อินเทอร์เน็ตและโซเชียลมีเดียเข้ามามีบทบาทแทบจะตลอดเวลาของชีวิตมนุษย์ ไม่นับรวมความเป็นไปได้ที่ในอนาคตอันใกล้ผู้คนจะหันไปใช้ชีวิตบนแพลตฟอร์มโลกเสมือนจริงมากยิ่งขึ้น สิ่งหนึ่งที่น่ากลัวและคงหลีกเลี่ยงได้ยากและเริ่มเห็นได้แล้วในปัจจุบัน คือ การที่ผู้ใช้งานโซเชียลมีเดียก็หันมาเป็นผู้สร้างเนื้อหาหรือคอนเทนต์ครีเอเตอร์ (Content Creator) ได้ ไม่ว่าจะเป็นประเด็นอะไรก็ตาม อาทิ อาหาร งานอดิเรก การท่องเที่ยว การทำงาน การเรียนรู้ ความบันเทิง และ
อื่น ๆ แต่หัวข้อหนึ่งที่มักเป็นประเด็นให้ถกเถียงในวงกว้างอยู่เสมอ คือ ผลกระทบของโซเชียลมีเดียต่อพัฒนาการเด็ก
เด็กโดยเฉพาะอย่างยิ่งเจเนอเรชัน Z และ Alpha เป็น Digital native หรือกลุ่มคนที่เกิดมาก็ใช้ชีวิตกับโลกดิจิทัลและโซเชียลมีเดีย ได้เห็นถึงความเชื่อมโยงกันระหว่างโลกจริงและโลกเสมือน โซเชียลมีเดียจึงมีผลกระทบต่อพัฒนาการของกลุ่มคนเหล่านี้มากโดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านสังคมและสติปัญญา ตั้งแต่เด็กเล็กไปจนถึงวัยรุ่น
ยกตัวอย่างเช่น การที่เด็กถูกบันทึกภาพและวิดีโอมาเป็นคอนเทนต์ในช่องทางออนไลน์ของครูหรือผู้ปกครอง การที่คนอายุน้อยได้เห็นตัวอย่างรูปแบบการใช้ชีวิตจากผู้มีอิทธิพล (Influencer) หรือผู้รู้ในวงการต่าง ๆ (Key opinion leader: KOL) การได้เห็นวิถีชีวิตของผู้คนทั่วโลก (ซึ่งส่วนมากมักถูกปรับแต่งและนำเสนอให้ดูดีกว่าในความเป็นจริง) พัฒนาการด้านภาษา กิจกรรมท้าทายบนโลกออนไลน์ต่าง ๆ เป็นต้น
สิ่งเหล่านี้ล้วนส่งผลต่อการเรียนรู้การมีปฏิสัมพันธ์ของเด็กต่อทั้งคนรอบข้าง กล้องที่บันทึก และกระแสตอบรับและความสัมพันธ์กับคนบนโลกออนไลน์ซึ่งก็อาจมีทั้งกระแสเชิงบวกที่ทำให้มีกำลังใจหรือกระแสเชิงลบที่ลดทอนความเชื่อมั่นและคุณค่าในตัวเอง การควบคุมตนเองและการตอบสนองทางสังคม ทั้งจากการดูถูกเสียดสี การบูลลี่ หรือการกดทับเป้าหมายด้วยประเด็นต่าง ๆ เช่น บรรทัดฐานความงาม ขนบเรื่องเพศ และการวิพากษ์วิจารณ์ถึงเรื่องอื่น ๆ เป็นต้น
อีกสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้คือการโฆษณาและหาผลประโยชน์จากแพลตฟอร์มออนไลน์ เพราะในไม่ช้าก็เร็ว เยาวชนเหล่านี้จะกลายเป็นผู้บริโภคและผู้ที่มีกำลังซื้อสำคัญยิ่งขึ้นไปอีกเมื่อโตขึ้น สิ่งสำคัญคือพวกเขาจะสามารถตระหนักได้หรือไม่ว่าสิ่งใดเป็นคอนเทนต์ที่ถูกนำเสนอหลักและสิ่งใดเป็นเนื้อหาที่ถูกสอดแทรกเข้ามาเพื่อการโฆษณาเชิงพาณิชย์
เพราะการโฆษณาในช่องทางออนไลน์ยิ่งนับวันก็จะยิ่งแนบเนียนมากขึ้นทุกที และหลายครั้งการรีวิวหรือการได้รับบทเป็นตัวแทนแบรนด์สินค้าของบุคคลที่มีชื่อเสียงก็ไม่ได้ยืนยันว่าบุคคลเหล่านั้นได้ใช้ผลิตภัณฑ์หรือรับบริการเหล่านั้นจริงตามที่กล่าวอ้าง
