12 ก.ค. 2024 เวลา 05:00 • หนังสือ

เจตจำนงอิสระถูกกำหนดโดยยีน?

ผู้อ่านเขียนมาทวงเรื่องเจตจำนงอิสระ ลงไปสองตอนแล้วหายศีรษะไป "ทำงี้ได้ไง"
ช่วงนี้ความจำผมสับสนมาก (แต่ไม่น่ามากเท่าผู้สมัครประธานาธิบดีสหรัฐฯ) วันหนึ่งๆ คิดงานหลายอย่าง งานหลักตอนนี้คือนิยายจีนกำลังภายใน กำลังเดินหน้า สมองจึงปิดสวิตช์เรื่องอื่นบ้าง โปรดให้อภัย
1
ต่อเรื่องเจตจำนงอิสระก็แล้วกัน
เคยสังเกตไหมว่าคนบางคนรักสวยรักงาม จัดบ้านช่องสะอาด บางคนสกปรกรกรุงรัง หากยีนมีส่วนกำหนดนิสัยรักสวยรักงาม ก็แสดงว่าพฤติกรรมถูกกำหนดโดยพันธุกรรม และเจตจำนงอิสระที่จะแต่งบ้านให้สะอาดก็อาจไม่ใช่เจตจำนงอิสระ
คนที่ไม่เชื่อว่าเจตจำนงอิสระมีจริงตั้งคำถามว่า ทำไมคนที่ติดเหล้าจึงไม่สามารถเลิกเหล้าด้วยเจตจำนงอิสระที่จะเลิก ทำไมคนไม่น้อยมีนิสัยเปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิงหลังจากเกิดการเปลี่ยนแปลงทางสมอง
มีหลักฐานทางอาชญากรรมชี้ว่า อาชญากรไม่น้อยทำผิดเพราะสภาพสมองเป็น cause หลัก มีตัวอย่างจริงของคนที่สมองมีเนื้องอกเปลี่ยนนิสัยใจคอจากหน้ามือเป็นหลังมือ จากคนดี ๆ กลายเป็นคนที่ชอบลวนลามเด็ก หรือกระทั่งฆ่าคน แต่เมื่อผ่าตัดเอาก้อนเนื้อนี้ออกไป นิสัยไม่ดีก็หายไปเป็นปลิดทิ้ง
ถ้าเจตจำนงอิสระมีจริง ทำไมการเอาเนื้องอกออกจึงสามารถเปลี่ยนนิสัยคนกลับมาเหมือนเดิมได้? ทำไมเจตจำนงอิสระช่วยไม่ให้เขาทำผิดไม่ได้?
วิทยาศาสตร์ด้านประสาทวิทยามีหลักฐานสแกนสมองของฆาตกรและอาชญากรจำนวนมาก พบว่าโครงสร้างสมองแตกต่างจากคนปกติ มันก็อาจชี้ว่า พฤติกรรมเลวร้ายของคนบางคนอาจมิใช่มาจากเจตจำนงอิสระของเขา
บางทีเราทั้งหมดดำเนินชีวิตในโลกที่มีเหตุการณ์ สภาพแวดล้อม ทำให้เราดำเนินชีวิตไปตามเส้นทาง แล้วลวงตาว่าคือเจตจำนงอิสระ มนุษย์เรามีสัญชาตญาณเรื่องเจตจำนงอิสระสูงมาก
แต่การโน้มน้าวคนให้เปลี่ยนความเชื่อนี้ทำได้ยาก หลายคนบอกว่า แสดงหลักฐานที่เป็นรูปธรรมให้ดูก่อนซี
เอาละ จะรู้แน่ว่ามีเจตจำนงอิสระจริงหรือไม่ ก็ต้องพิสูจน์ด้วยหลักฐาน และก็มีการทดลองทางวิทยาศาสตร์จริงๆ
(ยังมีต่อ จะพยายามลงก่อนถูกทวง)
โฆษณา