🙋ผลพลอยได้จากการ
กวาดในบทบาทที่เปลี่ยนไป
คุณค่าของการกวาด ที่คาดไม่ถึง
ช่วงเช้าของวันที่ 27 ตุลาคม 2565 เวลาประมาณสิบโมงเศษ
ผมได้รับการติดต่อจากคุณตาของน้องนาย เด็กชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ของ ร.ร.แนวสาธิต แห่งหนึ่ง
ในกรุงเทพฯ ให้ช่วยหาวัดในย่านนนทบุรี
เพื่อให้หลานชายได้ทำกิจกรรมกวาดลานวัดตามที่ตั้งใจไว้ และเพื่อให้เป็นไปตามหลักสูตรที่โรงเรียนกำหนดเรื่องการมีจิตสาธารณะ
ผมจึงแนะนำให้มาที่วัดชลประทานรังสฤษดิ์ อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี
เพราะมีบรรยากาศภายในวัดเหมาะสมที่จะให้เด็กได้กวาดลานวัด
หลังจากติดต่อนัดหมายเวลา โดยได้รับความเมตตาจากพระอาจารย์สุรศักดิ์ ผู้ช่วยเจ้าอาวาส
ให้พาเด็กมาเริ่มกวาดวัด ได้ ตั้งแต่เวลาประมาณบ่ายโมงครึ่งของวันเดียวกัน(27 ต.ค.65)
พระอาจารย์สุรศักดิ์ เผยแพร่ธรรมะผ่านรายการธรรมะเพื่อชีวิต คลื่น FM 92.00 MHz. เวลา 06.00 น.
ผมจึงพาทั้งคุณตา และหลานชาย มาเริ่มทำกิจกรรมตั้งแต่เวลา 13.30 น. จนถึงเวลาประมาณ 16.30 น.
โดยกวาดในพื้นที่บางส่วนของบริเวณลานหินโค้งซึ่งใช้เป็นสถานที่ทำบุญตักบาตร ฟังเทศน์ ฟังธรรม
กิจกรรม@ลานหินโค้ง
ตลอดระยะเวลา 3 ชั่วโมงเศษที่ผมได้ร่วมกิจกรรมกับคุณตา และหลานชายในบทบาทของผู้เฝ้าดู
ร่วมกวาดลานวัด และสนทนาธรรมกับพระอาจารย์ในวัด
ทำให้ได้รับข้อคิดดี ๆ
หลายเรื่อง อย่างที่ไม่ได้คาดคิดมาก่อน
เพราะเดิมคิดแต่เพียงว่า แค่เปิดโอกาสให้เด็กได้เข้าวัด ก็พอใจแล้ว กลับกลายเป็นได้อะไรมามากมายหลายสิ่ง
เริ่มตั้งแต่
1. ในฐานะผู้เฝ้าดู สังเกตการณ์
พลันที่เห็นท่าทางน้องนายจับไม้กวาด และเริ่มต้นกวาด ก็เบาใจแล้วครับว่า
น้องมีพื้นฐานการกวาดมาบ้างแล้ว แถมพกพาความตั้งใจมาอย่างดี
ลีลาการจับไม้กวาด
พอหันมาถามคุณตาถึงได้รู้ว่า น้องเคยบวชเณรที่วัดป่าแห่งหนึ่งในจังหวัดระยอง มาแล้ว 15 วัน เมื่อสองสามปีก่อน เพื่ออุทิศผลบุญให้กับคุณปู่ที่ล่วงลับไปแล้ว
คุณตาเป็นทั้งคุณครูให้คำชี้แนะและหยอดมุขตลกให้กำลังใจ
จึงคุ้นเคยกับการฝึกกวาดมาพอสมควร และยิ่งเห็นลีลาการกวาดใบไม้ แยกเป็นกอง ๆ เพื่อให้สะดวกกับการตักลงถัง ก็ไม่ต้องแนะนำให้คำชี้แนะอะไรมากนัก
เพราะเป็นการกวาดแบบคิดวางแผนไปในตัวว่าจะทำอะไรในขั้นตอนต่อไป
แยกเป็นกอง ๆ รวมกันประมาณ 24 กอง
หลังจากน้องนายกวาดไปสักพัก ผมก็เริ่มเข้าไปถามไถ่ถึงความรู้สึกที่เกิดขึ้น ได้บทสนทนากันไปมาประมาณว่า...👦👱