นัยยะสำคัญที่มีต่ออนาคต:
- การเลี้ยงลูกผ่านการใช้งานสื่อบันเทิงและโซเชียลมีเดียจะไม่มีสูตรสำเร็จตายตัวสำหรับทุกคน แต่ผู้ปกครองและคุณครูก็ควรให้ความสำคัญกับบุตรหลานอย่างเหมาะสมทั้งตัวตนในโลกจริงและตัวตนในโลกเสมือนซึ่งอาจแตกต่างกันไปตามแต่ละแพลตฟอร์ม
- ผู้ปกครองควรระมัดระวังพฤติกรรมการใช้โซเชียลมีเดียของตนเองไม่ให้เป็นตัวอย่างที่ไม่ดีที่ทำให้เด็กอาจจดจำและนำไปสู่พฤติกรรมการลอกเลียนแบบ
- ความเป็นส่วนตัวและสิทธิเหนือร่างกายของเด็กในฐานะบุคคลเป็นสิ่งสำคัญอันดับต้นที่ต้องมีการกำหนดแนวทางให้ชัดเจนเพื่อไม่ให้เกิดการแสวงหาผลประโยชน์เชิงพาณิชย์จากเยาวชนได้
- เนื้อหาที่สอนในระบบการศึกษาควรสร้างความตระหนักและความเท่าทันต่อโซเชียลมีเดียโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มวัยรุ่นที่มีพัฒนาการด้านสังคมอย่างรวดเร็ว ทั้งความสวยความงาม การค้นหาอัตลักษณ์ตัวตน การให้ความสำคัญกับความรักและสายสัมพันธ์ เพื่อให้คนกลุ่มนี้ได้รู้จักคุณค่าภายในตัวเองและเติบโตอย่างมีสุขภาวะที่ดี
- จริยธรรมของเมตาเวิร์สจะยิ่งเป็นประเด็นร้อนแรงที่ไม่เพียงแต่ภาครัฐและเอกชนเท่านั้นที่จะให้ความสำคัญ แต่ยังรวมไปถึงข้อกังวลจากฝั่งประชาชน โดยเฉพาะสถาบันครอบครัวที่ต้องลงมาดูแลอย่างใกล้ชิด
อ้างอิงจาก
- Social media use and its impact on adolescent mental health: An umbrella review of the evidence https://doi.org/10.1016/j.copsyc.2021.08.017
- Keeping up with influencers: exploring the impact of social presence and parasocial interactions on Instagram https://doi.org/10.1080/02650487.2021.1886477
- Navigating the Social Environment in Adolescence: The Role of Social Brain Development https://doi.org/10.1016/j.biopsych.2020.09.012
- Associations of media use and early childhood development: cross-sectional findings from the LIFE Child study https://www.nature.com/articles/s41390-021-01433-6
- Effects of Social Media on Children https://health.clevelandclinic.org/dangers-of-social-media-for-youth/
อยากรู้จักเรามากขึ้น คลิก www.futuretaleslab.com หรือติดตามที่ https://web.facebook.com/FutureTalesLABbyMQDC
#FutureTalesLAB #FuturePossible #FutureUpdate #FutureofPlay #SocialMedia #ContentEconomy #MQDC
- 5
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
