its salts and PFHxS related compounds
โฆษณา