ผม : ทำไมถึงเลือกที่จะทำกิจกรรมจิตสาธารณะด้วยการกวาดลานวัด ครับ
น้องนาย : เพราะจะได้สร้างบุญไปด้วยครับ
ผม : แล้วเหนื่อยหรือไม่ครับ
น้องนาย : ไม่เหนื่อยครับ
ผม : แล้วชอบหรือไม่ครับ
น้องนาย : ไม่ค่อยชอบครับ
ผม : เพราะอะไร ครับ
น้องนาย : เพราะวันนี้ใบไม้ร่วงหล่นตลอดเวลา กวาดไม่เกลี้ยงสักที ครับ
ผม : ใบไม้ที่หล่นลงมาตลอดเวลาก็เหมือนปัญหาที่เกิดขึ้นกับตัวเรา ซึ่งไม่มีวันสิ้นสุดนะ
น้องนาย : ?????? 🤔
หลังจากพูดคุยกันสักครู่หนึ่ง และพักเหนื่อย ดื่มน้ำที่พระอาจารย์สุรศักดิ์นำมามอบให้เสร็จเรียบร้อย
พักดื่มน้ำ
ผมลองจับไม้กวาดเพื่อกวาดใบไม้ร่วมกับน้องนายบ้าง
บทบาทของผมก็เปลี่ยนจากคนเฝ้าดู สังเกตการณ์ไปเป็นคนลงมือทำเองบ้าง
2. ในฐานะผู้ลงมือทำ
พอเริ่มจับด้ามไม้ และกวาดใบไม้รวมเป็นกอง ๆ ตามแบบน้องนายไปได้สักพัก ผมก็เริ่มเรียนรู้ไปในตัวว่า
- ด้ามไม้กวาดสั้นเกินไป เมื่อเทียบกับรูปร่างของผม
- ไม้กวาดที่ใช้กวาดคุณภาพไม่ดี เพราะใช้งานมานาน พอกวาดไปแต่ละที เส้นไม้กวาดจะหลุดตามไปด้วย
ผมจึงหยุดกวาด แล้วไปเดินหาไม้กวาดอื่น ๆ ที่เก็บไว้ในวัด
เดินไปหาสักพักเดียวก็เจอที่เก็บไม้กวาดคุณภาพดีกว่าด้ามที่ผมกับน้องนายใช้หลายเท่า
ที่เก็บไม้กวาดคุณภาพ
แถมมีด้ามยาวพอดีกับตัวผม ช่วยลดการโน้มและก้มตัวลงไปกวาดได้ดีทีเดียว
รวมทั้งยังกวาดกินพื้นที่ได้กว้าง และเส้นไม้กวาดก็ไม่หลุดตามไปด้วยเมื่อเทียบกับด้ามเดิม
ทำให้ผมเพลิดเพลินไปกับการกวาดมากยิ่งขึ้น และได้มุมมองใหม่ ๆให้คิดตามไปด้วย
ผมจึงเอาร่างความคิดที่ได้มาลองพูดคุยกับน้องนาย
ที่เปลี่ยนมาใช้ไม้กวาดด้ามใหม่เช่นเดียวกัน
เปลี่ยนไม้กวาดใหม่
ถอดบทสนทนาระหว่างกันได้ว่า...👨🦰🙎♂️
ผม : เพราะอะไรเราจึงกวาดใบไม้ได้เร็วขึ้น
น้องนาย : เราได้ไม้กวาดดีกว่าอันเดิมครับ
ผม : แล้วไม้กวาดด้ามเก่ายังใช้ประโยชน์ได้หรือไม่
น้องนาย : ได้ครับ เรายังนำไปใช้กวาดใบไม้แต่ละกองใส่ที่ตัก แล้วเทลงที่ตะกร้าสะดวกดีกว่าใช้ด้ามใหม่ครับ
ผม : ของใช้บางอย่าง
แม้จะแลดูว่าเก่าและชำรุดแล้ว ถ้าเรานำมาปรับใช้ให้ถูกวิธี ก็ยังสามารถใช้งานต่อไปได้นะครับ
ไม้กวาดเดิมยังใช้งานได้
และในขณะที่ผมกำลังกวาดใบไม้เพลิน ๆ อยู่นั้น จังหวะพอดีมาเจอหมูปูนปั้นสีขาว ปากชมพู ตัวเล็ก ๆ 3-4 ตัว วางอยู่ใต้ต้นไม้
แม่หมูกับลูกหมูปูนปั้น
ราวกับเป็นใจให้ผมขยายความคิดที่บอกน้องนายไว้ข้างต้น เพิ่มเติมจากเดิมว่า
"ใบไม้ที่หล่นลงมาตลอดเวลาก็เหมือนปัญหาที่เกิดขึ้นกับตัวเรา ซึ่งไม่มีวันสิ้นสุด"...
