บทความ Blockdit ผีเสื้อวันเดียว ตอน 2 : คนบ้าจักรวาล
ตลอดชีวิต ผมหาคู่สนทนาเรื่องหนึ่งไม่ได้ หรือยากมาก
คือเรื่องจักรวาล
คนใกล้ตัวผมบางคนบอกว่า ผมเป็นมนุษย์พันธุ์ ‘บ้าจักรวาล’ หลายคนถามว่า จะรู้เรื่องไปทำไม ชีวิตเราก็ยุ่งพอแล้ว เอาเรื่องหนักหัวมาใส่ทำไม
เวลาได้ยินใครพูดอย่างนี้ ผมมักปิดสวิตช์สนทนาเรื่องนี้ เพราะรู้ว่าเปล่าประโยชน์ เรื่องจักรวาลนี่เป็นความสนใจเฉพาะตัวจริงๆ
คุยต่อไปก็ไร้ประโยชน์ เสียเวลาด้วยกันทั้งสองฝ่าย เราแค่อยู่คนละโหมด คนละคลื่นความถี่กัน
เหมือนคนหนึ่งชอบกินทุเรียน อีกคนหนึ่งไม่ชอบ มันไม่ใช่เรื่องผิดหรือถูก เป็นแค่รสนิยมต่างกัน คนละคลื่นความถี่
เป็นการยากมากที่จะโน้มน้าวใจคนทั่วไปให้เข้าใจเรื่องจักรวาล เพราะจะว่าไปแล้ว มันก็ดูเป็นเรื่องแสนจะไกลตัวจริงๆ
คนเกือบทั้งโลกมองไม่เห็นจริงๆ ว่าเรื่องนี้น่าสนใจตรงไหน ดูดวงดาว แล้วไงหรือ? มีหลุมดำข้างนอกโน้น แล้วไงหรือ? มันจะเปลี่ยนโลกเราหรือชีวิตเราหรือเปล่า?
ดวงอาทิตย์อยู่ห่างจากเรา 93 ล้านไมล์ แสงอาทิตย์เดินทางมาถึงเราในเวลา 8 นาที แล้วไงหรือ? มันดูเหมือนเป็นความรู้ที่ไร้ประโยชน์ บางคนเอ่ยเมื่อได้ยินว่าจักรวาลมีอายุ 13.8 พันล้านปีว่า “รู้ไปทำไม?” บางคนเสียดนิ่มๆ ว่า “เกิดทันหรือ?”
เพราะในมุมมองของคนจำนวนมาก มันเป็นเรื่องห่างไกลตัวระดับ “ไร้สาระ” บางคนใช้คำว่า ‘อจินไตย’ มาประกอบ ด้วยกรอบคิดว่ามันไม่ได้ทำให้ชีวิตเราดีขึ้น ไม่ทำให้เราบรรลุธรรม หรือโลกเปลี่ยนไป
แต่ความรู้จำนวนมากมายในโลกล้วนมองดูเผินๆ ไร้ประโยชน์ต่อเราโดยตรง แต่เมื่อใช้รวมกับความรู้อื่น ก็อาจเป็นประโยชน์มหาศาล
ยกตัวอย่างง่ายๆ คือ ชาวโลกชอบศึกษาดวงโดยผ่านโหราศาสตร์ราศี เช่น คนเกิดราศีเมษ วันนี้วันนั้นจะเป็นอย่างไร นี่คือ ‘ข้อมูล’ ที่เราเคยชิน เมื่อรับมาทุกวัน นานวันเข้าก็เชื่อโดยสนิทใจว่า โหราศาสตร์ราศีเป็นศาสตร์ที่มีหลักฐาน
แต่หากเราศึกษาโครงสร้างของดวงดาวในทางช้างเผือก จะพบว่า ราศีต่างๆ ไม่ว่า เมษ ธนู ตุล ฯลฯ เป็นสิ่งที่มนุษย์สมมุติขึ้นมา แล้วใช้สิ่งสมมุติขึ้นมาทำนายชะตาคน ไม่ต่างจากเรามองท้องฟ้า โยงจุดดาวเป็นรูปตัวการ์ตูนโดราเอมอน แล้วบอกว่าราศีโดราเอมอนทำให้ชีวิตคุณเป็นอย่างนี้อย่างนั้น แต่หลักฐานทางวิทยาศาสตร์บอกว่ามันไม่เคยมีราศีต่างๆ เราแต่งเรื่องขึ้นมาเอง
ดาราศาสตร์ (astronomy) ศึกษาคุณลักษณ์ของดวงดาว ไม่ใช่อำนาจลึกลับที่กำหนดชะตาชีวิตมนุษย์ เป็นวิทยาศาสตร์
ส่วนโหราศาสตร์ (astrology) ไม่ใช่วิทยาศาสตร์ แต่หลายคนทำให้มันเป็นวิทยาศาสตร์เทียม
ด้วยหลักฐานนี้ เราก็จะพบว่า โหราศาสตร์ราศีเป็นเรื่องเหลวไหล ไร้สาระ
นี่ต่างหากที่สมควรเป็นเรื่อง “รู้ไปทำไม?”
