30 ก.ย. 2022 เวลา 00:00 • นิยาย เรื่องสั้น
ถ้าชีวิตผมเป็นหนัง ถึงจุดนี้ก็เป็นเวลาแฟลชแบ็คย้อนอดีต เพื่อปูพื้นเรื่องของตัวละครอีกคนหนึ่ง
ท่านพ่อของผมเอง!
ท่านพ่อเกิดที่เมืองจีน แถวๆ เหมยเยี่ยนหรือเหมยโจว (梅州) มณฑลกวางตุ้ง
เหมยก็คือต้นเหมยหรือบ๊วยซึ่งมักเป็นฉากของนิยายกำลังภายใน แต่มันเป็นฉากชีวิตจริงของครอบครัวผม
ท่านพ่อสืบเชื้อสายจีนแคะหรือฮักกา (客家人) ภาษาจีนแคะออกเสียง ฮักกาหงิ่น แคะเป็นชาวจีนฮั่นที่อาศัยแถบมณฑลกวางตุ้งและฝูเจี้ยน ใครที่เคยเห็นบ้านทรงกลมหน้าตาคล้ายๆ โดนัทหรือไซโลยิงจรวด
1
ที่คนจีนเรียก ถู่โหลว (土樓) แปลว่าบ้านดินหรือหอดิน (ถู่แปลว่าดิน) และชาวโลกรู้จักกันในชื่อ Hakka Round House หรือ เคอะเจียเหยียนโหลว (客家圓樓) องค์การยูเนสโกยกย่องให้เป็นมรดกโลก (เหยียนแปลว่ากลม)
1
นั่นก็คือผลงานของพวกจีนแคะ
ฮักกาแปลว่าแขก ไม่ใช่แขกอินเดีย แต่แขกผู้มาเยือน เพื่อให้เข้าใจตรงกัน ขอย้ำด้วยภาษาอังกฤษว่า guest
ดังนั้นเกสต์เฮาส์ในบ้านเรา ถ้าจะเรียกเท่ๆ ว่า ฮักกาเฮาส์ก็มิผิดแต่ประการใด
ทำไมชนเผ่านี้จึงถูกเรียกว่า ‘แขกผู้มาเยือน’ ? เป็นพวกมนุษย์ต่างดาวหรือไร?
คำตอบก็เพราะพวกเขาเร่ร่อนเสมอตลอดประวัติศาสตร์หลายพันปี ต้นกำเนิดของคนจีนกลุ่มนี้อยู่ทางตอนเหนือของจีน อพยพหนีภัยต่างๆ ลงใต้เรื่อยๆ ไม่อยู่เป็นหลักแหล่งแน่นอนนานเกินไป เป็นที่มาของชื่อเรียกว่าแขกผู้มาเยือน
ฮักกาหงิ่นส่วนมากประกอบอาชีพทางช่าง งานศิลปะ งานที่ต้องใช้ฝีมือ และการศึกษา ฮักกาเป็นคนจีนที่เน้นเรื่องการศึกษามาก
ในวัยราวสิบเจ็ด ท่านพ่อของผมลงเรือจากกวางตุ้งมุ่งหน้าสู่สยามประเทศ เพราะเมืองจีนไม่มีกิน ถ้าอยู่ต่อไปก็คงอดตายเป็นแม่นมั่น ท่านพ่อมามือเปล่า กะไปลุยเอาข้างหน้า
และท่านพ่อก็ได้ลุยสมใจ!
