บทความ กตัญญูต่อผู้มีพระคุณ
จากหนังสือ ลำธารริมลานธรรม
โดย พระไพศาล วิสาโล
หลวงพ่อสุเมโธ เดิมชื่อ โรเบิร์ต แจ๊คแมน เป็นพระฝรั่งรูปแรกที่เป็นศิษย์ของหลวงพ่อชา สุภทฺโท ภายหลังได้เป็นเจ้าอาวาสองค์แรกของวัดป่านานาชาติ
ต่อมาได้เป็นกำลังสำคัญในการก่อตั้งวัดป่าจิตวิเวกและวัดอมราวดีในประเทศอังกฤษ ตามมาด้วยวัดสาขาอีกมากมายในยุโรปและอเมริกา
ทำให้สมาธิภาวนาและวัตรปฏิบัติแบบพระป่าเป็นที่รู้จักในโลกตะวันตก จนท่านได้รับเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชสุเมธาจารย์
ท่านเดินทางมายังเมืองไทยเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๙ เพราะมีความสนใจในพุทธศาสนาตั้งแต่อยู่ที่ประเทศมาเลเซีย เมื่อได้บำเพ็ญกรรมฐานที่วัดมหาธาตุ ฯ ท่าพระจันทร์ ก็มีความสนใจอยากบวชพระ ท่านเริ่มต้นชีวิตบรรพชิตด้วยการเป็นสามเณรโดยมีพระราชปรีชาญาณมุนีเจ้าคณะจังหวัดหนองคายเป็นอุปัชฌาย์
หลังจากที่ได้ทำกรรมฐานอย่างเข้มข้นอย่างลำพังในกุฏิเป็นเวลาหนึ่งปี ท่านตระหนักถึงความสำคัญของการมีครูบาอาจารย์เพื่อแนะนำการปฏิบัติให้ถูกทาง จึงเริ่มแสวงหาอาจารย์กรรมฐานที่พึ่งพาได้
ระหว่างอยู่ที่ประเทศลาวเพื่อต่อวีซ่าเข้าเมืองไทย ท่านได้พบพระไทยรูปหนึ่ง ชื่อพระสมหมาย มีกิริยาน่าเลื่อมใส พระสมหมายได้พรรณนาถึงอาจารย์ของท่านที่จังหวัดอุบลราชธานี
สามเณรสุเมโธฟังแล้วก็เกิดความสนใจ อยากไปศึกษาปฏิบัติกับท่าน อาจารย์รูปนั้นคือหลวงพ่อชา สุภทฺโท แห่งวัดหนองป่าพง เมื่อคิดว่าพบอาจารย์แล้ว ท่านได้ตัดสินใจบวชพระ โดยกลับไปอุปสมบทที่หนองคาย มีพระราชปรีชาญาณมุนีเป็นอุปัชฌาย์เช่นเคย
พระสมหมายเป็นทั้งผู้แนะนำและผู้พาพระสุเมโธไปกราบหลวงพ่อชาเป็นครั้งแรก ท่านจึงรู้สึกเป็นหนี้บุญคุณพระสมหมายแต่เมื่ออยู่ด้วยกันได้ไม่นาน ท่านก็เริ่มมีปัญหากับพระรูปนี้ ทั้งนี้เพราะพระสมหมายป็นผู้ที่เคร่งครัดในพระวินัยมาก แต่ด้วยความยึดติดถือมั่นในพระวินัย ท่านจึงจู้จี้ขี้บ่นและเพ่งโทษจับผิดผู้อื่นเป็นประจำ พระสุเมโธจึงรู้สึกหงุดหงิดรำคาญใจมาก
ในเวลาต่อมาพระสมหมายได้ลาสิกขาบท กลับไปเป็นฆราวาสได้ไม่กี่ปี วิถีชีวิตก็เหวี่ยงไปในทางตรงข้าม จากพระที่เคร่งวินัย กลายเป็นคนขี้เหล้าเมายา พระสุเมโธจึงรู้สึกผิดหวังและรังเกียจทิดสมหมายมาก ไม่อยากให้ใครรู้ว่าทิดสมหมายเป็นผู้พาท่านมาวัดหนองป่าพง เมื่อเรื่องนี้ทราบถึงหูหลวงพ่อชา ท่านก็เตือนสติพระสุเมโธให้สำนึกถึงบุญคุณของทิดสมหมาย และปฏิบัติต่อเขาด้วยความเคารพ
“นี่สุเมโธ เวลาเห็นสมหมาย ต้องเรียก ‘อาจารย์’ ทุกครั้ง ต้องเรียกว่า ‘อาจารย์สมหมาย’ ต้องแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อสมหมาย เพราะสมหมายเป็นผู้ที่พาสุเมโธมาพบหลวงพ่อ ถ้าไม่มีสมหมาย สุเมโธก็ไม่ได้มาที่วัดหนองป่าพง”