นี่เป็นตัวอย่างเล็กๆ ตัวอย่างหนึ่งของคำอธิบายว่า เรารู้เรื่องจักรวาลไปทำไม มันทำให้เราเข้าใจโลกเราดีขึ้น และทำให้เรามีสติปัญญาดีขึ้นในการดำเนินชีวิต
แค่รู้เรื่องราศีที่ไม่มีจริงเรื่องเดียว ก็ประหยัดค่าดูดวงไปตลอดชีวิต
เรื่องหลายเรื่องดูเหมือนไกลตัว แต่ถ้ารู้ก็อาจเสริมสร้างความรู้และปัญญา หรือ ‘ขยายกบาล’
ความจริงแล้วจุดสำคัญเกี่ยวกับจักรวาลที่ทำให้ผมรู้สึกตื่นเต้นกลับเป็นเรื่องปรัชญา
หลายคนงงเป็นไก่ตาแตกเมื่อผมบอกว่าจักรวาลเป็นเรื่องปรัชญา
ยังไงหรือ?
ก็เพราะการเข้าใจจักรวาลทำให้เราเข้าใจชีวิตได้ลึกขึ้น
ฟังดูแปลกประหลาด และไม่น่าเชื่อ
ตัวอย่างเช่น มุมมองเรื่องการกำเนิดชีวิต
เราเห็นว่าการเกิดคือการออกจากท้องแม่ สืบสายชีวิตจากบรรพบุรุษ
แต่หากมองในสเกลจักรวาล เราจะพบว่าลึกเข้าไปในร่างกายเรา เราประกอบด้วยอะตอมจำนวนมหาศาลที่เกิดมาพร้อมจักรวาล อะตอมธาตุคาร์บอน เหล็ก แคลเซียม ฯลฯ ในร่างกายทั้งหมดเคยเป็นดวงดาวมาก่อน อะตอมธาตุทองในตัวเราก็เคยผ่านซูเปอร์โนวามาก่อน
ทุกชีวิตเป็นการรวมตัวกันของอะตอมที่มีอายุเท่าจักรวาล
นีล เดอกราส ไทสัน นักฟิสิกส์ดาราศาสตร์ชาวอเมริกัน จึงกล่าวว่า “เราทั้งหมดเกี่ยวข้องกันทางชีววิทยา เกี่ยวข้องกับโลกทางเคมี เกี่ยวข้องกับจักรวาลทางอะตอม นั่นเป็นเรื่องที่เท่มาก! มันทำให้ผมยิ้มได้...”
หรือมุมมองเรื่องความตาย
เดิมเรามองว่าความตายคือการแตกดับของร่างกาย แต่หากมองในมุมของจักรวาลวิทยาและฟิสิกส์ เราจะพบว่าความตายเป็นแค่การเปลี่ยนรูปการเกาะกันของอะตอม
‘ความตาย’ เป็นแค่การจัดระเบียบเหล่าอะตอมใหม่
นี่คือปัญญาที่เกิดขึ้นจากการมองจักรวาล และมันเข้าไปในพื้นที่ของปรัชญา
แต่เราจะไม่มีวันรู้เรื่องเหล่านี้ หากเราฝังตัวในกรอบคิด แยกตัวเราออกจากจักรวาล ทั้งที่จักรวาลอยู่ในตัวเรา เราจะไม่มีวันรู้ถ้าไม่ปรับเสาอากาศของเราให้หันรับคลื่นวิทยุแห่งความรู้นั้น
การอ่านการเรียนเรื่องจักรวาลก็คือเสาอากาศนั้น
การมองโลกในสเกลจักรวาลทำให้เรามองเห็นตัวเราเองในมุมอื่น และนี่เองที่ผมมักบอกว่า จักรวาลวิทยาทำให้เข้าใจปรัชญาชีวิตและตัวเราเองได้
- 16
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
