15 มิ.ย. 2019 เวลา 13:09 • การศึกษา
ชีววิทยากับเทพปกรณัม : สองเพศในร่างเดียว
วันนี้เรื่องที่จะเล่าเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับ Hermaphroditus ซึ่งบางท่านที่เรียนชีววิทยามาตอนมอปลาย คงได้ยินหรือผ่านตากับคำว่า Hermaphrodite ที่แปลว่า กระเทยแท้ (สิ่งมีชีวิตที่มีอวัยวะสืบพันธุ์ หรือผลิตเซลล์สืบพันธุ์ได้ทั้งสองเพศในตัวเดียว)
เรื่องของ Hermaphroditus มีอยู่ว่า Hermaphroditus เป็นเด็กชายที่ถือกำเนิดจาก เทพ Hermes เทพแห่งการส่งสารและวิทยาการสาขาต่างๆ มากมาย ส่วนเทพมารดาคือ Aphrodite เทพีแห่งความงามและเพศสัมพันธ์ (ไม่เกี่ยวกับการมี SEX แต่เกี่ยวกับความรู้สึกทางเพศมากกว่า) ชื่อของบิดามารดารวมกันจึงเป็นที่มาของชื่อ Hermaphroditus
แบบจำลองรูปสลัก Hermaphorditus
Hermaphroditus เมื่อกำเนิดมาก็ถูกมอบให้นางไม้ที่อาศัยอยู่ที่ภูเขา Ida ในแคว้น Phrygia (ซึ่งปัจจุบันอยู่ในประเทศ ตุรกี) เป็นผู้ชุบเลี้ยงจนเติบใหญ่ จนกระทั่งอายุ 15 ปี แม้ในช่วงวัยหนุ่มน้อยเพียงเท่านี้ Hermaphroditus ก็มีรูปร่างหน้าตาเป็นต้องตาแก่ผู้พบเห็น หน้าตาหล่อเหลา รูปร่างบอบบางดังหนุ่มสำอางค์ทั่วไป มองแล้วก็จัดว่าหล่อมากๆ ชนิดสาวเห็นแล้วต้องเดินตามไม่รู้ตัวทีเดียว
แต่อาศัยอยู่ในป่าเขานานๆ Hermaphroditus ชักเกิดความเบื่อหน่าย จึงอยากเดินทางไปท่องเที่ยวยังดินแดนที่ห่างไกลออกไปบ้าง
Hermaphroditus จึงออกเดินทางไปยังเมืองต่างๆ และในช่วงที่เดินทางมายังเมือง Lycia และ Caria เค้าได้แวะพักระหว่างทางเพื่อเอาแรง ที่นั่นเองเค้าได้พบกับบึงน้ำใสสะอาด น่าจะลงไปพักดื่มกินได้ จึงลงไปยังริมน้ำเพื่อจะดื่มกินและชำระร่างกายให้หายเหนื่อย
ที่บึงแห่งนั้นความจริงเป็นที่อาศัยของนางไม้ชนิดที่อาศัยในน้ำที่ชื่อว่า Salmacis ซึ่งนางเมื่อได้ยินเสียงคนเข้ามาใกล้ก็ออกไปแอบดู ทันทีที่ได้พบกับ Hermaphroditus นางก็เกิดความรักปักอกขึ้นในทันที แถมเป็นความรักอย่างรุนแรงซะด้วย
เมื่อเห็น Hermaphroditus เข้ามาใกล้ นางจึงออกจากที่ซ่อนแล้วเข้าไปบอกกล่าวถึงความรู้สึกที่นางมี พร่ำบอกความรักที่มีของนางออกมา แต่ Hermaphroditus อาจจะประหม่าเนื่องจากยังเป็นหนุ่มน้อย ไม่เคยต้องมือหญิงสาวๆ ก็ออกจะตกใจจึงปัดป้องและปฏิเสธอย่างสิ้นเชิง และทำท่าว่าจะโกยเถอะโยมหนีไปจากที่นั่นเสียให้จงได้
Salmacis and Hermaphrodite, from 'Game of Mythology' (Jeu de la Mythologie),1644 Stefano della Bella, Italian
Salmacis เห็นท่าว่าไก่เริ่มตื่น จึงใช้ประสบการณ์ที่โชกโชนแสร้งทำเป็นว่าเลิกล้มความตั้งใจจีบซะ แล้วก็กล่าวอำลาพร้อมกล่าวให้ Hermaphroditus ใช้น้ำในบึงดื่มกินหรือชำระร่างกายได้ตามสบาย แล้วจึงหลีกเร้นหายตัวไป
Hermaphroditus เมื่อเห็นว่านางไม้ไฟแรงสูงจากไปแล้ว ก็เริ่มดื่มกินน้ำอย่างสบายใจ แล้วเริ่มถอดเสื้อผ้าออกเพื่อชำระร่างกายให้หายเหน็ดเหนื่อย ว่าแล้วก็ลงไปอาบน้ำในบึงด้วยชุดวันเกิด
1
Salmacis ที่แอบไปอยู่หลังที่ซ่อนคอยลอบแอบดู เมื่อเห็นดังหนุ่มน้อยในชุดวันเกิด และเปลือยเปล่าเช่นนั้น มีหรือที่นางไม้ไฟแรงสูงของเราจะอดใจไหว
Salmacis ย่องเข้ามาใกล้ช้าๆ แล้วกระโจนออกจากที่ซ่อนกาย โผเข้าโอบกอด Hermaphroditus จากทางด้านหลัง พลางลูบไล้เนื้อตัว หนุ่มน้อยของเราก็ดิ้นสุดแรงแต่ไม่เป็นผล Salmacis กลับกอดแน่นยิ่งขึ้น หอมแก้มบ้างหล่ะ จูบริมฝีปากบ้างหล่ะ เล่นเอา Hermaphroditus ตะเกียดตะกายหนีเอาชีวิตรอดแบบสุดตัว (ตกลงกอดหรือจะกินกันเนี่ย น่ากลัวจัง!)
