ครั้งหนึ่งหมอบอกคนไข้ผู้เป็นญาติห่าง ๆ คนหนึ่งของผมว่า “ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป อยากกินอะไร ก็กินไปเถอะนะ”
เท่านั้นเอง คนไข้รายนี้ก็กินอะไรไม่ลง เพราะมันมีนัยว่ามีแต่คนใกล้ตายเท่านั้นที่หมอมักอนุญาตให้กินตามสบาย
ความจริงหมอไม่ได้หมายความอย่างที่คนไข้คิด คนไข้แม้จะมีโรคประจำตัว แต่ก็ไม่มีความผิดปกติร้ายแรงที่ทำให้กินอะไรไม่ได้ เพียงแต่คำพูดของหมอเปิดช่องให้ตีความและคิดไปทางอื่นได้ และโดยสัญชาตญาณ คนไข้ส่วนใหญ่ก็มักคิดไปในทางลบ
ครั้งหนึ่งผมมีอาการชาที่ปลายนิ้ว วูบหนึ่งก็คิดไปไกลว่าอาจเป็นอาการขั้นแรกของอัมพาต หรือพาร์กินสัน หรือใครจะรู้? - มะเร็งสมอง! เมื่อไปให้หมอตรวจก็พบว่าเกิดจากนั่งหน้าจอคอมพิวเตอร์นานเกินไปจนเส้นสายที่คอตึง ส่งผลให้เกิดการชาที่นิ้ว บิดตัวสองสามที อาการชาก็หายไป
ชาวบ้านที่ไหนเล่าจะไปรู้ว่าอาการชาที่ปลายนิ้วเป็นผลมาจากต้นคอ ไกลกันตั้งโยชน์!
อีกครั้งหนึ่งเมื่อเป็นหวัด ผมไปหาหมอขอยาลดน้ำมูกเพื่อแก้ความรำคาญ บอกหมอด้วยความมั่นใจว่าไม่เอายาปฏิชีวนะ เพราะ “เดี๋ยวจะไปออกกำลังกายให้เหงื่อออก พิษจะได้ออกมากับเหงื่อ” หมอบอกเรียบ ๆ ว่า “คุณจะบ้าหรือ? ออกกำลังกายตอนเป็นหวัด เชื้อไวรัสเข้าหัวใจได้นะ”
อ้าว! เหรอ! มันสวนทางกับสามัญสำนึกโดยสิ้นเชิง ใครจะไปนึกว่ามีตัวแปรอีกอย่างคือไวรัสเข้าหัวใจ!
หลังจากนั้นเป็นต้นมาจึงถือคติว่า อย่าสรุปเอาเองในเรื่องที่ตัวเองไม่ใช่มืออาชีพ ในเรื่องสุขภาพ อะไรที่ไม่รู้จริง ก็ถามหมอ เงินเต็มบ้าน แบ่งให้โรงพยาบาลบ้าง!
มนุษย์เราชอบโยงเรื่องเข้าหากัน เวลาอ่านหนังสือเกี่ยวกับโรคสักโรค เรามักโยงเข้ากับตัวเองเสมอ ยกตัวอย่างเช่นอ่านบทความเกี่ยวกับวัณโรค พบว่าอาการของวัณโรคคือ :
ปวดหัว - ก็นึกทันทีว่า ใช่! วันก่อนเราปวดหัว
ไอ - วันนั้นเราก็ไอนี่นา!
กลางคืนมีเหงื่อออก - เออ! คืนก่อนเรามีเหงื่อออก
ครั่นเนื้อครั่นตัว - ใช่อีก... สองวันก่อนก็มีอาการนี้
ดูรายการอาการสิบอย่าง เป็นเสียแปดอย่าง สรุปว่าเป็นวัณโรคแน่เลย สรุปเสร็จสรรพแล้วก็กลุ้มใจนอนไม่หลับ ยิ่งนอนไม่หลับ ร่างกายก็ยิ่งมีอาการตามในรายการ คราวนี้กลางคืนมีเหงื่อออกมากกว่าเดิม ก็ยิ่งมั่นใจร้อยเปอร์เซ็นต์ว่าเป็นโรคนี้แน่ ๆ
ความจริงการปวดหัว ไอ มีเหงื่อออกกลางคืน ครั่นเนื้อครั่นตัว ก็เป็นอาการของโรคอีกหนึ่งล้านชนิด!
เพื่อนคนหนึ่งมีจุดแดงหลายจุดตามตัว สามัญสำนึกบอกว่าเป็นไข้เลือดออกแน่ ๆ เพราะแถวบ้านมีคนเคยถูกยุงลายกัด หมอตรวจแล้วบอกว่าแพ้อากาศ! คนละเรื่องเลย!
เพื่อนกลุ่มหนึ่งไปเที่ยวป่า กลับมามีอาการไข้ พอคนหนึ่งบอกว่าสงสัยเป็นมาลาเรีย คนที่เหลือก็รู้สึกว่าตัวเองก็มีอาการของมาลาเรียขึ้นมาทันใด เมื่อไปหาหมอตรวจแล้วพบว่าไม่มีใครเป็นอะไรสักรายเดียว
ทั้งหมดนี้เรียกว่า การคาดเดาโดยไม่มีหลักฐานพอ จับแพะชนแกะ แล้วสรุปเลย ไม่วิเคราะห์ให้ถ่องแท้ ไม่มีข้อมูลครบถ้วน มันบอกว่าบ่อยครั้งสามัญสำนึกใช้เป็นเหตุผลไม่ได้
คนที่ชอบระแวงว่าตนเองเป็นโรคนั้นโรคนี้เรียกว่า hypochondriac (ไฮโปคอนเดรียแอค) หรือตีตนไปก่อนไข้ มนุษย์สายพันธุ์นี้วัน ๆ คิดว่าตัวเองเป็นโรคอะไรสักโรค ปวดหัวก็ต้องสแกนหัว เพราะคาดว่าอาจเป็นมะเร็งสมอง ปวดท้องก็คาดว่าอาจเป็นมะเร็งลำไส้ แม้ไม่ปวดก็ยังคิดว่าอาจเป็นอะไรสักอย่าง!
บางครั้ง hypochondriac อาจหนักกว่าโรคจริงอีก และคนเป็น hypochondriac นี้มีมากกว่าที่คิด
ดังนั้นกลัวอะไร อย่าเพิ่งตีตนก่อนไข้ ถามมืออาชีพดีกว่า
- 22
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
