เมื่อ “เปอร์เซีย (Persia)” กลายเป็น “อิหร่าน (Iran)”
ดินแดนที่ปัจจุบันคือประเทศ “อิหร่าน (Iran)” เป็นดินแดนที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและเป็นที่รู้จักในนามต่างๆ
นาม “อิหร่าน (Iran)” มาจากภาษาอเวสตะ ซึ่งเป็นภาษาเก่าแก่ของชาวอิหร่านโบราณ นั่นคือคำว่า “Airyānąm” ซึ่งปรากฎครั้งแรกในสมัยของ “พระเจ้าไซรัสมหาราช (Cyrus the Great)” ในยุค 400 ปีก่อนคริสตกาล
สำหรับคำว่า “เปอร์เซีย (Persia)” มีการใช้ครั้งแรกโดยชาวกรีก โดยเป็นการเรียกดินแดนของพระเจ้าไซรัสมหาราช โดยคำว่าเปอร์เซียนั้นมาจากคำว่า “ปาร์ซา (Parsa)” ซึ่งเป็นนามของกลุ่มชนที่พระเจ้าไซรัสมหาราชปกครอง และตามตำนานกรีกนั้น คำว่าเปอร์เซียมีส่วนเกี่ยวข้องกับ “เพอร์ซิอุส (Perseus)” บุตรของเทพเจ้า “ซูส (Zeus)”
พระเจ้าไซรัสมหาราช (Cyrus the Great)
ตามตำนาน เพอร์ซิอุสมีบุตรชายชื่อว่า “เพอร์เซส (Perses)” และเหล่าชาวเปอร์เซียก็มีจุดกำเนิดมาจากเพอร์เซส
สำหรับคำว่าอิหร่านนั้น เป็นคำที่มีใช้มายาวนาน สามารถย้อนกลับไปได้ตั้งแต่สมัยพระเจ้าไซรัสมหาราช และเมื่อถึงสมัยศตวรรษที่ 4 คำว่าอิหร่านก็ได้ถูกนำไปใช้ในงานเขียนและวรรณกรรมต่างๆ เรื่อยมา
ในยุค 30 (พ.ศ.2473-2482) “พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี (Reza Shah)” ผู้ปกครองจักรวรรดิเปอร์เซีย ได้ดำเนินการเปลี่ยนนามจาก “เปอร์เซีย” เป็น “อิหร่าน”
พระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี (Reza Shah)
แต่อังกฤษยังคงต้องการจะเรียกว่าเปอร์เซียต่อไป เนื่องจากคิดว่าคำว่า “อิหร่าน” ดูคล้ายกับ “อิรัก” เกินไป และทั้งสองชาติก็อยู่ใต้อำนาจของอังกฤษ และอังกฤษก็เกรงว่าชื่อที่คล้ายกันเกินไปจะทำให้เกิดความสับสน
ในปีค.ศ.1959 (พ.ศ.2502) พระราชโอรสในพระเจ้าชาห์ เรซา ทรงประกาศว่าสามารถใช้ทั้งคำว่าอิหร่านและเปอร์เซียได้ในการติดต่อกับต่างประเทศ แต่ถึงอย่างนั้น อิหร่านก็คือชื่ออย่างเป็นทางการ โดยนามอย่างเป็นทางการตั้งแต่ปีค.ศ.1979 (พ.ศ.2522) ก็คือ “สาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่าน (Islamic Republic of Iran)”
ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 มีการค้นพบน้ำมันในเปอร์เซีย และถึงแม้พื้นที่ของเปอร์เซียจะมีปัญหากับเพื่อนบ้านมายาวนาน แต่การค้นพบน้ำมันก็ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านการเมืองและเศรษฐกิจของตะวันออกกลาง
ทั่วทั้งโลกต่างจับตามองเปอร์เซียอย่างไม่ละสายตา และอังกฤษก็คือชาติแรกที่หาประโยชน์จากเรื่องนี้ โดยได้มีการตั้งบริษัท “Anglo-Persian Oil Company” ในปีค.ศ.1909 (พ.ศ.2452) และบริษัทนี้ก็ได้เข้าควบคุมกิจการน้ำมันในอิหร่านอย่างเบ็ดเสร็จ
และตั้งแต่นั้น กิจการน้ำมันและปิโตรเลียมก็ได้กลายเป็นข้อขัดแย้งทั้งในและต่างประเทศ อีกทั้งการเข้ามามีอิทธิพลของตะวันตกยังมีส่วนต่อการพัฒนาทางวัฒนธรรมและฝ่ายอนุรักษ์นิยมอีกด้วย
ที่ผ่านมานั้น เปอร์เซียมีประวัติศาสตร์ความเป็นมาที่ยาวนาน มีความรุ่งเรืองด้านต่างๆ และเอกลักษณ์เป็นของตนเอง
ส่วนอิหร่านนั้น กลับถูกผูกไว้กับความขัดแย้งต่างๆ ในประวัติศาสตร์ศตวรรษที่ 20 โดยการรัฐประหารของพระเจ้าชาร์ เรซา ก็เป็นการรัฐประหารที่มีอังกฤษคอยกำกับ และมีการก่อตั้ง “ราชวงศ์ปาห์ลาวี (Pahlavi Dynasty)” ในปีค.ศ.1925 (พ.ศ.2468) ซึ่งนับเป็นจุดเปลี่ยนในการเข้าแทรกแซงของต่างชาติที่กระทำต่อรัฐบาลเปอร์เซีย
ดังนั้นหากพิจารณาจริงๆ อิหร่านและเปอร์เซียก็อาจจะไม่ได้เหมือนกันซะทีเดียว มีความแตกต่างที่ค่อนข้างจะละเอียดอ่อนอยู่พอสมควร
ในทุกวันนี้ เมื่อพูดถึง “อิหร่าน” ก็มักจะเป็นคำที่สื่อถึงชาติ สื่อถึงประเทศ แต่เมื่อพูดถึงวัฒนธรรม เช่น อาหาร ศิลปะ หรืองานวรรณกรรมต่างๆ ก็มักจะใช้คำว่า “เปอร์เซีย”
- 22
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