คำพูดของหลวงพ่อชาทำให้ท่านเปลี่ยนทัศนคติที่เคยมีกับทิดสมหมาย ความเกลียดชังหายไป มีแต่ความสำนึกในบุญคุณมาแทนที่ เวลาพบทิดสมหมาย ท่านจะเรียกว่า “อาจารย์สมหมาย” ทุกครั้ง เมื่อท่านไปตั้งวัดที่ประเทศอังกฤษ ทุกครั้งที่กลับมาเมืองไทย ท่านจะหาโอกาสไปเยี่ยมอาจารย์สมหมาย พร้อมของฝากเป็นประจำ
ส่วนทิดสมหมายนั้น ชีวิตมีแต่ตกต่ำแย่ลง ปล่อยตัวปล่อยใจจนติดเหล้าอย่างหนัก กลายเป็นโรคสุราเรื้อรัง ถึงขั้นสติฟั่นเฟือน กลายเป็นคนเร่ร่อน แต่ก็ได้รับการสงเคราะห์จากพระผู้ใหญ่ที่เคยรู้จักกัน สร้างกระต๊อบให้อยู่หลังวัด อาศัยข้าวก้นบาตรและเก็บขยะขายไปวัน ๆ แต่แล้ววันหนึ่งขณะที่เดินข้ามถนนเพื่อไปขอเศษอาหารในตลาด ได้ถูกรถเมล์พุ่งชนอย่างแรงจนเสียชีวิต
หลังจากเกิดเหตุการณ์ดังกล่าว หลวงพ่อชาได้แนะให้พระสุเมโธอุทิศส่วนกุศลจากการปฏิบัติให้แก่ทิดสมหมาย ท่านได้น้อมรับและยินดีปฏิบัติตามจวบจนทุกวันนี้
หลวงพ่อสุเมโธเคยกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า “เพราะอาจารย์สมหมายพาเรามาพบหลวงพ่อชา จึงทำให้มีพระสุเมโธในปัจจุบัน....
อาจารย์สมหมายจึงมีบุญคุณกับเรา มีคุณต่อพระพุทธศาสนา ส่วนอาจารย์สมหมายจะสึกแล้วไปติดเหล้า นั่นเป็นเรื่องของท่าน แต่เป็นหน้าที่ของพระสุเมโธที่ควรแสดงความกตัญญูกตเวที”
เรื่องราวของทิดสมหมายนั้นเป็นคติสอนใจได้หลายอย่าง นอกจากให้ข้อคิดเกี่ยวกับการมองผู้มีพระคุณอย่างรู้จักแยกแยะแล้ว ยังสะท้อนถึงภูมิธรรมของหลวงพ่อชาอีกด้วย แม้ท่านเป็นผู้เคร่งครัดในวินัยและใฝ่ธรรมอย่างยิ่ง แต่เมื่อศิษย์ของท่านกลายเป็นขี้เหล้าเมายา ประพฤติตนไม่สมกับเป็นชาวพุทธหรือศิษย์หนองป่าพง ท่านก็ไม่ได้โกรธหรือรังเกียจแต่อย่างใด
หากยังมีความเมตตา และแนะนำให้ศิษย์ผู้น้องสำนึกในบุญคุณของเขา และแสดงความกตัญญูเป็นการตอบแทนความดีนั้นหากยึดมั่นถือมั่นหรือ “ติดดี” เมื่อใด ก็อาจทำให้เกิดความโกรธเกลียดผู้ที่ไม่ดีเหมือนตน หรือไม่ดีอย่างที่ตนคาดหวังก็ได้
แต่หลวงพ่อชานั้น ท่านทำดีโดยไม่ติดดี จึงสามารถคงความดีและมีความดีให้แม้กระทั่งผู้ที่พลัดตกจากความดีหรือผิดศีล
ชีวิตที่ผกผันของทิดสมหมายยังเป็นอนุสติเตือนใจว่า ผู้ที่เคร่งครัดในวินัย จนเห็นแต่ความผิดพลาดของผู้อื่นนั้น หากไม่ระมัดระวัง ก็อาจพลิกกลับเป็นตรงข้าม ตกต่ำย่ำแย่ยิ่งกว่าคนที่ไม่เคยบวชพระหรือศึกษาธรรมวินัยเลยก็ได้ จะว่าไปแล้ว สองขั้วที่อยู่ตรงข้ามกันนั้น ไม่ได้ห่างกันเลย แต่อยู่ใกล้กันมาก หากประมาทเมื่อใดก็อาจพลั้งพลาดสู่ความสุดโต่งอีกด้านหนึ่งจนถึงแก่ความหายนะ
- 14
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
