15 พ.ย. 2022 เวลา 00:00 • ปรัชญา
ในนวนิยายเรื่อง มังกรหยก ภาค 2 ของปรมาจารย์กิมย้ง เอี้ยก้วยพบสุสานกระบี่ของต๊กโกวคิ้วป้าย
2
ต๊กโกวคิ้วป้ายเป็นจอมยุทธ์ในอดีตที่หาคู่ต่อสู้ระดับเดียวกับตนไม่ได้ จึงเก็บตัวในสุสานกระบี่
2
ต๊กโกวคิ้วป้ายมีชะตาชีวิตที่โดดเดี่ยว เพราะไม่มีคู่ต่อสู้ ตั้งชื่อตนเองว่าคิ้วป่าย แปลว่าแสวงหาความพ่ายแพ้
2
จากจารึกของต๊กโกวคิ้วป้าย จอมยุทธ์ผู้นี้ใช้กระบี่มาสามเล่ม ใต้กระบี่เล่มแรกสลักข้อความว่า เป็นกระบี่ทรงพลังเกรี้ยวกราดรุนแรง ใช้เมื่อวัยยังหนุ่มฉกรรจ์ ชิงชัยกับเหล่าผู้กล้า
2
กระบี่เล่มที่สองเล่าว่าเป็นกระบี่สีม่วงอ่อน ใช้ก่อนอายุสามสิบ ทว่าพลั้งมือทำร้ายผู้กล้าฝ่ายธัมมะ จึงโยนทิ้งลงสู่ก้นเหว
2
เล่มที่สามเป็นกระบี่สีดำ น้ำหนักมาก ไร้คม ใช้เมื่อก่อนอายุสี่สิบ ท่องไปทั่วยุทธจักร หักหาญจอมยุทธ์
2
เล่มสุดท้ายเป็นกระบี่ไม้
3
และท้ายที่สุดก็เข้าสู่ช่วงไร้กระบี่ ไร้ผู้ต่อต้าน
3
แสดงถึงพัฒนาการของฝีมือของยอดคนผู้นี้ว่า เริ่มต้นมีกระบี่ ลงท้ายไร้กระบี่ ก้าวข้ามพรมแดนของอาวุธแล้ว
2
ดูเหมือนเป็นแนวคิดแบบเซน “มีก็คือไม่มี ไม่มีก็คือมี”
3
แนวคิดนี้ โก้วเล้งก็นำไปใช้ในหลายเรื่อง เป็นที่มาของ “กระบี่อยู่ในใจ”
5
นวนิยายของโก้วเล้งที่คล้ายกับ มังกรหยก ภาค 2 ที่สุดในเชิงการฝึกวิชาจนถึงขั้นไร้อาวุธและไร้กระบวนท่าคือ ฤทธิ์มีดสั้น
1
เห็นชัดที่สุดในฉากประลองระหว่างลี้คิมฮวงกับเซี่ยงกัวกิมฮ้ง เข้าข่าย “มีก็คือไม่มี ไม่มีก็คือมี”
1
อาวุธของลี้คิมฮวงคือมีดสั้น อาวุธของเซี่ยงกัวกิมฮ้งคือห่วง
2
ฉากนี้คลาสสิกมาก ลี้คิมฮวงดึงมีดสั้นออกมา และถามเซี่ยงกัวกิมฮ้งว่า “ห่วงของท่านเล่า?”
2
เซี่ยงกัวกิมฮ้งตอบว่า “ห่วงอยู่”
2
“อยู่ที่ใด?”
1
“อยู่ในหัวใจ”
1
“อยู่ในหัวใจ?”
1
“ในมือเราแม้ไม่มีห่วง แต่ในใจกลับมีห่วง ตั้งแต่เมื่อเจ็ดปีก่อน ในมือเราก็ไม่มีห่วงแล้ว”
1
ลี้คิมฮวงชื่นชมที่คู่ต่อสู้ของตนพัฒนาไปไกลถึงขั้นไร้อาวุธ
1
นี่สอดคล้องกับหลักการเซนของศิษย์เซนนาม เสินซิ่ว
1
“กายนั้นคือต้นโพธิ์ จิตคือกระจกเงา”
1
ขณะที่ศิษย์อีกคนหนึ่งคือ ฮุ่ยเหนิงไปถึงขั้น “โพธิ์นั้นไม่มีต้น กระจกเงาก็ไม่มี”
1
ไร้โพธิ์ ไร้กระจกเงา ไร้อาวุธ ไร้กระบวนท่า
1
นวนิยายบางเรื่องของกิมย้งใช้แนวคิดนี้ เมื่ออาจารย์สอนให้ศิษย์จดจำกระบวนท่า หลังจากนั้นก็ให้ลืมให้หมด เพราะรู้กระบวนท่าเพียงเพื่อให้รู้ขอบเขตของกระบวนท่า หลังจากนั้นต้องข้ามขอบเขตนั้นไปสู่ความว่าง
3
เซนแสดงให้เห็นว่า เมื่อตักน้ำใส่ถังไม้ไผ่จนเต็มถัง จะเห็นเงาจันทร์สดสวยปรากฏบนผิวน้ำ แต่เมื่อฐานล่างของถังไม้หลุดออก น้ำในถังหายไป จันทร์ในน้ำก็หายไป และบรรลุธรรม
1
อาจารย์เซนจึงบอกศิษย์ว่า “ในเมื่อไม่มีทั้งความสกปรกและความบริสุทธิ์ เจ้าจะนั่งสมาธิเพื่อสังเกตความบริสุทธิ์ไปไย?”
2
กระบวนท่าจึงอาจเป็นข้อจำกัด
1
สำหรับต๊กโกวคิ้วป้ายพัฒนาฝีมือไปถึงขั้น “โพธิ์นั้นไม่มีต้น กระจกเงาก็ไม่มี”
ไม่มีกระบี่ ไม่มีกระบวนท่า เพราะทั้งหมดหลอมรวมกันเป็นหนึ่งเดียว แล้วสลายไปในความไร้รูป
2
และเมื่อไร้รูป คู่ต่อสู้จะต่อกรอย่างไร?
2
การจะพัฒนาฝีมือแบบนี้ได้ ก็ต้องพัฒนาจิตและโลกทัศน์ต่อโลกและชีวิตด้วย
2
(บางท่อนจาก ยุทธจักรวาลกิมย้ง)
1
โฆษณา