หากเราทิ้งไว้เป็นเวลาหลาย ๆ วัน ไม่ก็บกวาด จะตรงกับสำนวนไทยว่าอะไรครับ
ผมตั้งคำถาม พร้อมกับชักชวนให้น้องนายชี้ไปที่หางหมูตัวที่นอนอวดชูหางอยู่พอดีเช่นกัน
น้องนายชี้ไปที่หางหมู
น้องนายใช้เวลาคิดครู่เดียว ก็ตอบกลับมาว่า
"ดินพอกหางหมู" ครับ
คำตอบจากคำถามข้างต้น เป็นการตอบที่ได้มาจากการได้ยิน ได้เห็น ได้คิด และลงมือทำจริงด้วยตัวเอง
เป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้ตามหลัก สุ จิ ปุ ลิ (ฟัง คิด ถาม เขียน) ซึ่งเป็นหลักการเรียนรู้ที่ดี ที่เราอาจจะลืมไปแล้ว หรือไม่ได้ฉุกคิดนำมาปรับใช้ในการเรียนยุคใหม่เท่าที่ควร
ลงมือทำเพื่อเข้าถึงธรรมชาติ
หลังจากที่ใช้เวลากวาดไปได้สักประมาณ 2 ชั่วโมง
ผมมองไปเห็นพระอาจารย์อีกท่านหนึ่ง
ทราบภายหลังว่าท่านชื่อพระอาจารย์บุญส่ง กำลังเริ่มลงมือกวาดใบไม้อีกมุมหนึ่งของลาน
พระอาจารย์บุญส่งกำลังกวาดลานหินโค้ง
ผมจึงเดินเข้าไปกราบท่าน และสนทนาธรรมกับพระอาจารย์ โดยถามถึงปริศนาธรรมที่ได้จากการกวาดใบไม้
บทบาทของผมก็กลายเป็นผู้ฟังธรรม
3. ในฐานะผู้ฟังธรรม
ช่วงที่ผมสนทนาถามปริศนาธรรมเกี่ยวกับการกวาดจากพระอาจารย์บุญส่ง
ช่วยให้ผมได้รับมุมมองดี ๆ หลายประการจากท่าน อาทิ
- การกวาด คือ การฝึกสร้างวินัยให้กับตนเองอย่างหนึ่ง โดยพระอาจารย์จะกวาดใบไม้ที่ลานหินโค้งทุกวัน
เริ่มตั้งแต่เวลา 03.30 น. เสร็จสิ้นในเวลาประมาณ 06.00 น. เพื่อให้ทันเวลาที่ญาติโยม เริ่มมาใส่บาตรในช่วงเช้าของทุกวัน
- การกวาด คือ แนวทางหนึ่งในการช่วยสร้างสมาธิ ทำให้เกิดปัญญาคิดพิจารณาเรื่องต่าง ๆ ได้ดียิ่งขึ้น ตามหลักไตรสิกขา (ศิล สมาธิ ปัญญา)
ทั้งนี้ แนวทางการทำสมาธิ บางท่านอาจจะใช้วิธีเดินจงกรม หรือนั่งหลับตาภาวนา หรือทำทั้งสองอย่างสลับกันไปมาหรือด้วยวิธีอื่น ๆ ที่เหมาะกับจริตของตนเอง
ในขณะที่สนทนาธรรมกับพระอาจารย์บุญส่ง ไปได้สักพักหนึ่ง ช่วงตอนใกล้จะเลิกกวาด พระอาจารย์สมชาย ที่รับผิดชอบดูแลกิจกรรม 5 ส. ภายในวัด ผ่านมาพบเห็นโดยบังเอิญ
ท่านจึงหยุดทักทาย และมีเมตตาให้ข้อคิดสำหรับใช้เป็นคติเตือนใจที่ดีมากกับน้องนาย เพื่อนำไปยึดเป็นหลักการดำรงชีวิตในวันข้างหน้า
ทั้งการเรียนหนังสือและการทำงานในทุกสาขาวิชาชีพว่า...
"ให้ตื่นก่อนไก่ขัน และให้มีความขยันหมั่นเพียรเป็นที่ตั้ง"
จะช่วยให้ทำกิจ น้อย ใหญ่ สำเร็จลุล่วงลงได้ด้วยดี
พระอาจารย์สมชาย ให้พร และคติเตือนใจ พร้อมลงนามรับรองการทำกิจกรรม
นับว่าเป็นการปลูกฝังข้อคิดอันมีค่า ซึ่งจะกลายเป็นความทรงจำที่ดีให้กับน้องนายตลอดไป รวมทั้งคุณตาและผมก็พลอยได้ตระหนักไปด้วยเช่นกัน
นอกเหนือจากมุมมองและข้อคิดดี ๆ ที่ผมได้รับจากบทบาททั้ง 3 แบบ ผ่านการกวาดดังกล่าวแล้ว
ยังเป็นพื้นฐานให้ผมได้ขยายมุมมองไปสู่เรื่องอื่น ๆ อีกหลายเรื่อง เป็นต้นว่า
- การพัฒนาเยาวชนของชาติ ผ่านกระบวนการศึกษาขัดเกลาให้เด็กมีจิตสาธารณะ
บทบาทของคนรอบข้างมีส่วนช่วยสร้างจิตสาธารณะ
เป็นเรื่องที่ควรส่งเสริมอย่างจริงจัง เพราะมีส่วนช่วยสร้างสรรค์สังคมให้น่าอยู่ น่าอาศัย ผู้คนมีน้ำใจให้ส่วนรวม
- การทำกิจกรรมกวาดลานวัดข้างต้น คือ ตัวอย่างหนึ่งที่สามารถทำได้ง่ายและสอดคล้อง
กับหลักการพัฒนาแบบ "บวร" ผ่านความร่วมมือกัน ระหว่าง บ้าน วัด และโรงเรียน
- ช่วยให้เด็กได้ฝึกการเรียนรู้ในหลาย ๆ ด้าน
🧑💻 ด้านการวิเคราะห์ โดยการกวาดใบไม้รวมกันเป็นกองเล็ก ๆ หลาย ๆ กอง
อาจเปรียบเสมือนการฝึกแยกแยะปัญหาแต่ละเรื่องให้เห็นโดยชัดเจน เพื่อให้ง่ายต่อการแก้ไขปัญหา
👷♀️ด้านการสร้างทัศนคติที่ดีในการทำสิ่งที่เป็นประโยน์ต่อผู้อื่น และการมีมุมมองที่เห็นคุณค่าในอาชีพของพนักงานผู้ทำหน้าที่กวาดถนนหนทาง และสถานที่สาธารณะต่าง ๆ
พนักงานสวนสาธารณะสะพานพระราม 9 กำลังกวาดใบไม้อย่างมืออาชีพ
🧎 ด้านการสร้างวินัย ฝึกสมาธิ ช่วยให้เด็กได้ฝึกจดจ่อกับการทำงานให้สำเร็จ ภาคภูมิใจในผลงานที่ทำ และมีผลทางอ้อมช่วยลดระยะเวลาการเล่นเกมส์ในโทรศัพท์มือถือให้น้อยลง
ช่วยแย่งเวลาการเล่นโทรศัพท์
หลังจากเสร็จภารกิจ และกราบลาพระอาจารย์ร่วมกันแล้ว ผมสังเกตได้ว่า
ทั้งน้องนายและคุณตา รวมทั้งตัวผมเองด้วย มีอาการหิวอยู่บ้าง จึงพากันไปหาที่คลายหิวข้างทาง
เติมพลังหลังเสร็จภารกิจ
ซึ่งใช้เวลาไม่นาน ก็หาร้านอาหารนั่งรับประทานคลายหิวได้ แต่ที่ไม่หายและคลายไปจากความทรงจำ
คือ ความรู้สึกที่ครั้งหนึ่งได้มีโอกาสทำกิจกรรมที่ดี มีคุณค่าร่วมกัน ซึ่งจะอิ่มอยู่ในใจไปอีกนานแสนนาน
🙄 ตื่น...ตื่น...ผมปลุกใจที่ล่องลอย เพ้อฝันกลับมา พร้อมร้องอุทานในใจว่า "คุณพระช่วย" ☺
เพราะชั่วพลันที่ผมนั่งยิ้มและอิ่มใจไปชั่วคราวเมื่อนึกถึงเรื่องนี้ในช่วงเวลาที่ผ่านไปสี่ห้าวัน
คาดไม่ถึงเช่นกันว่า...
เสียงโทรศัพท์ทางไกลที่ดังขึ้น เมื่อคุยกันเสร็จ จะมีเสียงจากปลายสายสำทับว่า...🤫
"พี่อย่าลืมกวาดบ้านบ้างนะ"
ผมตอบรับ โดยไม่ขอคำอธิบายถึงเหตุผลใด ๆ เพิ่มเติม (การกวาดช่างมีพลังจริง ๆ) 😢
ขออนุญาต (รีบ)ไปกวาดบ้านก่อน นะครับ เผื่อว่าคะแนนจิตอาสาที่ได้รับ
จะเพิ่มขึ้นจากบทบาทที่เป็นทั้งพ่อบ้านและแม่บ้าน (ฮา ฮา)
อุปกรณ์แม่บ้านที่พ่อบ้านควรเรียนรู้และฝึกทำไว้บ้าง
✍ แล้วจะมารายงานผลพลอยได้จากการ
กวาดในบทบาทที่เปลี่ยนไป (เป็นแม่บ้าน) เป็นจริงหรือไม่ และได้คะแนนมากน้อยเพียงใด นะครับ
🙏 ขอบคุณมากครับ
มุมชัย นัยสอิ้ง
- 11
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
