“กัญชา”...เข้าไปทำอะไรในสมองของเรา!
เมื่อปี 1950 ได้มีการทดลองแปลกๆชิ้นหนึ่ง นักวิทยาศาสตร์ 2 คนได้ทดลองใช้ขั้วไฟฟ้าฝังเข้าไปในสมองของหนูทดลอง โดยจะมีการปล่อยกระเเสไฟฟ้าเข้าไป เมื่อหนูกดคันโยกที่ติดตั้งไว้
ตามปกติแล้วเมื่อหนูกดคันโยกแล้วถูกกระเเสไฟฟ้า ก็จะรู้สึกกลัวแล้วไม่กดคันโยกนั้นๆอีกต่อไป แต่การทดลองนี้ได้ค้นพบว่ามีสมองอยู่ตำแหน่งหนึ่ง ที่ถูกกระตุ้นแล้วทำให้หนูมีความพึงพอใจเป็นอย่างมาก นั่นทำให้หนูทดลองกดคันโยกนั้นกว่า7000ครั้งใน12ชั่วโมง แล้วหลังจากนั้นก็หยุดกดไปเนื่องจากกดจนเหนื่อย...
ต่อมาก็ได้มีการศึกษาถึงรายละเอียดของสมองส่วนนั้น และได้พบว่ามีวงจรกระเเสประสาท ที่ทำหน้าที่นี้อยู่จริงๆในสมองของเรา มีการตั้งชื่อวงจรนี้ว่า “Brain reward system” หรือแปลว่า”ระบบรางวัลของสมอง”
วงจรประสาทนี้ เป็นต้นกำเนิดของความรู้สึก”พึงพอใจ”, “ความสุข” และเมื่อสิ่งมีชีวิตมีความรู้สึกนี้ มันก็จะทำให้เกิด”ความปรารถนา”ที่จะทำสิ่งนั้นซ้ำอีก ดังนั้นวงจรประสาทนี้มีหน้าที่ก่อรูปร่างและเชื่อมโยงประสบการณ์และความจำต่างๆของสิ่งมีชีวิตเข้ากับความรู้สึก และความรู้สึกต่างๆนี้ก็ทำให้เกิดพฤติกรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของแต่ละบุคคลและแต่ล่ะสิ่งมีชีวิต
ถ้าปราศจากวงจรประสาทนี้แล้วล่ะก็ เราก็จะไม่มี”แรงกระตุ้น”ในการทำสิ่งใด ไม่มี”ความอยาก”ที่จะทำสิ่งใด เหมือนตัวอะมีบาที่ใช้ชีวิตเลื่อนลอยไปอย่างไร้จุดหมาย
ในเวลาต่อมา พวกเราก็ได้ค้นพบสารสื่อประสาทที่สำคัญสำหรับวงจรประสาทรางวัลนี้ เราตั้งชื่อมันว่า”โดปามีน”
เผื่อใครไม่รู้ว่าสารสื่อประสาทคืออะไร ผมขอเปรียบมันเหมือน”สะพาน” เมื่อกระเเสประสาทไหลมาจนสุดเซลล์ประสาทตัวหนึ่งแล้ว โดยปกติกระแสประสาทก็จะไม่สามารถกระโดดข้ามไปยังเซลล์ประสาทตัวต่อไปได้ ดังนั้นมันจึงต้องพึ่งสารสื่อประสาทนี้แหละ เพื่อช่วยพามันข้ามไปยังเซลล์ประสาทตัวต่อไป ดังนั้นสารสื่อประสาทจึงมีความสำคัญมาก ในการทำให้วงจรประสาทนั้น”ครบวงจร”
เมื่อมนุษย์เราค้นพบมาถึงจุดนี้แล้ว แน่นอนว่ามีคนกลุ่มหนึ่งมีแนวคิดว่า ถ้าเรากระตุ้นวงจรประสาทนี้ไปโดยตรงเสียเลย ก็ย่อมทำให้คนเรามีความสุขมากขึ้นใช่มั๊ยล่ะ เหมือนหนูทดลองตัวนั้นที่เสพติดความสุขจากการกระตุ้นสมองตัวเอง
ใช่แล้วครับ นี่คือที่มาของ”สารเสพติด”แทบทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็น แอลกอฮอล์ บุหรี่ โคเคน ยาบ้า และรวมถึง”กัญชา” พวกมันจะไปกระตุ้นวงจรประสาทนี้ให้ทำงานมากขึ้น
กัญชานั้นมีสารตัวหนึ่งที่ชื่อว่า delta-9-tetrahydrocannabinol เรียกย่อๆว่า“THC”ละกัน เจ้าสารตัวนี้มันจะไปออกฤทธิ์ที่สมองโดยตรง โดยจะไปกระตุ้นให้มีการปลดปล่อยสารสื่อประสาท”โดปามีน”เข้าสู่วงจรประสาทรางวัลมากขึ้น