Engraving by Gerard Vidal (1742-1801) depicting the tale of Salmacis and Hermaphrodite from Ovid's Metamorphosis.
Salmacis เห็นว่าหนุ่มน้อยชักดิ้นแรงขึ้น เกรงว่าจะหลุดพ้มเงื้อมมือนาง Salmacis จึงร้องอ้อนวอนเทพยดาให้ดลบันดาลในนางและ Hermaphroditus ไม่มีวันแยกจากกันได้อีก และจะอยู่ด้วยกันตลอดไป
เทพเบื้องบนได้ยินคำอ้อนวอนก็ไม่รอช้า บันดาลให้ร่างของ Salmacis และ Hermaphroditus หลอมรวมกันทีละน้อยจนทั้งสองกลายเป็นร่างเดียวกัน แต่ร่างนั้นมีลักษณะแสดงออกทั้งเพศชายและหญิง คือมีร่างกายที่มีกล้ามเนื้อ แต่มีหน้าอกอย่างสตรีเพศ อีกทั้งมีอวัยวะเพศของทั้งเพศชายและหญิงให้เห็นอย่างชัดเจน
Hermaphroditus เมื่อกลายสภาพเป็นอย่างนั้น ก็เกิดความเสียใจอย่างมาก และเปลี่ยนเป็นความโกรธแค้น จึงสาปแช่งให้บึงน้ำที่เป็นที่อาศัยของ Salmacis กลายเป็นบึงน้ำต้องสาป ที่ผู้ใดลงไปอาบชำระร่างกาย ผู้นั้นจะกลายสภาพเป็นคนสองเพศเช่นเดียวกับ Hermaphroditus ในทันที
Giovanni Carnovali - Salmace e Ermafrodito (1856)
เรื่องราวของคนที่มีลักษณะสองเพศ จึงถูกอ้างอิงจากตำนานเรื่องนี้นี่เอง ซึ่งในธรรมชาติก็มีสัตว์ที่มีสองเพศในตัวเดียวอยู่หลายชนิดเช่น ไส้เดือนดิน หรือ พยาธิบางชนิด เป็นต้น
เกร็ดความรู้แนบท้าย
ชื่อของ Hermaphroditus ถูกใช้ในทางชีววิทยาในหลายๆเรื่อง เช่น เป็นที่มาของคำว่า Hermaphrodite ที่หมายถึง สิ่งมีชีวิตที่เป็นกระเทยแท้ คือมีทั้งสองเพศในร่างเดียว
และสัตว์ที่ชื่อ Paradoxurus hermaphroditus ซึ่งชื่อเรียกที่เรารู้จักคือ ชะมด ซึ่งมีชื่อวิทยาศาตร์ตามอย่าง Hermaphroditus ในส่วนของนามสกุล ซึ่งเป็นที่มาจากการที่ชะมดจะผลิตสารบางชนิดออกมาจากต่อมใกล้อวัยวะเพศ ซึ่งสารนี้สามารถดึงดูเพศตรงข้ามได้ ซึ่งบางคนรู้จักในชื่อ ฟีโรโมน ซึ่งสารที่ได้จากชะมดนี้มีราคาแพงมาก ใช้ผสมในน้ำหอมราคาแพงเพื่อให้กลิ่นติดตามร่างกายได้ยาวนานขึ้น
1
ชื่อของ Salmacis ก็ปรากฏเป็นชื่อของสัตว์ตระกูลหอยแม่น เช่นชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า Salmacis belli ซึ่งชื่อที่ได้มากจากลักษณะการดำรงชีพของหอยแม่นชนิดนี้ ที่ชอบเกาะติดแน่นกับสิ่งมีชีวิตอื่น เช่น สาหร่ายทะเลยักษ์ มันไม่ชอบเคลื่อนไหวไปไหน เหมือน Salmacis ที่เกาะแน่นกับ Hermaphroditus ในตำนานเช่นนั้นเอง

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา