ภาพเปิดตัวกล้องรูบิน
หอสังเกตการณ์รูบิน(Vera C. Rubin Observatory) ได้เผยแพร่ภาพชุดแรกเมื่อมันเริ่มปฏิบัติการ LSST(Legacy Survey of Space and Time) นานสิบปี LSST จะปฏิวัติวงการดาราศาสตร์ โดยมีเป้าหมายหลักประการหนึ่งในการสำรวจพลังงานมืด(dark energy) ซึ่งเป็นแรงปริศนาที่ทำให้เอกภพขยายตัวด้วยความเร็วสูงขึ้น และสสารมืด(dark matter) สสารปริศนาที่มีอยู่ถึง 85% ของสสารในเอกภพแต่กลับมองไม่เห็น
จากยอดเขา เซร์โร ปาชอน ในชิลี ซึ่งสูง 1600 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล กล้องรูบินจะสแกนซีกฟ้าใต้ทุกๆ สามวัน ความพยายามนี้จะเป็นการทำแผนที่ซีกฟ้าใต้อย่างต่อเนื่องและลึกที่สุดเท่าที่เคยทำมา โดยใช้กล้องโทรทรรศน์สำรวจ Simonyi ขนาด 8.4 เมตร และกล้อง LSST(LSSTCam) ซึ่งเป็นกล้องดิจิตอลที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่เคบสร้างมาที่ 3200 เมกะพิกเซล ด้วยขนาดพอๆ กับรถขนาดเล็กคันหนึ่ง ภาพจาก LSSTCam เพียงหนึ่งภาพก็ครอบคลุมพื้นที่เทียบเท่ากับขนาดจันทร์เต็มดวง 45 ดวงบนท้องฟ้า
Vera C. Rubin observatory
ภาพชุดแรกจากหอสังเกตการณ์รูบิน เปิดให้เห็นเอกภพที่พร่างพรายไปด้วยดาราและกาแลคซี เปลี่ยนสิ่งที่ดูเหมือนเป็นอวกาศอันดำมืดและว่างเปล่า สู่ผืนผ้าที่ระยิบระยับ ซึ่งมีแต่เพียงกล้องรูบินที่สามารถสร้างภาพขนาดใหญ่ที่มีสีสันหลากหลายและรุ่มรวยเช่นนี้ได้อย่างรวดเร็ว
ภาพแรก รูบินจัดจ้องไปที่พื้นที่ส่วนใต้ของกระจุกหญิงสาว(Virgo cluster) ซึ่งอยู่ไกลออกไปราว 55 ล้านปีแสงจากโลก และเป็นกลุ่มของกาแลคซีขนาดใหญ่ที่อยู่ใกล้กับทางช้างเผือกมากที่สุด ภาพแสดงวัตถุที่หลากหลายอย่างน่าทึ่ง ตั้งแต่ดาวฤกษ์สว่างที่มีสีตั้งแต่ฟ้าจนถึงแดง สู่กาแลคซีกังหันใกล้บ้านที่มีสีฟ้า จนถึงกลุ่มกาแลคซีสีแดงที่อยู่ห่างไกล
แค่ภาพนี้ก็มีกาแลคซีอยู่ราว 10 ล้านแห่ง แต่ก็เป็นเพียง 0.05% ของจำนวนคร่าวๆ(ราว 2 หมื่นล้านแห่ง) ของข้อมูลจากรูบินจะให้ได้เมื่อสิ้นสุด LSST ซึ่งก็ราวหนึ่งในสิบของกาแลคซีทั้งหมดในเอกภพที่มองเห็นได้
ภาพแสดงส่วนเล็กๆ ของภาพกระจุกหญิงสาวจากกล้องรูบิน ดาวสว่างที่พื้นหน้าในภาพเป็นดาวที่อยู่ใกล้กว่าภายในทางช้างเผือก ที่พื้นหลังปรากฏกาแลคซีมากมายที่อยู่ไกลกว่ากระจุกหญิงสาว
Roberto Ragazzoni ประธานสถาบันเพื่อดาราศาสตร์ฟิสิกส์แห่งชาติ อิตาลี กล่าวในแถลงการณ์ว่า หอสังเกตการณ์รูบินจะช่วยให้เราได้เพิ่มทั้งความลึกและพลวัตให้กับการสำรวจเอกภพ ด้วยกล้องโทรทรรศน์ระดับแปดเมตรนี้ซึ่งสามารถสำรวจทำแผนที่ซีกฟ้าใต้ได้ทุกๆ 3 วัน สร้างภาพยนตร์ย่นเวลา(time-lapse movie) ของเอกภพ