ผมรู้เลาๆ จากสายลับหลายคนว่า ท่านพ่อลงเรือมาถึงเกาะสีชัง แล้วเดินทางต่อมาจบที่ arrival gate ณ ท่าเรือคลองเตย หลังจากนั้นก็ทำงานเป็นกรรมกรขนของแถวท่าเรือ ใช้ชีวิตอย่างอดๆ อยากๆ
1
เนื่องจากอากาศเมืองไทยร้อนมาก ตกดึกท่านพ่อก็ออกมาใช้น้ำราดตัว
ผมไม่รู้ว่าท่านพ่อทำงานเป็นกรรมกรที่นั่นและที่อื่นๆ นานกี่ปี รู้แต่ว่าท่านพ่อเดินทางไปทั่วไทย เคยไปทำงานทางเหนือ น่าจะเป็นที่เชียงใหม่ แล้วลงใต้ ในที่สุดก็ปักหลักที่หาดใหญ่
ผมก็ไม่รู้ว่าท่านพ่อทำงานมากี่อาชีพ แต่ท้ายที่สุดก็เลือกทำงานเป็นช่างทำรองเท้า ซ่อมรองเท้าและเครื่องหนังทั้งหลาย โดยเรียนรู้เอง ปักหลักปักฐาน ตั้งครอบครัว มีลูก 12 คน สองคนแรกเป็นฝาแฝด เสียชีวิตไปตั้งแต่แรกเกิดไม่นาน หากไม่นับสองคนแรก ผมก็เป็นลูกคนที่ 7
2
ในช่วงแรกที่ปักหลักในเมืองไทย ท่านพ่อประหยัดเงินเต็มที่ อดๆ อยากๆ เพราะเก็บหอมรอมริบทุกบาททุกสตางค์ ท่านพ่อเคยเล่าว่าบางครั้งเมื่อหิวมาก ก็เดินไปหาอะไรกินที่ร้านข้าวต้ม แต่ก็ได้แต่ยืนหน้าร้าน มองดูอาหารแล้วก็กลับที่พัก กรอกน้ำเปล่าเข้าไปแทน เก็บค่าข้าวต้มไว้
ผลก็คือเป็นโรคกระเพาะตลอดชีวิต
1
เราคงเคยได้ยินเรื่องคนรุ่นก่อนกินปลาเค็มหนึ่งตัวนานหลายเดือน เจียดปลาเค็มสองสามโมเลกุลมากินกับข้าวต้ม แค่พอให้ข้าวต้มมีรสชาติ นี่มิใช่เรื่องเกินจริง
คนสู้โลกด้วยมือเปล่าต้องอดทนและทนอดจริงๆ
1
แม้จะทำรองเท้า แต่ท่านพ่อเป็นคนใฝ่เรียน อ่านหนังสือตลอด เรียนภาษาไทยและภาษาอังกฤษเอง ภาษาไทยเรียนจาก นิทานอีสป ไม่รู้คำไหน ก็ถามลูก
ท่านพ่อตื่นเช้าตรู่ ทำงานตั้งแต่เจ็ดโมงเช้าจนค่ำ พักเที่ยงโดยการงีบ แล้วทำงานต่อ เป็นอย่างนี้ตลอดหลายสิบปี ไม่เคยได้กลับบ้านเกิดที่เมืองจีนอีกเลย
ในเมืองไทยมีคนอย่างท่านพ่อเป็นล้านๆ คน สู้ชีวิตเต็มที่ ทำงานหนัก ไม่เกี่ยงงาน จนลืมตาอ้าปากได้ เมืองไทยเป็นแผ่นดินทองอย่างแท้จริง คนจีนโพ้นทะเลยุคนั้นทุกคนจึงรักเมืองไทย ซาบซึ้งบุญคุณของแผ่นดินไทย ไม่ได้เกิดในเมืองไทย ก็ขอฝังร่างในแผ่นดินนี้
3
นั่นคือยุคนานก่อนหน้าสมัยที่ความกตัญญูรู้คุณต่อแผ่นดินเกิดกลายเป็นเรื่องล้าสมัยไปเสียแล้ว
4
ท่านพ่อทำงานหนักตลอดชีวิต จนในช่วงสุดท้าย ผมก็ยังเห็นท่านพ่อจับเครื่องมือทำรองเท้าอยู่ ไม่กี่ปีก่อนท่านพ่อจากโลกไป เห็นสายคล้องกล้องถ่ายรูปของผมขาด ก็หยิบไปซ่อมให้ ไม่ต้องไปซื้อใหม่ แม้ผมจะเติบใหญ่แล้ว ท่านพ่อก็ยังเตือนให้ผมประหยัดเสมอ
2
ผมไม่สนิทกับท่านพ่อ หรือที่ถูกก็คือไม่มีลูกคนไหนสนิทกับพ่อ เพราะท่านพ่อดุมาก อบรมลูกๆ ด้วยไม้เรียว โชคดีที่ผมเป็นลูกคนท้ายๆ ท่านพ่อคงไม่ค่อยมีแรงหรือเบื่อแล้วก็ไม่รู้ ผมจึงโดนไม้เรียวน้อยครั้งมาก
ผมรู้ว่าท่านพ่อภูมิใจในตัวผมตั้งแต่เด็ก ก่อนหน้าผมเกิด พ่อได้ลูกสาวห้าคนรวด เมื่อผมเกิดพ่อดีใจมาก ซื้อพัดลมตัวหนึ่งมาประดับบ้าน ยี่ห้อ TDK จากเยอรมนี นั่นคือปี พ.ศ. 2499 จนวันนี้พัดลมตัวนี้ยังใช้งานได้อยู่
ดังนั้นเมื่อผมสอบได้ที่ 25 ผมก็รู้ว่าท่านพ่อผิดหวังขนาดไหน จึงปรับปรุงตัวเอง หยุดอ่านนิยายไปช่วงหนึ่ง ผลสอบครั้งถัดมา ผมก็ก้าวเข้ามาในพื้นที่เลขตัวเดียวตามเดิม
หลังจากนั้นก็แอบไปอ่านนิยายต่อ
1
(ยังมีต่อ)
โฆษณา