อวสาน ‘ฟองน้ำทะเล’ สิ่งมีชีวิตดึกดำบรรพ์กำลังเจ็บป่วย อีกหนึ่งผลพวงจากที่ตามมาจากวิกฤตโลกเดือด
‘ฟองน้ำทะเล’ เป็นสิ่งมีชีวิตที่อยู่ยืนยงคู่โลกมานาน ถือกำเนิดขึ้นตั้งแต่เมื่อ 600 ล้านปีก่อน
ครั้งหนึ่งเคยครอบครองอาณาจักรมหาสมุทรมาพร้อมๆ กับปะการัง ก่อนจะมีสัตว์ชนิดต่างๆ วิวัฒนาการตามต่อมาเปลี่ยนตำแหน่ง
โดยทั่วไปเราอาจเห็นฟองน้ำทะเลเหมือนหินเหมือนปะการัง แต่จริงๆ แล้วฟองน้ำทะเลเป็นสัตว์ที่ตัวนิ่ม ร่างกายมีความยืนหยุ่นสูง สามารถคืนรูปทรงได้เหมือน
แต่เห็นนิ่มๆ อย่างนั้น ฟองน้ำทะเลก็ถือเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่อายุยืนทีเดียว
ในการค้นพบฟองน้ำทะเลกว่า 8,550 ชนิดที่ยังพบเห็นได้ในปัจจุบัน มีบางชนิดอายุขัยอย่างต่ำๆ ก็ 500 ปี หรือบางชนิดมีอายุขัยมากถึง 15,000 ปี
หรือกล่าวได้ว่า ฟองน้ำทะเลบางตัวที่เราพบเห็นอยู่ในตอนนี้ เขาเกิดในช่วงที่แมมมอธยังเดินทอดน่องไปทั่วแผ่นดิน และมนุษย์ยังไม่รู้จักการตั้งอาณานิคม
ขณะที่สัตว์ยักษ์สูญพันธุ์ไปแล้ว แต่ฟองน้ำทะเลตัวนั้นก็ยังไม่ตาย
อีกสิ่งที่น่าสนใจ คือ ‘ความอยู่ทน’ แทบไม่หวั่นไหวต่อความเปลี่ยนแปลงรอบตัว
ตัวอย่างเช่น ในวันที่ปะการังทั่วเกรตแบร์ริเออร์รีฟถูกความร้อนฟอกจนกลายเป็นสีขาวโพลน แต่ฟองน้ำทะเลก็ยังอวดโฉมด้วยสีสันที่สดใสอย่างไม่สะท้านสะเทือนแม้แต่นิด
แต่ก็ใช่ว่าฟองน้ำทะเลจะเป็นอมตะเสียเท่าไหร่
ถึงที่สุดเมื่อถูกรบกวนมากๆ เข้าฟองน้ำทะเลก็เจ็บป่วยและมีสิทธิตายได้เหมือนกัน
และคงไม่มีอะไรที่จะทำร้ายฟองน้ำทะเลได้มากเท่ากับ ‘มนุษย์’
เมื่อปี 2022 ทีมนักวิจัยจาก Victoria University of Wellington ในนิวซีแลนด์ ได้ไปพบกับปรากฏการณ์ ‘ฟองน้ำทะเลฟอกขาว’ เป็นครั้งแรก ในน่านน้ำนิวซีแลนด์หลายจุด
รายละเอียดระบุว่า ฟองน้ำทะเลบางแห่งฟอกขาวไปมากถึง 95 เปอร์เซ็นต์ หรือนับเป็นจำนวนหลายล้านตัว
ถือเป็นการฟอกขาวของฟองน้ำทะเลครั้งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีการค้นพบ
ทีมวิจัยค่อนข้างมั่นใจว่า ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นเพราะน้ำทะเลมีอุณหภูมิสูงขึ้น อันมีสาเหตุมจากวิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เกิดจากฝีมือมนุษย์
โดยเฉพาะน่านน้ำหลายแห่งของนิวซีแลนด์ มีอุณหภูมิสูงกว่าปกติราวๆ 2.6 องศาเซลเซียส ซึ่งถือว่าอุ่นขึ้นมากๆ (ตามปกติน้ำทะเลร้อนขึ้น 1.5 องศาเซลเซียส ปะการังก็ไม่รอดแล้ว)
สอดคล้องกับข้อเท็จจริงที่ว่า ปี 2021 น้ำทะเลมีอุณหภูมิสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง และกลายเป็นปีที่น้ำในมหาสมุทรมีอุณหภูมิสูงที่สุดนับแต่มีการบันทึกสถิติในยุคปัจจุบัน
และเป็นปีที่นักวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่พากันออกมาย้ำนักย้ำหนาว่า การปล่อยเชื้อเพลิงฟอสซิลจากกิจกรรมของคนเรานี่ล่ะ ที่ทำให้อุณหภูมิโลกและน้ำในมหาสมุทรร้อนมาถึงจุดนี้
รวมถึงยังสอดคล้องกับปรากฏการณ์ฟอกขาวของปะการังหลายแห่ง โดยเฉพาะที่เกรตแบร์ริเออร์รีฟ ที่กลับมาฟอกขาวอย่างรุนแรงอีกครั้งเมื่อช่วงต้นปี 2022
สิ่งที่เกิดขึ้นถือเป็นปัญหาใหญ่ เมื่อสิ่งมีชีวิตที่ ‘ทน’ ต่อการเปลี่ยนแปลงได้ดีอย่างฟองน้ำทะเลยัง ‘สู้ไม่ได้’ นับประสาอะไรกับบรรดาสัตว์ที่เซนซิทีฟกว่า หรือสัตว์ที่ต้องพึ่งพาฟองน้ำทะเลเพื่อการดำรงชีวิต
ความเสียหายที่เกิดขึ้นนี้ย่อมส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตจำนวนมากอย่างแน่นอน เพราะโดยบทบาททางธรรมชาติ ฟองน้ำทะเลมีหน้าที่ไม่ต่างกับปะการัง
ฟองน้ำทะเลมีบทบาทในการช่วยปรับปรุงคุณภาพน้ำทะเลให้ใสสะอาด ช่วยกำจัดตะกอนขนาดเล็ก และลดปริมาณตะกอนสารอินทรีย์ในน้ำ เปรียบได้กับเครื่องกรองน้ำทางชีวภาพที่สำคัญ
และบทบาทที่ไม่อาจละเลยได้ คือการเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยย่อย (Microhabitat) ให้กับสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กอื่นๆ เช่น กุ้ง ปู หอย และไส้เดือนทะเล ได้หลบซ่อนภัยจากศัตรู รวมถึงเป็นแหล่งอาหาร
นอกจากนี้ ปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์ด้านสภาพอากาศยังใช้ฟอกน้ำทะเลเป็นตัวชี้วัดอุณหภูมิของโลก เป็นสิ่งที่ช่วยยืนยันว่าในเวลานี้โลกของเราร้อนกว่าเดิม 1.5 องศาเซลเซียสแล้วจริงๆ
อ้างอิง
New Zealand sea sponge populations 'dying by the millions' due to climate change https://shorturl.asia/huqMU
Oceana, Longevity Secrets from the Five Longest-Lived Marine Animals. https://shorturl.asia/kIbDe
ฟองน้ำทะเล (Marine sponges) https://shorturl.asia/iUIaY
Study of sea sponges lead scientists to believe Earth has already passed 1.5 degrees Celsius of warming https://shorturl.asia/ct8gY
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