เราได้เข้าสู่ยุคแห่งการถ่ายทำภาพยนตร์ดาราศาสตร์(astro-cinematography) ได้สำรวจมิติใหม่ๆ ด้วยสิ่งที่เราคาดว่าจะได้ศึกษาอวกาศนี้ด้วยมุมมองใหม่ๆ ซึ่งขณะนี้เป็นไปได้แล้ว ยังต้องขอบคุณเทคโนโลจีข้อมูลแบบใหม่ๆ เพื่อประมวลข้อมูลจำนวนมหาศาลที่ไม่น่าจะรับมือไหว
รูบินสำรวจการเปลี่ยนแปลงความสว่างของดาวแปรแสงกลุ่ม RR Lyrae star
หนึ่งในความสามารถอันน่าประทับใจที่สุดของรูบินก็คือความสามารถในศึกษาวัตถุที่มีการเปลี่ยนแปลงความสว่างซึ่งมันจะสร้างภาพยนตร์แห่งสรรพสิ่ง พลังอันเป็นอัตลักษณ์มาจากความจริงที่ว่ารูบินสามารถสแกนท้องฟ้าได้ด้วยความเร็วสูงมาก เร็วกว่ากล้องขนาดใหญ่ใกล้เคียงกันตั้งแต่สิบถึงร้อยเท่า
การเปลี่ยนแปลงชั่วคราว(transient) ที่มันได้เห็นยังรวมถึงดาวแปรแสง(variable stars) มากกว่าร้อยล้านดวงที่เปลี่ยนแปลงความสว่างเนื่องจากการหดพอง(pulsation), ความไม่เสถียรด้านความร้อน(thermal instabilities) และแม้แต่เพราะมีดาวเคราะห์กำลังผ่านหน้า(transiting) ระหว่างกล้องรูบินกับดิสก์ดาว
ดาวเคราะห์น้อยใหม่ที่พบ
ขยับเข้ามาใกล้บ้านมากขึ้น ด้วยการสำรวจวัตถุเมื่อพวกมันเปลี่ยนแปลงความสว่างบนท้องฟ้า กล้องรูบินจะให้ภาพดาวเคราะห์น้อยและวัตถุขนาดเล็กอื่นๆ ที่อยู่ใกล้โลกดีขึ้น นี่จะช่วยให้องค์กรอวกาศอย่างนาซาได้ประเมินความเสี่ยงต่อโลกและป้องกันดาวเคราะห์น้อยเหล่านี้ไว้
ในวีดีโอนี้แสดงดาวเคราะห์น้อยใหม่ๆ 2104 ดวงที่รูบินได้พบในสัปดาห์แรกของการทำงานเท่านั้น คาดว่ามันน่าจะพบดาวเคราะห์น้อยใหม่ๆ หลายล้านดวงภายในช่วงสองปีแรกของ LSST และยังน่าจะเป็นกล้องที่มีประสิทธิภาพสูงที่สุดในการค้นหาวัตถุจากนอกระบบสุริยะที่ผ่านเข้ามาในระบบที่คล้ายกับโอมูอามูอา(‘Oumuamua) หรือดาวหางโบริซอฟ(Borisov)
ถ้ามีอะไรบนท้องฟ้าที่เคลื่อนที่หรือเปลี่ยนแปลง รูบินจะพบมันและกระจายข้อมูลไปทั่วโลกในทันที นี่หมายความว่าเราจะสามารถสำรวจปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นชั่วคราวที่กำลังเกิดขึ้นได้ อาจจะสร้างการค้นพบทางดาราศาสตร์ฟิสิกส์ใหม่ๆ ที่อาจคาดไม่ถึงให้เป็นไปได้ Rosaria Bonito จากคณะกรรมการผู้อำนวยการพันธมิตรการค้นพบ LSST ที่หอสังเกตการณ์รูบิน กล่าว
ภาพแสดงเนบิวลาไทรฟิด(Trifid nebula; M20 หรือ NGC 6514) ทางบนขวา ซึ่งอยู่ห่างจากโลกออกไป 9 พันปีแสง และเนบิวลาลากูน(Lagoon nebula; M8 หรือ NGC 6523) อยู่ไกลออกไปประมาณ 4 ถึง 6 พันปีแสงเป็นพื้นที่ที่เมฆก๊าซและฝุ่นกำลังควบแน่นเพื่อให้กำเนิดดาวฤกษ์ใหม่ๆ ภาพประกอบด้วยภาพ 678 ภาพจากรูบินที่ถ่ายในเวลาเพียง 7 ชั่วโมง ด้วยการรวมภาพแบบนี้ รูบินสามารถเผยให้เห็นรายละเอียดที่น่าจะสลัวเกินกว่าจะมองเห็นได้หรือมองไม่เห็นเลย นี่เผยว่าเมฆก๊าซและฝุ่นในเนบิวลาเหล่านี้มีรายละเอียดยิบย่อยอย่างไม่น่าเชื่อ
