"Longevity" อะไรจริง อะไรเท็จ
ศาสตร์ชะลอวัย หรือ Longevity เป็นกระแสที่ได้รับความนิยมอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงครึ่งปีที่ผ่านมา ศาสตร์แห่งการใส่ใจตัวเองเพื่อให้มีความสุขและสุขภาพดี มีอายุยืน กลายเป็นหลักปฏิบัติที่หลายคนยอมรับและปฏิบัติตาม
แต่ด้วยความไม่ชัดเจน และไม่กฎตายตัว และไม่สามารถวัดผลลัพท์ที่เป็นรูปธรรมได้ ทำให้ศาสตร์ Longevity กลายเป็นที่ถกเถียง และตั้งคำถามถึงผลลัพท์เมื่อเทียบกับภาระที่เกิดขึ้น หรือที่ร้ายแรงไปกว่านั้น คือ Longevity กลายเป็นเครื่องมือที่ใช้อวดโอ่คุณภาพชีวิตกันบนสื่อสังคมออนไลน์ หรือที่โหดร้ายไปกว่านั้น คือการถูกนำไปแสวงหาประโยชน์โดยขาดจริยธรรมและข้อเท็จจริงทางการแพทย์
Longevity ประกอบด้วย 2 ส่วนหลักๆคือ Life span หมายถึงอายุขัยโดยรวม การขยายช่วงเวลานี้ให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และส่วนของ Healthspan หมายถึง
ช่วงเวลาที่เราสามารถรักษาภาวะสุขภาพที่ดี ปราศจากโรคเรื้อรัง ความเจ็บปวด หรือความทุกข์ทรมาน (หลักการคล้ายกับ Quality of life หรือ QoL)
ศาสตร์ชะลอวัยจึงไม่ใช่เพียงการยืดอายุขัยสูงสุด (Life span) แต่เป็นการเพิ่ม Healthspan เพื่อให้บุคคลสามารถใช้ชีวิตได้อย่างเต็มที่และมีคุณภาพในทุกช่วงอายุ. การเน้นที่ Healthspan ทำให้เกิดการเปลี่ยนโฟกัสจากการรักษาโรคที่เกิดจากความชรา ไปสู่การป้องกันและชะลอกระบวนการแก่ของเซลล์ในระดับพื้นฐาน
การสร้างเสริมสุขภาพอาจทำได้หลายวิธี แต่ต้องอยู่บนพื้นฐานของการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ทำได้ง่าย ไม่เครียด ไม่สิ้นเปลืองจนเกินไป โดยจะมีอยู่ 3 ข้อ คือ
1. อาหาร
การศึกษา CALERIE Trial ในมนุษย์แสดงให้เห็นว่าการควบคุมอาหาร ส่งผลให้เกิดการลดลงอย่างมีนัยสำคัญในอัตราการแก่ชราทางชีวภาพ การควบคุมอาหาร และเลือกกินอาหารที่มีประโยชน์ มีส่วนต่ออายุทางชีวภาพเพิ่มขึ้นเพียง 0.11 ปีต่อปี เทียบกับ 0.71 ปีต่อปีในกลุ่มควบคุม การเน้นอาหารที่มีประโยชน์ ลดน้ำตาลและไขมันทรานส์ เพิ่มผัก ผลไม้ และโปรตีนคุณภาพดี จึงเป็นรากฐานสำคัญของการมีสุขภาพดีแบบ Longevity ที่ทำได้ไม่ยาก
2. กีฬา เป็นยาวิเศษ
การออกกำลังกายมีผลเชิงบวกที่ครอบคลุมทั้ง Healthspan และ Life span รวมถึงการป้องกันและการจัดการโรคเรื้อรัง เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันและการทำงานของร่างกายให้เป็นปกติ
การออกกำลังกายแบบ weight training ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อและเพิ่มการเผาผลาญ ในขณะเดียวกัน การออกกำลังกายแบบ Cardio 30 ถึง 45 นาที, 3-4 ครั้งต่อสัปดาห์ มีความสำคัญในการปรับปรุงการทำงานและประสิทธิภาพของการเผาผลาญในเซลล์ และที่สำคัญคือสร้างความแข็งแรงให้ระบบหัวใจและหลอดเลือด ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
3.จัดการความเครียด
ปัจจัยด้านพฤติกรรมถือเป็นสิ่งสำคัญเนื่องจากมีความเชื่อมโยงโดยตรงกับความชราโดยไม่ต้องสงสัย ความเครียดเป็นตัวกระตุ้นการเกิดอนุมูลอิสระ ซึ่งทำลายเซลล์ในร่างกายให้เสื่อมสภาพ ทำให้สารพันธุกรรมในเซลล์เสียหายจากปริมาณคอร์ติซอลในระดับสูง