สารสื่อประสาทโดปามีนที่ทะลักออกมานี้ ก็จะไปกระตุ้นเซลล์ประสาทอย่างไม่หยุดหย่อน อยู่เฉยๆก็ยิ้มกันได้ทั้งวัน อยู่เฉยๆความสุขมันก็พรุ่งพร่านขึ้นมาได้ทั้งวัน
แต่การกระตุ้นแบบนี้ มันเป็นการกระตุ้นที่ผิดธรรมชาติครับ มันทำให้เรามีความสุขเพิ่มขึ้นมากกว่าปกติหลายเท่า มีความสุขยิ่งกว่าถูกหวย 10 ใบ มีความสุขจนลืมความสุขในชีวิตจริงไป มีความสุขจนไม่มีอะไรในโลกจริงนี้ที่สามารถทดแทนมันได้ ดังนั้นหนทางเดียวที่จะทำให้มีความสุขเท่าเดิม ก็คือ พี้กัญชาต่อไป
และอย่างที่บอกครับ มันเป็นการกระตุ้นที่ผิดธรรมชาติ สมองของมนุษย์ที่เป็นสิ่งมีชีวิตชั้นสูงที่มีความสามารถในการปรับตัว จึงค่อยๆ”ลด”การตอบสนองต่อการกระตุ้นนั้นๆ เพื่อควบคุมไม่ให้กัญชานี้ออกฤทธิ์มากเกินไป และนี่ล่ะครับ ที่พวกเราเรียกว่า”การดื้อยา”
“การดื้อยา”นั้นแปลว่า การใช้ยาเท่าเดิมจะไม่สามารถทำให้เกิดผลได้เท่าเดิมอีกต่อไป หรือก็คือ ต้องใช้ยามากขึ้น เพื่อทำให้เกิดผลเท่าๆเดิม ดังนั้นการดื้อสารเสพติด ก็แปลว่าผู้เสพจะต้องใช้ยามากขึ้นไปเรื่อยๆนั่นเอง
เมื่อมาถึงจุดนี้ก็เรียกได้ว่าผู้ใช้ยาก็จะมีความสุขได้ยากมากๆ สารเสพติดเท่าๆเดิมยังไม่สามารถสร้างความสุขได้เลย ก็คงไม่ต้องพูดถึงความสุขที่ได้จากชีวิตจริงแล้วล่ะครับ และเมื่อต้องการบำบัด ผู้ป่วยก็จะพบกับภาวะ”ถอนยา” เนื่องจากจะต้องอยู่ในสภาพที่ไม่มีสิ่งใด ที่ทำให้เขามีความสุขได้นั่นเอง
นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นจากการใช้สารเสพติดที่ผิดวิธี และก็เป็นความเสี่ยงจากการใช้”กัญชา”ด้วยเช่นกัน
ถึงแม้กัญชาจะจัดอยู่ในกลุ่มสารเสพติด แต่ในความจริงแล้วตอนนี้ก็มีประเทศจำนวนมากที่สามารถใช้กัญชากันได้อย่างถูกกฏหมาย โดยในแต่ละประเทศก็จะมีข้อบ่งชี้ในการใช้แตกต่างกันไป เช่น โรคชักในเด็ก อาการปวดเรื้อรัง อาการปวดจากโรคมะเร็ง ต้อหิน เป็นต้น แต่ก็ต้องบอกว่ากัญชาเป็นตัวเลือกท้ายๆเลยที่จะนำมารักษา หมายความว่ารักษาด้วยยาหลายชนิดแล้วยังไม่ได้ผล ก็อาจลองเอากัญชามารักษาดูละกัน
ประเทศไทยเราก็กำลังเข้าใกล้สู่การใช้กัญชาอย่างถูกกฏหมายเข้าไปทุกที แต่ก็ยังเป็นคำถามว่าเราจะควบคุมการใช้ให้ถูกวิธีได้ดีแค่ไหน เพราะตอนนี้หลายๆคนก็เตรียมยิ้มกันไปแล้ว หมอเองก็คงจะปวดหัวมากขึ้น เพราะคงมีผู้(แกล้ง)ป่วยมาขอใบรับรองใช้กัญชากันพรึ่บแน่นอน555
สุดท้ายนี้มีคำคมนิดหน่อย “ความสุข ไม่ได้ขึ้นอยู่กับจำนวนสิ่งดีๆที่เราได้รับ แต่อยู่ที่มุมมองของเราที่มีต่อสิ่งเหล่านั้นมากกว่า...”
▶️Healthstory - เรื่องสุขภาพ ง่ายนิดเดียว
อย่าลืมกดLike&Shareด้วยนะครับ^^
[R]
UpToDate :
- Cannabis use and disorder in adults: Pathogenesis and pharmacology
- Cannabis use and disorder: Epidemiology, comorbidity, health consequences, and medico-legal status
- 207
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