ภาพไทรฟิด-ลากูนแสดงเนบิวลาหรือแหล่งอนุบาลดาวฤกษ์ 2 แห่งเน้นให้เห็นพื้นที่ก๊าซและฝุ่น นี่น่าประทับใจว่าพื้นที่การมองของ LSST นั้นใหญ่แค่ไหนที่จับภาพทั้งหมดได้ในภาพเดียว
ภาพแสดงส่วนเล็กๆ ของภาพกระจุกหญิงสาวจากกล้องรูบิน อีกส่วนที่เห็นด้านล่างขวาเป็นกาแลคซีกังหันที่สวยงาม 2 แห่ง ทางบนขวาเป็นกาแลคซีเล็กกว่าอีกสามแห่งที่กำลังชนและควบรวมกัน ภาพกระจุกหญิงสาวจากกล้องรูบินมาจากข้อมูล 10 ชั่วโมง ก็ได้เห็นความสามารถในการจับวัตถุที่สลัวที่สุด และภาพเหล่านั้นก็เป็นเพียง 2% ของพื้นที่การมองของภาพ LSST ภาพเดียว
นักวิทยาศาสตร์จากรอบโลกจะเข้าถึงขุมข้อมูลจากกล้องรูบิน เพื่อตอบคำถามอย่าง ทางช้างเผือกเป็นมาอย่างไร อีก 95% ในเอกภพที่เรามองไม่เห็นนั้นเป็นอะไร วัตถุในระบบสุริยะจะบอกกล่าวอะไรเราได้บ้าง เราจะเรียนรู้จากการเฝ้าดูการเปลี่ยนแปลงนับร้อยล้านสิ่งในท้องฟ้าตลอดสิบปีอย่างไรบ้าง
การสำรวจของกล้องรูบินซีซีดีขนาด 3200 เมกะพิกเซลทุกๆ 40 วินาที จะผลิตข้อมูลราว 20 เทอราไบต์ต่อคืน รวมกับฐานข้อมูลบัญชีรายชื่ออีก 15 พีตาไบท์ เฉพาะแค่ปีแรกของ LSST ปริมาณข้อมูลที่ได้ก็มากกว่าข้อมูลจากหอสังเกตการณ์แห่งอื่นๆ ทั้งหมดรวมกันแล้ว
ในสิบปี การประมวลข้อมูลรูบินจะสร้างข้อมูลราว 500 พีตาไบท์ และชุดข้อมูลสุดท้ายจะมีวัตถุหลายพันล้านแห่งโดยมีการตรวจสอบหลายล้านล้านครั้ง หอสังเกตการณ์รูบินและ LSST จะให้โอกาสแก่คนรุ่นใหม่ๆ มันจะกลายเป็นตำนานให้กับทุกคนที่อยากจะเข้าถึงสหวิทยาการทางวิทยาศาสตร์ สร้างเครื่องมือที่จะปฏิวัติแขนงดาราศาสตร์ฟิสิกส์และเทคโนโลจีใหม่ๆ ในการแปลผลข้อมูล
CCD ของ LSST
ด้วยการเผยแพร่ข้อมูลออกมาอย่างสม่ำเสมอ นักวิทยาศาสตร์จะสามารถทำการศึกษาข้อมูลรูบินจากที่ห่างไกลได้เอง สร้างการค้นพบเอกภพใหม่ๆ และพัฒนาวิทยาศาสตร์ในแบบที่เราก็ทำนายไม่ได้ อย่างไรก็ตาม รูบินยังต้องใช้เวลาอีกหลายเดือนเพื่อทดลองดำเนินงานและทดสอบเพิ่มเติม ทุกๆ อย่างที่ได้เรียนรู้จะนำไปสู่การทำงานทางวิทยาศาสตร์ LSST อย่างเต็มรูปแบบต่อไปในปีนี้ วันนี้ยังเพิ่งเป็นการชิมลางเท่านั้น
แหล่งข่าว rubinobservatory.org : ever-changing universe revealed in first imagery from NSF-DOE Vera C. Rubin observatory
space.com: Vera C. Rubin observatory reveals 1st stunning images of the cosmos. Scientists are “beyond excited about what’s coming”
astronomy.com: here are the first-ever images released by the Vera C. Rubin observatory
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