การฝึกสมาธิ โยคะ และการพักผ่อนที่เหมาะสม สามารถช่วยลดผลกระทบเชิงลบของความเครียดได้ คุณภาพการนอนหลับที่เพียงพอ ซึ่งมักถูกมองข้าม เป็นส่วนประกอบสำคัญในการบำรุงรักษาเซลล์ โดยสามารถปรับปรุงได้ผ่านสุขอนามัยการนอนหลับ (Sleep hygiene) ที่ดี
จะสังเกตุว่าที่จริงแล้ว Longevity เป็นศาสตร์ที่เรียบง่ายและมุ่งเน้นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ซึ่งไม่ใช้เงินทุนและความพยายามที่มากมาย
แม้ในปัจจุบันจะมีเครื่องมือและวิธีการใหม่ๆ ที่อ้างว่าสามารถตรวจวัดหรือส่งเสริมการสร้าง Longevity เช่นค่าการทำงานบางอย่างของหัวใจ ซึ่งบางอย่างก็ไม่ได้สะท้อนการวัดทางคลินิกในโรงพยาบาล หรือการวัดอายุเซลล์ ซึ่งไม่ได้สามารถบ่งชี้สุขภาพองค์รวมได้
นอกจากนี้ยังมีการอ้างถึงอาหารเสริมหลายชนิด ว่าสามารถสร้างคุณสมบัติของ Longevity ได้จริง ทั้งที่จริงๆ แล้ว Longevity ไม่ใช่ศาสตร์ที่ตายตัว แต่สามารถปรับเปลี่ยนได้ตามแต่บุคคล ทำให้การยัดเยียดผลิตภัณฑ์ที่หลายครั้งไม่มีความชัดเจนเกี่ยวกับผลลัพท์การทดสอบทางคลินิก ถูกนำมาป้อนใส่มือผู้บริโภค และหลายครั้งก็ผิดกฎหมายว่าด้วยอาหารและยา
หากอะไรทำแล้วไม่สบายใจ ทำแล้วเครียด ทำแล้วเสียเงินมากมาย ก็อาจเป็นสัญญาณว่าเรากำลังออกห่างจาก " Longevity" ที่ถูกต้อง และหากใครมีโรคประจำตัวหรือเงื่อนไขเฉพาะทางสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อไม่ให้การปฏิบัติหรือใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพบางชนิด เกิดผลกระทบต่อสุขภาพโดยรวม หรือโรคประจำตัวที่เป็นอยู่
อ้างอิง
Martinović A, Mantovani M, Trpchevska N, Novak E, Milev NB, Bode L, Ewald CY, Bischof E, Reichmuth T, Lapides R, Navarini A, Saravi B, Roider E. Climbing the longevity pyramid: overview of evidence-driven healthcare prevention strategies for human longevity. Front Aging. 2024 Nov 26;5:1495029. doi: 10.3389/fragi.2024.1495029. PMID: 39659760; PMCID: PMC11628525.
Surugiu, R., Iancu, M. A., Vintilescu, Ș. B., Stepan, M. D., Burdusel, D., Genunche-Dumitrescu, A. V., Dogaru, C.-A., & Dumitra, G. G. (2024). Molecular Mechanisms of Healthy Aging: The Role of Caloric Restriction, Intermittent Fasting, Mediterranean Diet, and Ketogenic Diet—A Scoping Review. Nutrients, 16(17), 2878. https://doi.org/10.3390/nu16172878
Pramono A, Ardiaria M, Limijadi EKS, Noer ER, Lestari ES, Siswanto FM. Intermittent fasting modulates human gut microbiota diversity in a phenotype-dependent manner: a systematic review. Biosci Microbiota Food Health. 2024;43(3):170-182. doi: 10.12938/bmfh.2023-111. Epub 2024 Apr 29. PMID: 38966051; PMCID: PMC11220331.
- 7
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
